Txatxilipurdirako gai egokiaren bila nenbilela, hara non irakurtzen dudan egunkarian Osakidetzako lehen mailako arretan 6.000 kontsultatik gora izaten dituztela urtero bronkiolitisa dela medio, albistearen titular moduan, eta….iazko denboraldian Larrialdietako Zerbitzuan artatutako 3.000 kasuetatik 500 bat direla ospitalean ingresatuta amaitzen dutenak. Albistea ez zen larritzeko modukoa, ezta gutxiagorik ere, baina gaiaren inguruan gurasoentzat kezka ugari egongo direla jakitun, gaurkoan gaitz horri heltzea pentsatu dut, arazoaren argi-ilunak jorratu asmoz.

Zer da bronkiolitisa?

Arnasbideetako infekzio bat da azken finean, bronkioloak izeneko arnas hodi fin-finak birus batekin infektatzen direnean gertatzen dena. Infekzioaren ondotik, arnas hodi horiek inflamatu eta mukiz betetzen dira eta horrek, noski, haurtxoaren arnasa zaildu egiten du.

Bronkiolitisa usuagoa da negu-partean. Eta haurtxoen eta ume txikien kontua da gehienbat, horien arnasbideak tamainaz txikiak eta kalibrez oso estuak direnez, haur koxkortuagoenak eta helduenak baino errazago buxatzen direlako. Horrez gain, errazago jasango dute bronkiolitisa garai aurreko edo prematuroek, bihotzeko nahiz biriketako arazoak dituztenek, edota immunitatea ahulagoa dutenek ere.

Haurtzaindegira joateak, eskolara doazen anai-arrebak edukitzeak edo beste pertsona batzuek erretzerakoan botatzen duten kearen pean egoteak ere gehitzen dute bronkiolitisa garatzeko arriskua. Haur handixeagoek, nerabeek eta helduek ere jasan dezakete bronkiolitisa, noski, baina kasu horietan infekzioa arina izan ohi da.

Bronkiolitisaren arrazoiak

Arnas birus sintzitiala izenekoa da bronkiolitisaren eragile nagusia, baina zenbait kasutan hoztura arruntak edo gripe soil batek ere eragin dezake bronkioloetako gaitza.

Zeintzuk dira bronkiolitisaren zeinuak eta sintomak?

Bronkiolitisaren aurreneko sintomak hoztura edo marranta arruntaren berdinak izan ohi dira, alegia sudurreko kongestioa (sudurra itxi egiten zaio umeari), muki-jarioa, eztula edo sukarra.

Eta normalean, hasierako sintoma horiek berez hobetzen dira, aparteko neurririk hartu beharrik gabe. Baina kasu batzuetan eztulak okerrera egin dezake eta umeak arnasestua eta txistu-hotsak eduki ditzake.

Nola diagnostikatzen da bronkiolitisa?

Medikuak susmorik txikiena duenean (eta horretarako sintomei bezala haurren inguruari, adinari, urtaroari, etab. erreparatuko die), auskultazioaz baliatuko da, umearen arnasketa nolakoa den ikusteko, eta oxigenoa neurtuko dio, pultsu-oximetro bat erabiliz.

Normalean, ez da beharrezkoa izaten proba gehiago egitea. Baina behar izanez gero, medikuak kotoizko txotx bat erabil dezake, umearen sudurretik muki-lagin bat hartu eta analizatzeko. Horrek bronkiolitisa eragin duen birus-mota identifikatzen lagunduko d.

Kasu larriagoetan bularreko erradiografia bat eskatuko du medikuak, oxigeno-kontzentrazioa baxu dagoela ikusi edota pneumoniaren bat susmatuko balu.

Zein da bronkiolitisaren tratamendua?

Bronkiolitis-kasurik gehienak arinak, etxean tratatzeko modukoak izan ohi dira. Antibiotikoek ez dute laguntzen, gaitzaren jatorria birikoa baita, eta gauza jakina da antibiotikoek bakterioen kontra bai, baina birusen kontra ez dutela ezertarako balio.

Tratamenduaren oinarria sintomak arintzea da. Bronkiolitisak jota dauden umeek likido ugari edan behar dute, trago txikitan, eta maiz samar egunean zehar. Umearen gelan lurrun hotzeko hezegailu bat erabil daiteke, bere arnasbideetako mukiak bigundu, eta eztula eta sudurreko kongestioa arintzeko. Saihestu lurrun edo ur beroko hezegailuak, sor ditzaketen erredurengatik arriskutsuak izan daitezke-eta. Umearen sudurra garbitu eta kongestioa arintzeko, saiatu sudurreko xurgagailua eta sudurreko tantak, jatorduen aurretik eta lotara joan aurretik batez ere.

Botikei dagokienez, beti komeni da medikuaren baimena edukitzea. Haurtxoa oso txikia ez bada, sukarra jaitsi eta molestiak arinduko dizkion botikaren bat eman dakioke, prospektuan adierazitako dosiak eta maiztasun-tarteak errespetatuz. Baina sekula ez eman eztularen edo marrantaren kontrako botikarik bularreko haurtxoei ezta ume txikiei ere, baldin eta medikuak ez badizu horretarako baimenik eman.