Oinherrik kaleratutako Jolasa: eskubidea eta errealitatea liburua izan dugu hizpide argitalpen horretan koordinazio lanak egin dituen Txusma Azkonarekin. Heziketarekin lotutako jendearendako liburua dela esan du eta jolastearen eskubideari buruz diharduela, gehienbat.


 

 

 

“Jolastea ez dugu eskubide modura ulertzen eta Francesco Tonuccik aipatzen du haurren eskubideen zerrendan badirela oso garrantzitsuak diren bi eskubide: ikasteko edo hezkuntzarako eskubidea eta jolaserako eskubidea. Argi dago errealitatean askoz ere pisu handiagoa duela hezkuntza arautua esaten diogunak jolasak baino, baina eskubide bezala garrantzia berdina izan beharko lukete. Horren harira datoz liburuxkaren izenburua eta gaia”, azaldu du Azkonak.

Hezitzailearen iritziz frogatuta dago ikasteko biderik zuzenena jolasa dela. “Ikasteko eta bizitzeko. Argi dago jolasik gabe haurrak hil egingo liratekeela. Berez, jolasa da mundua ulertzeko tresna. Jolasik gabe ezin izango genuke gizaki bezala aurrera egin”.

Azkonak uste du aurrerapauso garrantzitsuak ematen ari direla esparru honetan, baina bidea luzea da oraindik. “Azken hamarkadetako ibilbidea ikusita argi dago aurrerapauso nabarmenak egin direla, baina Heike Freireren liburuan eta beste aditu batzuen lanetan argi azaltzen da nola jolasak gero eta leku gutxiago duen. Jolas librean egiteko aukera gutxiago dute neska-mutikoek”. 

Dena, ordea, ez da ezkortasuna. “Egia da une honetan badagoela sentsibilitate berezi bat gaiaren inguruan, eta kezka oso handia dela bai gurasoen artean bai hezitzaileen artean. Hortik datoz jolas librea berreskuratzeko ekimenak edo jolas-parkeak alde kritiko batetik ikusteko joera. Mugimendu bat badago jolas librea edo autonomoa berreskuratzeko”.

Jolasa hezkuntza komunitatean

Hezkuntza komunitatean ere ematen ari dira aurrerapausoak nahiz eta bidea, oraindik, luzea izan. “Badaude mugimendu batzuk, badago sentsibilitate bat baina oraindik oso sustraituta daukagu azken hamarkadetan hezkuntza sistema arautuan nagusitu den tendentzia non edukiak ikasi behar diren. Legeak ere hortik doaz, gainera. Baina eskoletan kezka handiak daude eta saiakera batzuk egiten hasiak dira.

Adituen zein haurren iritziak

Jolasa: eskubidea eta errealitatea liburuan gai horiek guztiak lantzen dira, eta adituen iritziekin batera haurrenak ere jaso dituzte. “Haurren hitza askotan falta da. Haurren kontuei buruz hitz egiten dugu, baina ez diegu hitzik ematen eta defizit hori pixka bat aldatu nahian ari gara ateratzen ditugun argitalpenetan.

Hala, neska-mutikoen esaldiak jaso dituzte Jolasa: eskubidea eta errealitatea liburuan eta baita ere hainbat aditurenak ere. “Francesco Tonucci erreferente handia da gai horietan orain. Liburuan Teresa Godalen ekarpenak ere jasotzen ditugu. Akaso ez da hain ezaguna, baina Budapesteko Emma Piklerren inguruan egin du tesia eta hango jakitun oso handia da. Unibertsitateko irakaslea da eta batez ere mugimendu librean eta jolas librean asko daki”. Alicia Vallejo madrildarraren eta Iruñeako San Frantzisko haur eskolako bi hezitzaileren ekarpenak ere jasotzen ditu liburuak. Alfredo Hoyuelos arduratu da argazkiekin.