Jakina denez, 2019an Hezkuntza Sailak Adimen-gaitasun handiko ikasleei hezkuntza-arreta emateko plana argitaratu zuen. Ordutik, EAE-ko ikastetxeetan ikasle hauek identifikatzeko protokolo bat martxan da, eta, azkenaldian, geroz eta ikasle gehiago identifikatzen da.

Hiru fasetako prozesu honen lehen fasea (baheketa) LH1 eta LH6 mailetako ikasle guztiei pasatzen zaie. Maila horietako tutoreek, beren ikasle bakoitzari buruzko galdetegi bat betetzen dute, eta, hor lortutako emaitzaren arabera, ikasle hori hurrengo fasera pasako da edo ez.

Hori dela eta, zenbait guraso beren seme edo alaba LH1 edo LH6 mailetara noiz helduko zai egoten da, badakitelako prozesua maila horietan hasten dela. Izan ere, “nola esan gure semeak edo alabak gaitasun handia duenaren susmoa dugula? Zer pentsatuko dute gutaz? Eta gero ez bada, zer? Hobe guk ezer esan gabe, baldin bada, beraiek (eskola) konturatzea”. Horrelako kezkak guraso askok izaten dituzte, oraindik ere, gaitasun handien gaia, orokorrean, ez delako gizarteak normaltasunez daraman kontua.

Baina, zer gertatzen da batzuetan? Bada, gurasoen ustez haurrak gaitasun handien zantzu asko izan arren, lehen fasea bera ere ez pasatzea. Edo lehenengoa pasa ondoren, bigarrena edo hirugarrena ez pasatzea. Maiz entzuten ditut kontsultan “ez dela esan digute, ez du lehen/bigarren fasea pasatu eta” edo “gutxigatik, baina ez dela esan digute”.

Kasu hauetan, baliteke gaitasun handiko ikaslea ez izatea, baina zalantzan gelditu bagara, komenigarria izaten da ebaluazioa nola joan den eta zer emaitza izan dituen jakitea, posible baita ikasleren batzuk ihes egitea. Sarritan, haurrek ez dute beren benetako izaera eta potentziala erakusten ikastetxean, eta, holakoetan, ez da erreza irakasleak haurra ondo ezagutzea. Beste batzuetan, irakasleak gaitasun handiaren langa oso altu izan dezake eta gaitasun handiko zenbait ikaslek agian ez dute esperotako maila hori erakutsiko. Holakoak gertatzen direnean, ez da samurra izaten lehen fasea pasatzea (eta hau pasatu ezean, ezin bigarren fasea egin).

Bigarren fasea berriz, ikasleari bere gaitasunak ebaluatzeko pasatzen zaizkion froga espezifikoek osatzen dute eta fase hau ez gainditu izanaren arrazoiak askotarikoak izan daitezke. Baliteke gaitasun handikoa ez izatea, baina baliteke baita ikasleak egun ona ez izatea eta bere onena ez ematea, zer/nola erantzun behar zuen ondo ez ulertzea, urduri egotea, une horretan ebaluazioa egin nahi ez izatea eta gogo gutxirekin erantzutea, zailtasun ezkuturen bat izatea,… Eskolako aholkulariak edo orientatzaileak pasatu ohi ditu froga hauek eta berak azaldu ahal izango digu nola joan den prozesua eta zer ikusi duen, baina era berean, interesgarria izaten da haurraren ikuspuntua ere jasotzea: nola sentitu den, zer iruditu zaion, ahalik eta ondoen egin duen,… Eta guztia kontutan hartu ondoren erabakiko dugu berriz ebaluatzea komeni den edo ez.

Hirugarren faseko ebaluazio psikopedagogikoa Berritzeguneko aholkulariek egiten dute, horren beharra dagoenean. Posible da azken fase honetan ere espero bezain emaitza onak ez ematea, baina normalean, bigarren fasea gainditua dagoenez, ikaslea eskolako gaitasun handiko ikasleen zerrendan sartuko litzateke eta Norbanako Jarduera Plana (NJP) egingo litzaioke. Hala ere, behar izanez gero, badago ebaluazio psikopedagogikoa berriz egiterik, baina denbora tarte bat utzita (pasatako frogen arabera).

Beraz, gaitasun handien ebaluazioan ikasle baten emaitzek hori erakusten badute, ikasle hori gaitasun handikotzat hartu ohi da (emaitza horiek ez baitira ausaz edo zoriz lortzeko bezalakoak), baina espero bezalako emaitzak ematen ez dituenean, kontuz; gaitasun handiak ez dituela esan aurretik, agian, komenigarria da beste momentu batetan berriz ebaluatzea. Komenigarria izan daitekeen bezala, LH1 edo LH6-ra begira egon beharrean, haurra lehenengotik ebaluatzea (eskolan bertan edo eskolaz kanpo), batez ere, LH1 edo LH6-ra heltzeko asko falta zaienean, gaizki pasatzen dabiltzanean, behar berezi nabarmenak somatzen zaizkienean edota LH6 baino goragoko mailetako ikasleak direnean.

Identifikazioak esku-hartzearen ateak zabal ditzake.