Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da gaur, eta Beldur Barik programako koordinatzaile Alixe Rodriguezekin izan gara. Argi du diskurtso nagusia beste bat bada ere gizarte matxista batean bizi garela. Gazteei eskaintzen dizkiegun erreferentziazko harreman ereduak markatzen ditu horrek.

captura-de-pantalla-2016-11-21-a-las-13-15-12

Datuak esku artean gizarte honek ez dio indarkeria matxistari behar besteko garrantzia ematen. Gazteen artean egoera zein den galdetuta Alixe Rodriguezek erantzuten du gizarte eta kultura matxista batean bizi garela eta gazteek imitazioz jokatzen dutela. Nola eskatuko diegu harreman eredu berriak eraikitzeko gizarteak eskaintzen dizkien erreferentziak matxistak badira. Batzuk diote berdintasunean oinarritzen den gizarte batean bizi garela. Lortu dugula, baina behaketa sakontzen badugu beste errealitate bat ageri zaigu: nesken eta mutilen arteko harremanak berdintasunean oinarritzen dira? Elkarrenganako errespetuz jokatzen dute? Etorkizunera begira zein erronka dituzte mutilek eta zein neskek? Askatasun maila berdina dute erabakiak hartzeko? Adierazleek diote ezetz. Neskek eta mutilek jarrera eta portaera ezberdinak dituzte eta bizitzan ez dituzte baliabide berdinak.

Gero eta mutil gehiago

Beldur Barik orain zazpi urte jaiotako prebentzio programa da. Erreferentziazko eredu positiboak eskaintzea eta areagotzea du helburu. Urte osoan dago martxan eta parte hartze prozesuetan oinarritzen da gehienbat. Eusko Jaurlaritzak, hiru Foru Aldundiek eta programara atxikituta dauden Udalek osatzen dute.

12 eta 26 urte arteko neska-mutikoei zuzenduta dago eta Alixe Rodriguez koordinatzailearen esanetan poliki bada ere handitzen doa parte hartzen duten mutilen kopurua. “Hasi ginenean mutilen parte hartzea %18 zen, gaur egun %36 da. Gizarte honek badu uste oker bat: oraindik ere uste dugu berdintasunarekin lotutako gaiak emakumezkoen ardurakoak direla. Mutilek, oraindik ere, ez dute ulertu berdintasunaren eta indarkeria matxistaren aurka lan egitea guztion ardura dela, baita beraiena ere”.

Rodriguezek azaltzen du Beldur Barik programan ahalduntze indibiduala eta kolektiboa lantzen dutela gehienbat neskekin. “Mutilekin gehiago lantzen ditugu korporatibismo maskulinoarekin amaitzea, dagokien erantzukizunaren onarpena, dibertsitate sexuala eta maskulinitate ereduaren birpentsatzea”.

Zazpi urteotan material ugari sortu dute eta atari digitalean dute eskuragarri: “Monografikoak, unitate didaktikoak, bideoak, erreferentziazko adituen zerrenda… Dena da publikoa eta eskuragarri dago gaia gazteekin landu nahi duen edozeinentzako. Materialaren %90 euskaraz daukagu”.

Herri mailako ekimenak bultzatzen dituzte Beldur Barik programan: tailerrak, performance saioak, selfiak, ikus-entzunezkoen lehiaketa… “Helburua da gaiaren inguruan berba egitea eta indarkeria egoerak identifikatzea. Identifikatu ostean aztertu egiten ditugu eta gero erantzun egokiena topatzen saiatzen gara: egoera jakin horretarako Beldur Barik jarrera definitzen dugu, alegia. Estrategia indibidualak zein kolektiboak pentsatzen ditugu gazteekin”.

Beldur Barik programan ez dute intentsitate handiko indarkeria egoerekin lan egiten. Ikusezin bihurtu ditugun eguneroko indarkeria egoera horiekin egiten dute lan: intentsitate txikiko matxismoarekin edo mikro-matxismoarekin.

Gazteekin lanean hasi aurretik udalerriko egoeraren inguruko diagnostikoa egiten dute: non mugitzen dira herri horretako gazteak? Zein adin tartekoak dira? Zeintzuk dira intereseko gaiak?…

Gurasoentzako mezua

“Gure programan jarrerak lantzen ditugu. Guraso askok esango diote beraien burua: zer egin dezaket nik munstro handi honen aurrean: mobilizazioren batean parte hartu, herri mailan antolatzen den ekintza jakin batean lagundu…?”.
Alixe Rodriguez eguneroko jarrerei erreparatzeko gomendioa egiten die gurasoei. “Aztertu zure jarrerak eta portaerak, egunerokoan egiten dituzun komentarioak… seme-alabek etxean ikusten duten harreman eredua berdintasunean eta errespetuan oinarritua dago? Erreferentziazko zein eredu ari zara eskaintzen?

Rodriguezek gehiago dio: “Gero eta erreferentzia eredu anitzagoa orduan eta aberatsagoa izango da eskaintzen ari garena; izan ere, seme-alabek askatasun handiagoarekin egingo dute beraien aukeraketa unea iritsitakoan”.

Argazkiaren iturria: ‘Sin medias laranjas’ (Iraide Donaire eta Ester Ferré)