Lana eta familia-zaintzak bateragarri egiteari buruz ari garenean, haurrak medikuarengana eramateko beharrezkoa den denborari buruz ere aritu behar gara. Izan ere, askotan, osasun zentroetara joateko hitzorduek bat egiten dute gurasoen lanorduekin.

Lan kontratupeko langileei dagokionez, hau da, Langileen Estatutua aplikatzen den kasuetan, lanera joateari uzteko kausa justifikatuak zein diren jasotzen du legeak eta, gainera, baimen horiek ordaindutakoak dira. Adibidez, ezkontza dela eta hamabost eguneko baimena eska daiteke, edo bi egunekoa senideren batek gaixotasun larri bat duenean edo ospitalizazio egoeran aurkitzen bada. Zoritxarrez, adingabe edo mendekotasuna duen pertsona bati medikuarengana laguntzeko baimenik ez da espreski jaso. 

Gauzak horrela, enpresa bateko langile talde batek demanda bat tarteratu zuen, seme-alabekin edo laguntza behar duten pertsonekin osasun zerbitzuetara joateko denbora hori ere baimen ordaindu gisa onartu zedin. Zehazki, Langileen Estatutuaren 37.3.d) artikuluan oinarritzen zuten euren eskaria. Arau horren arabera, langileak, enpresari aldez aurretik abisua eta dagokion azalpenak eman ondoren, baimen ordaindua eskatzeko eskubidea du, ondorengo egoeran aurkitzen bada:

“Nahitaezko betebehar publiko eta pertsonal bat betetzeko, botoa ematea barne, behar adina denbora [izango du].”

Baimen hori eskuratzeko, beraz, hiru baldintza eman behar dira: batetik, “nahitaezkoa” den obligazio baten aurrean egon behar gara; bigarrenik, “izaera publikoa” izan behar du betebehar horrek eta, azkenik, “izaera pertsonala” ere izan beharko du. Auzitegi Gorenak, kasu zehatzaren analisia egiten du eta baimena ukatzeko argudioak ematen ditu. Batetik, familia eta haurren zaintza betebeharrek “izaera publikorik” ez dutela adierazten du, zaintza lan horiek familiaren eremu pribatuko kontuak direla esanez. Gainera, ardura horiei “izaera pertsonala” ere ukatzen die. Horrekin zera esan  nahi da: obligazio horiek beste pertsona batek ere burutu ditzakeela, ez dituela zertan gurasoak edo senide konkretu batek egin behar. Beraz, seme-alabak edo mendekotasuna duten pertsonak medikuarengana eraman behar direnean, langileak ezingo du aipatu baimen ordaindu hori eskatu.

Auzitegi Gorenaren ikuspegiak hausnarketarako tartea ematen du, modu azkar eta sinple batean zaintza lanak eremu pribatura mugatzen baititu, eta ardura horiei edozein izaera kolektibo ukatzen baitie. Ez al da, ba, gizarte osoaren ardura, gure seme-alabek ongizate mailarik gorena bizi dezaten ahaleginak egitea? Haurrak dira bizi garen sistemaren oinarri eta etorkizuna, beraz, euren osasuna zaintzea osasun publikoko kontu da, nire ustez. Bestalde, haurra medikuarengana eramatea edonork egin dezakeela esatea argudio oso arina iruditzen zait. Alde batetik, kasuan kasu ikusi beharko genukeelako ea familia horrek baduen benetan beste inor zaintza lan horiek egin ditzan (aiton-amonak ere lanean dauden familiengan pentsatzen dut, adibidez). Eta, bestetik, haurrak bere zaintzaile nagusia den horrekin joateko eskubidea aldarrikatuko nuke, babes gehien sentituko duenarekin joateko eskubidea. Are gehiago, zaurgarritasun egoera batean egon daitekeenean haurra (demagun gaixotasun larriren bat duen jakiteko azterketak egin behar dizkiotela).

Hala eta guztiz ere, kontziliazio-eskubideei buruz ari garenean, oso garrantzitsua da norbere lan esparruan aplikagarria den araua ondo ezagutzea. Izan ere, hitzarmen kolektiboek (edo enpresako bestelako barne-arauek) baimenen ingurua hobekuntzak jaso ditzakete, eta bertan topa daitezke kontziliazio arazo hauei irtenbidea emateko formulak (dela baimen ordaindu edo ez ordainduen bidez, edo berreskuratu behar diren orduen sistema erabilita – ordu batzuetan lana ez egin eta beste egun batean lan eginez berreskuratuta-).

Administrazio Publikoaren eremuan, esan beharra dago, askoz ere hedatuagoa dagoela honelako egoeren babesa, baimen eta lizentzia sistema sakon eta zabalagoa izan ohi da eta. Beraz, enpresa pribatuetan ere zaintza ordu hauek baimen ordaindu moduan jasotzeko pausuak ematea da bidea.