Pantailak gure bizitzaren eta egunerokotasunaren parte dira. Guk pantailak momentuoro erabiltzen ditugunean eta haurren bizitzako lan-tresna garrantzitsuenetako bat izango direnean hauei pantailak erabiltzea ukatzeak ez du zentzu handirik, baina horrek ez du esan nahi derrigorrez erabili behar dituztenik edo txikitatik erabiltzen ikasi behar dutenik. Gailu horiek oso intuitiboak dira, eta haur batek edozein adinekin ordu erdi baino gutxiagoan erabiltzen ikasiko ditu.

Gauza guztiekin gertatzen den moduan, pantailen erabilera egokia egitean dago gakoa. Gaurkoan, erabilera pasiboaz arituko naiz, hau da, telebistako marrazki bizidunez, edo telesailez, ez naiz aplikazioen erabileraz ariko. Gaur egun ohikoa den arren, ez dut gomendatzen aplikazio mugikorrak erabiltzea, gutxienez 6 urte bete arte. Batez ere , beharrezkoa ez delako eta garapen kognitiborako askoz garrantzitsuagoa delako jolas manipulatiboa, propiozeptiboa, sentsoriala, sinbolikoa, elkarrekintzak eta pantailetako aplikazioen erabilerak horretarako denbora kentzen duelako. Baina tira, noizean behin aplikazio bat unean uneko moduan erabiltzeagatik, ez da ezer gertatzen.

Pantailen erabilerari buruzko nire aholkuak (marrazkiak, pelikulak, serieak, dokumentalak) honako hauek dira:

2 urtetik aurrera. Ez da gomendatzen, eta ikerketa askok hitz egiten dute pantailak goiz erabiltzearen ondorio negatiboei buruz. Gainera, ez du zentzu handirik eta askoz ere gauza politago eta hobeak egin daitezke. Noizean behin musika-bideo bat ikusteagatik edota marrazki batzuk ikusteagatik ez da ezer gertatuko, baina erabilera jarraitua ez da gomendagarria. Haurrek gehien behar dutena gurasoekin edo gainerako hezitzaileekin eta beste pertsonekin elkar eragitea da.

Batzuk esango duzue: hori da haurrak jatea lortzeko modu bakarra. Zuen seme-alabek jateko, pantaila bat behar badute, zerbait gaizki doanaren seinalea da. Beraz, kasu horietan, bazkaltzeko ordua borroka bat bada, nutrizionista batengana joan zaitezte, gehienetan ohitura eta sinesmen batzuk aldatuz, pantailarik erabili gabe arazo asko konpon daitezkeelako.

Gainbegiratu edukia. Gaur egun, eduki asko dago. Youtuben gauza oso interesgarriak aurki ditzakegu, baina baita zabor asko ere, kaltegabea dirudiena baina benetan ez dena. Saihestu nahi ditugun balioak transmititzen dituen eduki asko dago; kontsumismoa, sexismoa eta matxismoa… Haurrek pantailetan ikusten dutenak guk uste baino eragin handiagoa du beraiengan. Gauza bera gertatzen da indarkeria edo sexismoa normalizatzen den marrazki bizidun zaharkitu askorekin, beraz, pantailen erabileraren gako garrantzitsuenetako bat ikusten dutena ikuskatzea da. Kontutan izanda marrazki bizidun interesgarriak aukeratzeko tresnak eskura ditugula, erabil ditzagun.

Ez zaitez errudun sentitu telebista jartzeagatik: Ba hori. Batzuetan egoerek gainezka egiten digute eta pantailek tentsio uneak gainditzen lagun diezagukete. Eta pantailak behar baditugu email bat lasai bidali ahal izateko, edo janaria egin ahal izateko, edo auskalo zer egiteko…ba ongi etorriak. Edo autoan goazenean., tabarra galanta ematen nuen txikitan. Hau poza walkmana oparitu zidatenean. Beno, kasu hauetan ere oso baliagarria izan daiteke.

Probetxua atera diezaiekegu gehiegi erabili gabe. Marrazki bizidun interesgarriak daude gaiak lantzeko eta balio eta emozio desberdinak lantzeko. Era berean, hizkuntza desberdinetara ohitzeko ere balia ditzakegu edukiak. Nik batzuetan, ikusi duenaz galdetzeko aukera baliatzen dut. Ikusi duten pasartea konta diezadan. Horrela, hizkuntza eta sentsazioak landu ditzakegu.
Aspertuta nago. Ea, noizean behin denok erabili dugu pantaila umezain gisa, behar dugulako, eta ez da ezer gertatzen, baina arazoa ohitura bihurtzen denean gertatzen da. Haurrak aspertu egiten dira eta aspertu egin behar dute. Aspertzen diren bakoitzean tableta, mugikorra edo dena delakoa uzten badiegu, kontu txarra. 10 minutuz kexatu ondoren, alternatibak bilatzen hasiko dira eta irudimena martxan jarriko dute. Jolasten hasiko dira, esploratzen, eta horrela ez bada, ideiak eman diezazkiekegu.

Ez eman hainbeste garrantzia denborari, egunerokoari baizik. Ez da ezer gertatzen egun batean ordu batzuk telebista edo beste pantaila baten aurrean pasatzen dutelako, normalean ez badituzte erabiltzen. Egun batzuetan ordu asko ematen ditugu etxean eta pantailak beste jarduera bat dira. Hori oso ondo dakigu iparraldean bizi garenok eta euriagatik egun asko ematen ditugunok etxean. Ez da beharrezkoa beti entretenituta egotea. Etxean aspertuta bazaudete, aurkituko duzue zer egin. Baina baliteke egun batean oso eguraldi txarra egitea, eta bi film ikusiko ditugu, hiru ordu. Edo baliteke gaixorik egotea eta normalean baino telebista gehiago ikustea. Baina badira egunak telebistarik ikusten ez dutena. Hainbat estimulu eskaini ditzakegu. Pantailen aurrean denbora asko eman dutela ikusten dugunean, proposatu beste jarduera edo jolas interesgarri batzuk.

Telebista ez ikustea. Hobe da Youtube, HBO, Netflix… bezalako plataformak erabiltzea. Horrela, edukia kontrolatzen dugu. Edukia kalitatezkoa bada, askoz hobeto. Askotan, publizitatea edo zentzurik gabeko bideoak edo “Doraemon” bezalako marrazki zaharkituak izan daitezke arriskutsuak, bortizkeria normalizatzen dutelako.

Ikusten dutenaz interesatzea, lehen begiradan kritikatu eta epaitu gabe. Askotan, batez ere handitzen direnean, oso zaila da ikusten dutena kontrolatzea; izan ere, lagunen etxean edo eskolan ikusten hasten dira, edo ezkutuan, edo etxean ikusi nahi izaten dute. Kasu horietan, garrantzitsua da haiekin batera joatea, ikusten dutena modu kritikoan aztertzeko. Adibidez, MYHYV bezalako programak edo okerragoak ikusten hasten direnean. Esperientziaz dakit etxean ez bada beste nonbait ikusiko dutela, beraz debekatzeak ez du zentzu handirik. Egin dezakeguna da programa horietan gertatzen denari buruz hitz egin, eta kontziente izan, gure ustez jasotzen ari diren balioei aurre egiteko.

Garrantzitsuagoa da hainbat jarduera egiten denbora pasatzea pantailak ikustea debekatzea baino. Hau da, pantailak erabili beharrik ez izateko alternatibak ematen saiatu behar dugu.

Gogoratu, zure seme-alabentzako konpainiarik onena zeu zara.