Autoritatea txikitatik lantzen da eta irabazi egin behar da

Autoritateak beharko luke haurrarentzat erreferentziazko pertsona bilakatzea eta prozesua haur hori nerabezarora iritsi baino askoz lehenago hasten da. Carles Capdevila komunikatzaile ospetsuari entzundakoa da: “Zenbait gurasok dozena bat urteko siesta botatzen dute; haurrak gutxieneko autonomia bat lortzen duten unetik nerabezaroan sartzen direnera arte”.

Eta nerabezaroa dator… ohikoak dituen fenomenoekin: hautazko gorreria, errebeldia neurrigabea, desobedientzia, gaizki ulertutako independentzia grina… Orduan hasten dira gurasoen aieneak. Zenbait adituk diote akatsa dela fenomeno horiek guztiak nerabezaroari egoztea. Autoritate arazo bat ere ikusten dute horretan.

Autoritatea irabazi egiten da

Autoritatea kontzeptu oso konplexua da. Mutur batera joz gero, autoritarismoan erortzeko arriskua dugu eta beste muturrera eginez gero permisibitatean. Ulertu behar dugu autoritatea haurraren erreferentziazko pertsona bilakatzeko prozesu moduan. “Autoritatea irabazi egiten da”, dio Nerea Mendizabal psikopedagogoak. “Autoritate izaera guraso edo irakasle izateak soilik ematen du? Ala heldu bakoitzak bere jokaeraren eta egunerokoan dituen jarreren bidez irabazi behar du?”. Mendizabalek uste du autoritatea haurrak onartu eta eman behar diola helduari. “Helduontzat ere nor da autoritatea? Sinesgarritasuna ematen digun norbait, konfiantza ematen diguna, ulertzen eta errespetatzen gaituena… Hau da baldintza batzuk betetzen ditu nik autoritatetzat har dezadan. Beraz, haurrek helduoi autoritatea onar diezaguten aipatu ditudan elementu horiek zainduz gero, askoz ere errazagoa izango da”.

“Askoz ere errazago” hori garrantzitsua izango da umea nerabezarora heldutakoan. Autoritatea beste modu honetan ulertuta nagusitasuna da, eraginkortasuna… Heztea bada gidatzea, bidelagun izatea eta garatzen laguntzea askoz ere errazagoa egingo zaigu hezigaiak gure posizioa ulertzen eta baloratzen badu.

Autoritatearekin lotutako arazoak agertzen direnean gertatu ohi dena da haurtzarotik eman direla. Haurra txikia denean dena da errazagoa. Guztiaren gainetik, txikiak direnean umeak gure beharra dute, mendekoagoak dira. Adinez txikiagoak direnean eraginkorrak izan daitezke gure helburuak lortzeko eroskeria, xantaia  edo autoritarismoa. Nerabezaroan, ordea, seme-alabek autonomoagoak dira, independentzia handiagoa eskatzen dute eta ezin dugu besterik gabe “agindu”. Orduan agertzen da arazoa, baina aurretik garatu da.

Autoritatea ‘irabazteko’ neurriak

. Maitasuna: seme-alabak maite ditugu eta horrek laguntzen digu haiek hezten. Saiatu guraso erantzukizunak ez delegatzen.

. Elkartasuna: garrantzitsua da gurasoek irizpide antzerakoak lehenestea. Ez dugu zertan beti denean ados egon behar, baina koherentziaz jokatzea garrantzitsua da.

. Denbora. Eskaini denbora seme-alabei. Nerabezaroan ere bai. Har dezakegu denbora jarduera fisikoa praktikatzeko, jolas bai, irteerak egin… Eskaini denbora txikitatik, elkarrekin gauza atseginak egiteko denbora.

. Harrotasuna. Izan konfiantza seme-alabengan eta erakutsi harro zaudela. Jarrera baikorrek eta aukera handiko pertsonak direla erakutsiz hobetzen lagunduko die. Etengabe zuzendu beharrean egokiagoa litzateke erronka berriak proposatzea.

. Umorea. Garrantzitsua da seme-alabekin barre egitea. Barre gure buruaz, inguruan ditugun gauzez… Autoritatea, ondo ulertua, umorez ere aplika daiteke.

. Irudimena. Aukera berriak eta batez ere irtenbideak topatzeko garrantzitsua da irudimena erabiltzea. Ikuspuntua aldatzea edo arauak ezarritako bidetik apur bat irtetea mesedegarri izan daiteke kasu askotan.

. Konfiantza. Ez jarri seme-alabak zalantzan eta ez jarri zalantzan zure burua. Bultzatu gura dugun autoritate eredu berria konfiantzatik eraikitzen da. Ez eman amore.

. Aurreikusteko gaitasuna. Etor daitekeen aurrez ikustea beti da lagungarria erantzun egokia prestatzeko. Sor daitezkeen gatazkei aurre hartzeak abantaila suposatzen du. Horrekin batera formazioa jasotzea edo hausnarketarako gakoak jasotzea lagungarri izango zaigu gure eginkizuna betetzen laguntzeko.

. Gozatu. Horrekin guztiarekin garrantzitsua da gurasotasuna poztasunetik bizitzea. Nerabezaroa bizitzako etapa bat gehiago da eta iruditu behar dugu seme-alabei maila berriak igotzen laguntzea dela gure eginkizuna.

Argazkiaren iturria hemen.

Dokumentazioa hemen eta hemen.