1.  Haurdunaldian titi-muturrak prestatu egin behar dira bularra emateko, pitzatuak edo zartadurak     ateratzea saihesteko.

Ez da egia! Pitzatuak haurra bularrean gaizki kokatzearen ondorioz sortzen dira, ahoa ondo irekitzen ez duelako eta areolaren zati handi bat ahoan hartu beharrean titi-muturra bakarrik hartzen duelako. Batzuetan, bakterioek edo onddoek eragindako infekzioa izatearen ondorioz ere bai. Baina ez dira sortzen bularra ez prestatzeagatik edo haurra bularrean denbora gehiegi edukitzeagatik. Ez da beharrezkoa haurdunaldian ezer berezirik egitea bularra prestatzeko, gorputza bera bakarrik prestatzen da eta. Gainera, titi-muturrak haurrek bularra hartzeko diseinatuta daude. Ez da beharrezkoa ez kremarik erabiltzea, ez igurtzirik egitea, ez argizarizko txopera edo titi-babesik erabiltzea ere. Bularra ondo emateko, garrantzitsuena ondo informatuta egotea da, horixe da prestakizun onena. Komeni da haurdunaldian bularra emateko laguntza-taldeen bileretara joatea, bularra emateko garaian arazoak saihesteko.

2. Normala da bularra ematean mina sentitzea. Batzuetan, bularra emateko sufritu egin behar da.

Ez da egia! Bularra emateak ez luke minik eman behar. Normala da lehen egunetan hartualdiaren hasieran sastadatxo modukoak sentitzea esnea bularreko hoditxoetatik igarotzen denean, hoditxo horiek lehenengo aldiz erabiltzen ari direlako. Baina min edo deserosotasun arina da, eta egun gutxiren buruan desagertzen da. Titi-muturrean mina sentitzea ez da normala, ordea, eta haurrak bularrari gaizki heldu diola esan nahi du. Horrelakoetan, hobe da haurra bularretik kentzea (atzamarra aho-ertzean sartuz, aska dezan) eta berriro hastea. Titi-muturrarekin sudurtxoa igurtzi diezaiokegu titia bila dezan, eta ahoa guztiz irekitzen duenean (ez lehenago), orduan haurra ondo hurbiltzea bularrera. Oso garrantzitsua da titi-muturraz gain areolaren zati handi bat ere ahoaren barruan edukitzea. Mina desagerraraztea lortzen ez baduzu, eskatu laguntza edoskitzean trebatuta dagoen norbaiti.

Mina sentitzeko beste arrazoi bat izan daiteke titi-muturrean onddoek edo bestelako bakterioek eragindako infekzioa izatea. Horrelakoetan, beharrezkoa da bakterio-kultura egitea eta edoskitzeari buruzko ezaupide eguneratuak dituen mediku batek tratamendua jartzea.

3. Haurrak pisua ondo irabazten ez badu, baliteke amaren esnea kalitate txarrekoa izatea. Gainera, emakume batzuek ez daukate esnerik.

Ez da egia! Osasun-arazo berezirik ez duten emakume guztiek dute esnea produzitzeko gaitasuna. Horrez gain, emakume guztien esnea kalitate onekoa da, ez dago esne txarrik edo “aguatxirririk”. Desnutrizioa pairatzen duten amek ere esne ona edukitzen dute (muturreko desnutrizioa ez bada), haien gorputzak haurraren ongizateari lehentasuna ematen diolako, eta amaren gorputzetik hartzen duelako esne egokia fabrikatzeko behar duen guztia. Haurrak pisua ondo irabazten ez badu, behar duen esne guztia hartzen ari ez den seinale. Beraz, amak bularra eman nahi badu, irtenbidea ez da haurrari esne artifiziala ematea, bularrarekin zer arazo dagoen ikertzea eta hori konpontzea baizik. Egia bada ama ez dela haurrak behar adina esne produzitzen ari, esne-produkzioa areagotzeko irtenbideak aurkitu behar dira. Baliteke bularrean sarriago jarri behar izatea, haurra bularrean kokatzeko modua hobetu behar izatea, haurraren zurrupatze-teknika egokia ez izatea, txupeteak eta tetinak paretik kendu behar izatea… Hainbat arrazoi egon daitezke haurrak pisua ondo ez hartzeko, eta horrelakoetan edoskitzeari buruzko trebakuntza egokia duen norbaiti laguntza eskatzea da zentzuzkoena, arazoa aurkitu eta konpontzeko.

4. Bularra hiru edo lau orduz behin ematea nahikoa da, bularra sarriegi hartzea kaltegarria baita haurrarentzat (“haizeak eragiten dizkio”, “handitan gizena izango da”, “gaizki ohituko duzu”, “digestioa egiten utzi behar zaio”, etab.).

Ez da egia! Haurrak hiru edo lau orduz behin elikatzeko kontu hori esne artifiziala asmatu zenean sortu zen, eta ez dauka inolako zentzurik amaren esnearekin elikatutako haurren kasuan. Gaur egun, gauza jakina da bularra haurrak eskatu ahala eman behar dela, edoskitzeak ondo funtziona dezan. Bularraren esne-produkzioa ondo ezartzeko, haurrak eskatzen duen bakoitzean eman behar zaio. Amaren esnea oso azkar eta erraz digeritzen da (1’5 ordu nahikoa izaten da), eta normala da lehen asteetan bularra oso sarri eskatzea. Jaioberri batek 8/12 aldiz hartu behar du bularra 24 ordutan, pisua behar bezala irabazteko eta amaren esne-produkzioa egokia izan dadin. Haurrak berak erregulatzen du zenbat esne hartzen duen egunean zehar; gose handirik ez duenean, gutxiagotan eskatzen du, eta esne gehiago behar duenean, berriz, sarriago. Berak bakarrik daki zenbat esne behar duen une bakoitzean; utzi, beraz, bularra nahi adina hartzen.

5. Haurrek behar duten esne guztia ateratzen dute 5-10 minututan, ez zaie utzi behar denbora gehiago bularrean.

Ez da egia! Hilabete batzuk dituzten haur batzuek nahikoa izaten dute denbora hori behar duten esne guztia ateratzeko, baina ez ordea guztiek. Jaioberriek, bereziki, denbora gehiago behar izaten dute bularra hartzeko, oraindik ikasten ari direlako eta mantsoago edaten dutelako. Gainera, emakume batzuek denbora gehiago behar izaten dute esnea “igotzeko”, ez zaie hartualdia hasi eta berehala igotzen. Beste batzuek hainbat igoera izaten dituzte hartualdian zehar. Haurrak nahikoa noiz hartu duen jakitea erraza da: berari utzi nahi duenean titia askatzen (sarri lo geratzen dira sabela bete ondoren).

Haurra bularretik bizkorregi kentzea kaltegarria izan daiteke. Izan ere, hartualdiaren hasieran esne “urtsuagoa” izaten dugu, eta hartualdiaren amaieran, berriz, “koipetsuagoa”. Hasierako esneak egarria asetzen du, eta amaierakoak gosea, kaloria gehien azken esne horrek baitu. Haurrari hasierako esnea hartzeko astia bakarrik ematen badiogu, esne “gaingabetua” bakarrik edango du, ez ditu behar dituen kaloriak hartuko eta goseak geratuko da. Horrez gain, ez du pisua behar bezala irabaziko. Garrantzitsua da, beraz, haurrari nahikoa esne noiz hartu duen bere kabuz erabakitzen uztea, eta bular bat askatzen duen arte beste bularra ez eskaintzea.

Hala ere, bereizi egin behar dira haurra bularrean “egotea” eta benetan bularra hartzea. Izan ere, haur batzuek denbora pila bat igaro dezakete bularra ahoan dutela, baina horrek ez du esan nahi behar adina esne hartzen dutenik. Baliteke bularrari ondo heltzen ez jakitea, ondo tiratzeko ahulegi egotea, gaixo egotea edo bestelako arazoren bat izatea. Haurrak pisua ondo irabazten ez badu eta bularra hartzen hasi eta berehala lo geratzen bada ahulegi dagoelako, bularraren konpresioa erabiltzea lagungarria da esne gehiago har dezan.

6. Lo dauden haurrak ez dira inoiz esnatu behar.

Ez da egia! Haur gehienek argi adierazten dute noiz diren gose, baina gerta liteke jaioberriak ez esnatzea behar bezain sarri. Haurrak behar baino lotiagoak izateko hainbat arrazoi egon daitezke: amari erditzean edo ondoren eman zaizkion medikamentuak (anestesia epidurala, adibidez), ikterizia, erditzean traumaren bat gertatzea, bularra eskaini ordez txupetea ematea, edo gose-seinaleak bidaltzen dituenean, berehala erantzun beharrean, haurra zain edukitzea. Beraz, jaioberriek 24 orduren barruan gutxienez 8 aldiz bularra hartzen ez badute (8 eta 12 hartualdi bitartean egitea da normala), esnatu egin beharko ditugu. Bestela, lo asko egiten dutenez, gutxi jaten dute eta, ondorioz, ahuldu egiten dira eta lo gehiago egiten dute… Gurpil-zoroa sortzen da. Haurrak pisua galtzen du, eta deshidratatzeko arriskua izan dezake.

7. Hartualdi bakoitzean beti bi bularrak hartu behar ditu haurrak.

Ez da egia! Haur batzuek bigarren bularra ere hartzen dute lehenengoa husten dutenean, baina beste askok nahikoa dute hartualdi bakoitzean bular bakarra hartuta. Garrantzitsuena haurrari lehen bularra “husten” lagatzea da, hartualdiaren azkeneko esnea baita kaloria gehien dituena. Hobe da haurrari berari uztea asetakoan bularra askatzen, eta gero, bigarren bularra eskaintzea. Goseak geratu bada hartuko du, eta sabeltxoa bete badu, ez; berak erabaki dezala! Hurrengo hartualdian, beteena daukagun bularra eskainiko diogu.

8. Hartualdiak oso jarraian egiten badira, bularrei ez die denborarik ematen betetzeko.

Ez da egia! Bularra ematen duen ama baten gorputza etengabe ari da esnea produzitzen. Zenbat eta hutsagoa egon bularra, orduan eta bizkorrago egingo du lan gorputzak esnea sortzeko, eta alderantziz; zenbat eta beteagoa egon, orduan eta mantsoago sortuko da esnea. Ama bat beti bularrak “bete” arte zain egoten bada titia emateko, bere gorputzak esne gehiegi sortzen ari dela uler dezake eta, ondorioz, produkzioa murriztu dezake. Bularrak ez dira “esne-marmitak”: haurrak hartzen duen esnearen zati handiena unean bertan sortzen da, ez da bularretan pilatuta egoten.

9. Esnea egiteko, amak esnea edan behar du. Edoskitzaroan ezin da denetarik jan.

Ez da egia! Ama batek behar bezala elikatuta egoteko eta esnea egiteko behar duen guztia barazkiz, frutaz, zerealez eta proteinaz osatutako dieta osasuntsua da. Kaltzioa esnekiekin zerikusirik ez duten beste hainbat iturritatik eskura daiteke, esate baterako: barazki berdeak, haziak, fruitu lehorrak eta arraina (bereziki, hezurtxoekin jaten direnak: latako sardinak, etab). Ez dago esnea egiteko esnea edaten duen beste ugaztun bat bera ere.

Bestalde, egia da amak jaten dituen janari batzuen zaporea amaren esnera igarotzen dela (baratxuria, azalorea, etab.). Baina gauza bera gertatzen zen haurdunaldian ere, likido amniotikoak zapore horiek hartzen zituen eta, beraz, haurra ziurrenik ohituta egongo da. Horrez gain, baliteke haurrak gustukoak izatea zapore horiek, guk bezala. Dena dela, janariren bat jaten dugunean haurra urduriago dagoela edo kalte egiten diola igartzen badugu, hobe da janari hori badaezpada denbora batez baztertzea. Arazo gehien ematen duen elikagaia behiaren esnea izaten da. Gerta liteke haurrak amaren esnera igarotako behiaren proteinei alergia izatea. Kontuz esnekiekin, beraz!

10. Urtebetetik gora bularra hartzeak haurrak dependenteagoak bihurtzen ditu.

Ez da egia! Haur txikiak berez dira dependenteak, ama behar dute bizirauteko. Haurrak pixkanaka irabazten du independentzia, oso poliki eta batez ere 3 urtetik aurrera. 6-7 urtera arte, haurrak dependenteak izateko diseinatuta daude. Garaiz lehen independizatu nahi izateak haurraren behar emozional batzuk ase gabe geratzeko arriskua dakar. Haurrak bere kabuz independizatzen dira, guk ezin ditugu “independente” egin. Alderantziz, gure ondotik garaiz lehen urruntzeak haur dependenteagoak sor ditzake, ez dituztelako etapa bakoitzak berezkoak dituzten beharrak aseta izango.

Bestalde, Osasunaren Mundu Erakundeak bularra bi urtez edo gehiagoz ematea gomendatzen du, haurraren osasun fisiko nahiz emozionalerako onena delako. Munduko kultura gehienetan haurrek bularra 2 edo 4 urtez hartzen dute; beraz, mundu osoari begiratuta, hori da normalena, eta ez hilabete gutxi batzuez bakarrik hartzea.

11. Haurrak ez luke titia “txupete gisa” erabili beharko.

Ez da egia! Txupeteak amaren ordezkoak dira, bularra ordezteko asmatu baitziren. Haurra lasaitzeko eta haren zurrupatze-beharra asetzeko era naturala amaren bularra edoskitzea da. Izan ere, bularra ematearen helburua ez da haurra elikatzea bakarrik; aitzitik, beste hainbat helburu ditu: haurra lasaitzea, lokartzea, seguru sentiaraztea, maitasuna adieraztea, amaren eta haurraren arteko lotura indartzea, mina gutxitzea… Horrez gain, zurrupatze ez-nutritibo deiturikoak (hots, haurrak goserik ez izan arren bularra zurrupatzeak) onura ugari dauzka. Zenbat eta gehiago zurrupatu haurrak bularra, orduan eta hobeto garatuko zaizkio ahoko eta aurpegiko hezurdura eta giharrak, amari beranduago itzuliko zaio hilerokoa, txupeteek eta tetinek eragiten duten zurrupatze-nahastea saihestuko da (bularra eta txupetea zurrupatzeko teknika desberdina baita), eta amaren esne-produkzioa handiagoa izango da. Ondorioz, edoskitzaroak luzaroago iraungo du eta haurrak denbora gehiagoan hartuko du amaren esnea.

12. Ez da ezer gertatzen tarteka biberoi batzuk emateagatik. Gainera, horrela aitak ere umea elika dezake.

Ez da egia! Lehen asteetan garrantzitsua da tetinak, titi-babesak eta txupetea saihestea, bi arrazoirengatik: alde batetik, haurra nahastu egin daiteke, bularra eta tetinak zurrupatzeko teknika oso desberdina delako. Haurrak tetina zurrupatzen ikasten badu, ohikoa da gero bularra tetina bezala zurrupatu nahi izatea. Biberoiarekin, esnea bera bakarrik etortzen zaio eta mihia esne-fluxua gelditzeko erabiltzen du. Aldiz, bularrean haurrak berak ateratzen du esnea, mihiarekin bularra azpitik ponpatuz. Bi teknika horiek nahasteak hainbat ondorio txar eduki ditzake: amari bularrak zartatzea, haurrak behar adina esne ez ateratzea eta bularra errefusatzea, pisu gutxi irabaztea, etab.

Bestalde, zenbat eta esne artifizial gehiago eman umeari, orduan eta bular gutxiago hartuko du, eta orduan eta esne gutxiago produzituko du amak. Ondorioz, gurpil zoroa sortzen da, eta “laguntzako” biberoi horiek gehienetan edoskitzaroaren amaiera ekarri ohi dute.

Aitak eta familiako gainerako kideek haurrarekin harreman estua izateko modu ugari daude: haurra bainatzea, pixoihalak aldatzea, haurrarekin jolastea, besoetan edukitzea, motxilan edo bandoleran eramatea, masajeak ematea… Haurrarentzat kaltegarria izan daiteke bular hutsarekin dagoen bitartean biberoiarekin “interferentziak” sortzea. Horregatik, haurraren beharrak aitaren beharren aurretik egon beharko lukete. Haurra bularraz gain bestelako janaria jaten hasten denean 6 hilabetetik aurrera, orduan aitak ere parte har dezake haurraren elikaduran, edoskitzaroa arriskuan jarri gabe.

13. Amaren esnea halako batean bukatu egiten da, ama batzuei lehenago eta besteei beranduago, baina bat-batean esne-kantitatea txikitzen zaigu eta beharrezkoa da esne artifizialera pasatzea, umea goseak geratzen delako.

Ez da egia! Haurrak titia hartzen jarraitzen duen bitartean, amari esnea egiten zaio. Produzitzen dugun esne-kantitatea bularraren estimulazioaren araberakoa izaten da. Haurrak gutxitan estimulatzen badu bular gutxi hartzen duelako, esne gutxi edukiko dugu; sarri estimulatzen badu, berriz, esne asko izango dugu. Ama guztiok edukiko dugu gure haurrak hazteko behar adina esne, haurrak eskatzen duen bakoitzean eta nahi duen adina denboran bularrean jartzen badugu. Horretarako, ordea, beharrezkoa da haurra bularrean ondo kokatzea eta zurrupatzeko teknika egokia izatea. Haur batek bularrean orduak eta orduak ematea ez da normala, bularra ondo hartzen ez duen seinale izan daiteke, batez ere pisua ondo hartzen ez badu.

Haurrek 3 aste, 6 aste eta 3 hilabete inguru dituztenean, hazkunde-krisi deiturikoak izaten dituzte: kolpetik hazten dira, eta bat-batean esne gehiago behar izaten dute. Bularra sarri-sarri eskatzen hasten dira, eta amek pentsatu ohi dugu ez daukagula behar adina esnerik eta haurra goseak geratzen dela. Hau une kritikoa izaten da edoskitzaroan, eta bular hutsarekin gustura jarraituko luketen ama asko “laguntzako” biberoiak ematen hasten dira (zoritxarrez, sarritan edoskitzeari buruz behar adina ez dakiten pediatra batzuen gomendio okerrari jarraituz). Ondorioz, laster uzten diote bularra emateari, umeari “huts egin diotela” sentituz. Hazkunde-kolpe hauek gertatzen direnean, garrantzitsua da haurra sarri-sarri jartzea bularrean, normala baino sarriago; izan ere, haurra sarri zurrupatzen hasten denean, gure burmuinak ulertzen du haurrak esne gehiago behar duela, eta esne gehiago egiten hasten da. 2 edo 3 egunen buruan, esne-produkzioa haurraren eskaerara egokitzen da, eta edoskitzaroak arazorik gabe jarraitzen du. Tartean biberoiak sartzen badira, ordea, produkzioaren egokitze hori ez da gertatzen, esne-kantitatea ez da handitzen, eta amak haurrarentzat behar adina esne produzitzeari uzten dio.

14. Amaren esneak ez du elikatzen 6 edo 12 hilabetetik aurrera, ura bakarrik da.

Ez da egia! Amaren esnea beti da elikagarria, baita ume koxkortuentzat ere. Haurra hazten doan heinean, amaren esnea haurraren beharretara egokitzen da. Haurraren oinarrizko janaria da 12 hilabetera arte, eta hortik aurrera, haurrarentzat elikagai- eta kaloria-iturri garrantzitsua izaten jarraitzen du: bitaminak, koipe osasuntsuak, proteinak, entzimak, hormonak, mineralak, aminoazidoak, immunoglobulina eta abar ekartzen jarraitzen du haurraren dietara. Haurren sistema immunologiakoa ez da heltzen 5-6 bat urtera arte, eta amaren esneak babestu egiten du haurra bularra hartzen duen bitartean.

15. Haurrak bularra eskatzen duenean ez zaio berehala eman behar, hobeto da pixka bat itxaroten erakustea, gaizki ez ohitzeko (gauza bera haurra besoetan hartzearekin).

Ez da egia! Haurrak bularra behar duenean, amari seinaleak bidaltzen hasten da: begietara begiratzen dio, irribarretxoak eta soinutxoak egiten dizkio, eskutxoak miazten hasten da… Amak seinale horiek “jasotzen” ez baditu, haurra geroz eta okerrago sentitzen da, bere ezinegona areagotu egiten da eta, azkenean, amari gaizki sentitzen dela jakinarazteko eta haren “alarma” pizteko ezagutzen duen modu bakarra erabiltzen du: negarrez hasten da. Beraz, haurra negarrez hasten denerako, jada desesperatuta dago eta denbora luzez egon da bularra eskatzen. Oraindik gehiago luzatuko dugu haren sufrimendua, inolako premiarik gabe? Bere beharrak berehala asetzen direla sentitzen ez duen haurrak ikasten duen gauza bakarra da bere beharrak ez direla garrantzitsuak, beste guztia garrantzitsuagoa dela eta bera bigarren mailakoa dela, ez duela bere amaren arreta merezi. Hor hasten da haurrak bere buruaz izango duen irudia eta autoestimua eratzen…

Gainera, oso zaila da negarrez eta haserre dagoen haur bati bularra lasai ematea. Puntu horretara iristen direnean, negar egiteko mihia gorantz jartzen dutenez, ezin dute bularra hartu eta sarri asko kostatzen da haurra lasaitzea. Azkenean, denok pasatzen dugu gaizki; hobe egoerari aurrea hartzea!

16. Bularrak ez ditut lehen bezain beteak sentitzen, esne gabe geratzen ari naiz…

Ez da egia! Lehen asteetan, normala da bularrak bete-bete egiten zaizkigula sentitzea. Izan ere, gure esne-produkzioa haurraren eskaerara egokitzen ari da oraindik, eta normala da haurrak behar duena baino esne gehiago produzitzea. Haurra hazi ahala, ordea, produkzioa eskaerara egokitzen da eta haurrak behar duena bakarrik produzitzen du gure gorputzak, ez du “soberakinik” produzitzen. Normala da, beraz, bularrek lehengo “gainkargarik” ez izatea. Horrez gain, kontuan hartu behar da emakume batzuek sekula ez dituztela bularrak lehertu beharrean sumatzen, ezta lehen egunetan ere, eta horrek ez du esan nahi behar adina esnerik ez dutenik. Hori ere normala da, eta ez da kezkatzeko arrazoia.

17. Komeni da lanean hasi baino aste pare bat lehenago haurrari biberoia ematen hastea, ohitzen joateko.

Ez da egia! Normalean, bularra hartzen duten haurrek ez dute biberoirik erraz onartzen amak ematen badie edo ama inguruan dagoela sumatzen badute. Negar egiten dute, haserretu egiten dira, eta bai amak eta bai haurrak gaizki pasatzen dute. Ez du merezi lanean hasi aurretik haurra “ohitzen” saiatzea, hobe da ama etxean dagoen denboran ahal den gehiena disfrutatzea eta bularra lasai ematea, liskarrik eta tentsiorik gabe. Ama lanean hasten denean, baliteke haurrak lehen egunetan biberoia nahi ez izatea, baina ama ez dagoela ulertzen duenean, arazorik gabe hartzen dute normalean. Haur batzuek ez dute inolako tetinarik onartzen eta hobeto edaten dute basotxo batetik, eta beste batzuek, berriz, lehen egunetik inolako arazorik gabe onartzen dute biberoia. Gutxi batzuek, ordea, ez dute ezer jan nahi izaten ama etorri arte, eta lo gehiago egiten dute ama falta den artean. Gero, ama etorritakoan sarriago eskatzen dute bularra, eta horrela konpentsatzen dute lehen hartu ez dutena. Ez dakigu nola erreakzionatuko duen haur bakoitzak eta, horregatik, hobe da denboraz lehen ez kezkatzea, agian ez da inolako arazorik egongo eta.

18. 4 edo 5 hilabeterekin ahia edo “papilak” ematen hasi behar da, lehenengo ahia eta gero bularra, edo ahia bularraren ordez.

Ez da egia! Osasunaren Mundu Erakundeak eta Espainiako Pediatren Elkarteak, beste erakunde batzuez gain, gomendatzen dute bularrez elikatutako haurrei sei hilabetera arte ez ematea amaren esnea ez den beste ezer: ez urik, ez zukurik, ez zerealik, ez infusiorik, ez beste ezer. Ez da nahastu behar amaren esnea eta esne artifiziala hartzen duten haurren elikadura, oso desberdina baita, eta gomendioek ere elikadura mota bakoitzaren araberakoak izan beharko lukete. Esne artifizialez hazitako haurrek bestelako elikagaiak behar dituzte beren elikadura osatzeko 4 edo 5 hilabetetik aurrera, baina amaren esneak haurrek 6 hilabetera arte behar duten guztia dauka.

Bestalde, amak gutxienez urtebetera arte bularra ematen jarraitzeko asmoa badu, 6 hilabetetik aurrera ere ez da komeni bularraren ordez bestelako janaria ematea, edo lehenik janaria eta gero bularra ematea, “postre” gisa. Izan ere, haurraren lehen urtebetean elikagai nagusia esnea denez, adin horretara arte lehenik bularra ematea komeni da behar adina esne hartzen duela ziurtatzeko eta, gero, postre gisa edo hartualdi artean, janaria eskaintzea. Janariaz betetzen bada eta horregatik bularra hartzen ez badu, haurra okerrago elikatuta egongo da bularra hartzeagatik janaria jaten ez badu baino. Izan ere, amaren esnea da elikagairik nutritiboena, eta barazkiek, frutak, zerealek, haragiak edo beste edozein elikagaik baino askoz gehiago elikatzen du. Haurraren bigarren urtebetean ere amaren esnea haren dietaren osagai oso garrantzitsua da, eta egunean behar dituen kalorien % 30era arte ekar diezazkioke.