Amatasun Gentrifikatuak
Hondar urte hauetan maiz aditu dugu, aritu gara, gentrifikazioaz solasean. Gentrifikazioa espazioarekiko antolatze eta erabilera merkantilista basati baten gisara ikusita ulertu da batik bat; eskualde ia orotako hiri eremu zehatzetan gertatzen ari den fenomeno urbanistiko espekulatzaile gisara hasiera batean, gerora, eta bertzeak bertze pandemiari aitzin egiteko neurri murriztaileen ondorioz, landa eremuetan ere sumatzen hasita dagoena. Badirudi etxeko balkoi eta leiho-hegietan pasa genuen ordu saldoak ere zerikusia izan duela naturaguneetarako nahikeria berri horrekin eta beraz, lehenagotik zetorren espazioaren merkantilizazio eta egituratze segmentatzaileari errazki gehitu zaiola joera berri hau. Ondorioz, patriarkatu kapitalistaren eragina gora behera , “natural”, libre, komunitario, erabilera anitzeko, erlazioetarako orube, identitate sortzaile eta historiarekiko dialektikoa zen hura, espazioa, orain salerosgai bilakatu zaigu, eta bistan dena, monetarizatutako bertze edozein bizitza esparrutan gertatu bezalaxe, bereizkeriari ateak parez pare zabaldu dizkio honek.
Bertzalde, aspaldi dakigunez, neokolonialismoak jotako jendarte batean bizi gara gaur. Gure hizkuntza, herria eta kulturaz gain, eta baita haien bitartez ere, gure gorputzak erasotzen dituena gure baitan kokatzeraino, inbaditzeraino. Maria Miesen (1986/2019: 61) hitzetan, soilik patriarkatu kapitalistak sortutako ekoizpen-harreman guztiak ulertzen dituen ikuspegitik, eta ez bakarrik gure ingurune hurbilean ditugunetatik, ikuspegi holistiko eta benetan globalaren bidez, beraz, gai izanen gara etorkizuneko jendartearen ikuspegi bat garatzeko, non emakumeak, natura eta beste herri batzuk garapenaren eta hazkundearen izenean ustiatuak izanen ez diren.
Eta, esplotazioaz ari garela, kolonialismoa gure emakume gorputzetan hasten eta bukatzen den modu berean solas eginen bagenu gentrifikazioaz? Gentrifikazioaren bitartez tokiekin espekulatzen da, baina, aldi berean, euren balio sinboliko, ekonomiko, sozial, historiko eta erlazionala eraldatzen. Gure ustetan, amatasuna espazio fisikoek bizitzen ari dutenaren antzeko prozesuak jota legoke gaur. Zaintza, edoskitzea, hazkuntza eta heziketa teknifikatuz eta merkantilizatuz doaz izugarrizko abiadan, manageralismoak inbaditzen. Kontsumoaren logika guztiak haiengan ezarri dira, hasi lehiatik eta etiketatzea, mozkinen bilaketa, sailkapena, etengabeko konparazioa, indibidualizazioa, goiztiartasuna, zaharkitze programatua eta abarretaraino. Honekin lotuta, eta ikuskera beraren baitan, haurrentzako produktu berezituak sortzen dira amek, gurasoek, tutoreek edota, oro har, haurtzaroaz arduratzen diren kolektiboek etengabe kontsumitu ditzaten, eta, horrekin batera, haurrentzako osasungarria, estetikoki polita, segurua, aseptikoa edota pedagogikoa zer denari buruzko ikuskera zehatz bat ezartzeko, egia bakarra bailitz barneratuz eta objektibatuz joanen garena. Eskainiko zaizkigu plastikoa, konduktismoa oinarri duten jostailu zurrunki egituratuak, partxis koloreak, Disney iruditeria, generoaren/adinaren arabera banandutako orotariko produktuak, elikadura, garbitasun edota osasun egokiaren inguruko ildo farmakologiko zehatz bat…, guztiak, bistan denez, izugarri erakargarria zaion merkatu-hobi horri begira dagoen industria erraldoi baten mesedetan. Honekin guztiarekin patriarkala, koloniala, helduzentrikoa, bertikala, autoritarioa, erasokorra, artifiziala, kontrolatzailea, homogeneizatzailea, sinplista, estereotipatua, akritikoa eta bistan dena, monetarizatua den maitasuna eskaintzen die merkatuak gaurko haurrei gure ama-gorputzez baliatuta, normalki amatasunaren erronkaren aitzinean sortzen ohi zaigun zalantza multzo handi hori probestuta. Desjabetzera, indibidualismora eta ahuldadera garamatzan senda hau ideologia patriarkal neoliberalaren bide orria da, bistan dena. Gure kezkek eta ez jakintasunek, sistemaren egiturazko hutsegiteek zaintza eta emakumeekiko politikei dagokionean eta komunitate egituratu sendo baten faltak eragindako hutsunea, kontsumoaren bitartez osatzeko gonbita egiten digu merkatuak eta maizegi tranpan erori gu.
Beraz, uste dugu, gure ama-gorputz kolonizatu horietan amatasuna praktikatzeko moduak ere gentrifikatzen doazela pixkanaka. Sharon Hays eta Andrea O’Reilly (L. Kern 2019:51) bezalako autoreak “amatasun intentsiboaz” eta “amatasunaren mistikaz” solastatzen dira gaur. Izan ere jendarte honek emakumeok nolabaiteko amatasun berri intentsibo, garestia eta adituek gidatutako batera bulkatzen baikaitu. Amatasun berri hipermerkantilizatutako hauek amatasun disidente oro mugatzera etorritako diskurtsoak lirateke. Badagokigu hau guztia begirada kritikoz aztertu eta deseraikitzen hastea. Auzoa, karrika, plaza eta elkartasuna amatasunen ahalduntzerako toki izaten ahal dira eta borroka ekofeminista aldiz, tresna eta bide orri, biak batean.
Iruzkinik ez "Amatasun Gentrifikatuak"