Igaro berri da ICOT (International Conference on Thinking) 2015. Aurten gainera Bilbon, non Hezkuntza, Enpresa, Artea eta Kirolaren arloetako hainbat aditu pentsamenduaren inguruan hitzegiteko elkartu den. Orain berriz, han esandakoak egunerokotasunean praktikara eramango al dira!

Biltzarrean hainbat ideia interesgarri jorratu bazen ere, gaurkoan Francesco Tonucci Elkarte Pedagogikoko lehendakaria den Mar Romera irakasle eta pedagogoaren hitzaldian aipatutako esaldi bat hartu nahi dut hizpide: “Ahal du, baina ez du nahi”. Izan ere, adimen gaitasun haundiko haurren gurasoek beren seme-alabetaz eskolatik maiz jasotzen duten mezua da eta era berean zer pentsatua ematen duena.

Zer da “ahal izatea”? Kognitiboki prestatuta egotea? Eta haurra kognitiboki prestatuta baldin badago, gai al da dagokion hori egiteko? Non daude ordea emozioak?

Aurreko batetan adimen gaitasun haundiko haurrengan emozioek duten garrantzia aipatu genuen. Bestalde, jakina da, arrazoiak zer egin behar duen baldin badaki ere, kasu askotan emozioak ez diola uzten. Hori horrela izanik, ezin ukatu haurra kognitiboki zerbait egiteko gai izan arren, maiz emozioek ez diotela ekintza hori egiten utziko.

Mar Romerak dioen bezela, emozioak gure bizitzaren lema dira; gure bizitzako belauntziaren bela, bidaian alde batera edo bestera gidatzen gaituztenak. Era berean, garrantzitsua da ohartzea ez dagoela emozio on eta txarrik, atseginak eta ezatseginak baizik eta emozioak oso azkarrak direla; estimulazioarekin, karga genetikoarekin eta esperientzi kargarekin zerikusia duten erantzun automatikoak.

Sentimenduak aldiz iraunkorrak dira eta gure barnean geratzen dira. Emozio ezatsegin bat behin eta berriz errepikatuz gero, sentimendu negatibo bilakatu eta gugan txertaturik geldituko da.

Horrela, haur batek eskolan behin eta berriz emozio ezatseginak izaten baditu, emozio hoiek eskolarekiko sentimendu negatibo bilakatuko dira: beldurra, gorrotoa, ezinikusia, nazka, tristura,… Eta, behin horrelako sentimenduak gailentzen direnean, zaila da ezer ikastea.  Ikasteko giro egoki batetan aurkitu behar da haurra; ez da nahikoa kognitiboki ahal izatea. Ikasteko, gozamena izan behar dugu bidelagun eta gozamen horrek gero eta gehiago saiatzera eramango gaitu; gero eta gehiago ikastera, esfortzurik gabe, plazerez.

Baina gozamena ez dator berez. Lehenik eta behin, haurra maitatua sentitu behar da, hau da, ulertua eta onartua irakaslearen aldetik eta horretaz gain, inguru seguru bat eskaini behar zaio,  jakinmina piztu eta berau asetzen lagunduko diona.

Gogoan dut, orain dela zenbait urte, irakasle batek esan ziguna: “Zuek (gurasook) haurrari ikastolara pozik joan behar dela esan behar diozue”. Harrituta gelditu nintzen. Guk esan behar al diogu ba, egoera bakoitzean zer sentitu behar duen ere?

Hitzak hutsalak dira; edukirik gabe gelditzen dira errealitatearekin bat ez datozenean. Errealitatea, bizi dugun atmosfera, emozioek osatzen dute. Haurrak berak esan diezagula nola sentitzen den eta guraso eta hezitzaileok jakingo dugu nola jokatu.

Horrelakoetan, Maria Montessori (1870 – 1952) italiar pedagogo haundiarekin oroitzen naiz, bere humiltasunean “ez jarraitu neri, umeari baizik” zioena. Biltzarrak, metodologia berriak, teknologiaz hornituriko ikasgelak,… baditugu, bai, baina entzuten al diegu gure seme-alaba eta ikasleei?

Amaitzeko, gustatuko litzaidake lerro hauetara adimen gaitasun haundiko zenbait haurren hitzak, bizipenak eta emoziak ekartzea, ikus dezagun “ahal du, baina ez du nahi” gehienetan “nahi du, baina ezin du” dela, baina gehiegi luzatuko nintzatekeenez, neskato baten kasuaren esteka utziko dizuet adibide gisa. Opor sasoia gainean, edonorentzat irakurtzeko modukoa:

http://aacclarebeliondeltalento.com/2015/07/23/cuando-todo-funciona-funciona/

Ea datorren ikasturtean nahi eta ezinean dauden haur guztiei laguntzera heltzen garen, inor bidean utzi gabe.