Hizkuntzak elkar komunikatzeko baliabideak dira baina batez ere, inguratzen gaituen mundua ulertzeko ezinbesteko trena.
Komunikazio oro ahozkoa edo ez ahozkoa izan daiteke. Haur txikien kasuan adibidez, soinuak, txilioak, irribarreak eta gorputz mugimendu oro dira komunikazio ez berbalaren adierazpide. Komunikazio modu horretan, haurrak ez ditu hitzak erabiltzen nahi duen hori helarazteko. Eta hitzik erabili gabe ere, gertuko helduak ulertu egiten du. Badaki zer adierazi nahi duen haurrak.


Hizkuntzaren bidez haurrek beraien behar, sentimendu edota asmoak adierazteaz gain, inguratzen duten mundua ezagutu eta izendatzen dute eta ingurune horrekin harremanetan sartzeko kodeak ezartzen dituzte. Bada, hizkuntzaren eta komunikazioaren garapenean zein eragin du jolasak? Gaurko gaian, horretan sakondu nahiko nuke pixka bat, ez bainaiz hizkuntzalaria.


Ahozko hizkuntzak eremu formala eta informala ditu eta zalantzarik gabe, jolas esparruan, azken hau da gailentzen dena. Kontuan hartuta Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa uste dut beharrezkoa dela jolasean sortzen diren hizkuntza ohituretan erreparatzea. Zer gertatzen da haurren artean jolasean dabiltzanean? Zein hizkuntzatan aritzen dira jolasean? Eta nolakoa da euskaraz baldin badira, jolaserako darabilten euskararen kalitatea? Zalantza edota galdera guzti horietan arreta jartzea beharrezkoa dela uste dut. Izan ere, sarri diogun bezala, jolasean haurrek, inguratzen duten mundu hori islatzeko ohitura izan ohi dute eta hara, ispilu horretan gure hizkuntza ohituren erreflexua edo isla ikusteko aukera dugu. Jolasa beraz, aukera ederra da haurren zein haurren inguruan gauden helduon hizkuntza ohituren inguruan kontzientzia hartu, hausnartu eta eraldatzeko oinarriak ezartzeko. Horretaz gain, uste dut beharrezkoa dela eremu hain informalean euskaraz gozatzea. Era informaleko moldeak ezagutzea edota gureak sortzea.


Jolas askean zein jostailuekin gabiltzanean, erabiltzen dugun hizkuntzan arreta jartzea da gakoa eta aldaketarako pausu txiki eta egingarriak martxan jartzea. Beti ere modu ludikoan eta era ez behartuan. Horretarako norberaren jarrera da gakoa. Baina seguruenik, beste baliabide batzuk erabiltzea ez zaigu gaizki etorriko. Kasu horretan musika, ipuinak, txotxongiloak eta antzerakoak baliabide apartak izan daitezke. Bai eta, mahai jolasak. Hiztegia aberasteko, belarria egiteko, esaldiak antolatzeko gakoak eta bestelakoak ezagutu eta zuzen geureganatzeko.
Euskaraz mahai jolas edota jostailu asko ez ditugun arren, euskararen erabilera sustatzeko ezin hobeak ditugulakoan nago. Edota euskaraz ez izan arren, baliabide horiekin jolasean gabiltzanean euskaraz aritzea da egin dezakeguna. Hona hemen hizkuntzarekin lotura duten eta gaurkorako egokiak iruditzen zaizkidanak:


-Nor da nor?
-Dobble
-Pareko
-Nor naiz ni?
-Story cubes
-Dixit
-Kaleidos
-Bla Bla Bla
-Mimika jolasak edo imitazio jolasak.Musika, bertsoak, rap-a, antzerkia bezalako diziplinekin lotutako jolasak.


Jolasa haurrarentzat eremu erlaxatua, askea, plazerezkoa, intimoa, dibertigarria eta fantasiazkoa bada, baliatu dezagun espazio hau, haur zein helduon hizkuntza ohituretan modu positiboan eragiteko. Baliatu dezagun jolasa, euskararekin jolas egiteko.