Lagunartean erdaraz ari badira, euskaraz egiteko eskatzea egokia al da?
Ohiko egoera da: haurra lagunekin parkean jolasean eta erdaraz ari dira. Gurasoetako bat hurbildu eta egin euskaraz! esaten die. Zenbatek ikusi edo egin dugu hori? Eta lehen ere horrela izaten zen, zenbatetan esan ziguten guri euskaraz egiteko?
Baina eraginkorra al da? Gehienetan ez. Haurrak isilik geratu daitezke edo behar bada euskaraz has daitezke, baina gaztelaniarako joera baldin badute berriz ere gaztelaniara itzuliko dira.
Guraso asko deseroso sentitzen dira, gainera, horrela jokatzerakoan: nire semeari edo alabari euskaraz egiteko eskatzen diot, baina baita bide batez bere lagunei ere. Eta behar bada beraien gurasoek ez dute kezka hori eta ez zaie ondo iruditzen hori eskatzea.
Beraz, hobea al da ezer ez esatea?
Abiapuntua argi eduki: guk nahi dugu beraiek lagunartean euskaraz egitea. Gurea da helburua. Ezin dugu besterik gabe ardura beraiengan utzi. Beraz, nola lagundu pentsatu beharko dugu eta laguntzerakoan mugak ditugula ere onartu beharko dugu.
Bestalde, ez da zaila erdarara zergatik jotzen duten ulertzea. Adibidez: bere lagun batek beri erdaraz egiten badio, ez da batere erraza berak euskaraz egitea. Hori helduoi ere gertatzen zaigu. Edo ingurune nahiko erdaldunetan haurrek oro har erdaraz jolasten badute, beraiek ere giro horretan jolastu behar dutenez joera ulertzeko modukoa da. Are gehiago, erdararen presioa oso handia da testuinguru nahik euskaldunetan ere.
Beraz: gure seme-alabek lagunartean euskaraz egitea nahi dugu, baina euskaraz aritzea nahiko genukeen egoera edo harreman batzuetan gaztelaniaz ari direla ohartzean zer egin? Nola eragin?
Lagunartean euskara gehiago erabiltzen laguntzeko, hauek ideia batzuk:
- Mezu egokiak eman
- Tartean sartzea
- Helburu txikiak adostu
- Gaiari buruz hitz egitea eta errefortzu positiboak eman
| Mezu egokiak ematea
|
• Guk nahi dugu berain artean euskaraz egitea eta egokia da gure nahia azaltzea.
• Kontuan izan: • Tonua zaindu, ulertu beti ez dela erraza. Lagundu egin nahi diegu. • Gertatuko dela dakigunez, aurretik hitz egin. • Hobe berari eskatzea une jakin batean, jolasten ari diren lagun guztiei batera baino.
|
| • Adibidez: parkera goaz. Badakizu zure lagunak han egongo direla. Nik nahi nuke zuk euskaraz asko egitea. Ulertzen dut batzuk beti erdaraz egiten dutela, baina hala ere… |
| Tartean sartzea
|
• Ahal duzuenean tartean sartu eta beraiekin batera jolastu, laguntzeko modua da.
• Mugatua da, ezin dugu beti tartean egon. Baina zenbat eta gehiagotan aritu beraiekin batera, orduan eta gehiago laguntzen diegu. Hizkuntza-ohiturak finkatu gabe dituztenekin benetan interesgarria da hau. • Lagungarria da jolas edo egoera berriak proposatzea eta hizkuntza-errutinak sartzea. Gaztelaniaz ikasi eta erabiltzen duten jolas bat euskaraz egitea eskatzea baino, hobea da jolas berriak euskaraz proposatzea, horietan hizkuntza-errutinak txertatzea (euskaraz errepikatu behar diren lelo, esaldi edo abestiak). Horietara euskaraz jolastea errazagoa da. |
| • Adibidez: Sardina bat, bi sardina, elkartu ziren … Edo Ikusi-makusi, zer ikusi, ikusten dut ikusten dut gauza bat … Horrelako jolasetan hizkuntza-errutinak daude eta beraien kabuz ari direnean ere errazagoa da euskara mantentzea. |
| Helburu txikiak adostea
|
• Hizkuntza aldetik gustukoa ez den egoera eman daitekeela ikusten baduzue, baina egoera nahiko babestua izan daitezkeenez zuek lagundu dezakezuela, adostu helburu txikiak seme-alabekin.
• Adostu dugun horren aurrean nola jokatuko dugun adierazi. • Seme-alaben lagunei adieraztea ere, egoera batzuetan egokia izan daiteke. • Aurreikusitako eta adostutako egoera horren amaieran, hitz egin berarekin. • Beste gurasoen konplizitatea bagenu, askoz hobe, Eragina handiagoa izan daiteke. |
| • Adibidez: Gaur zure bi lagun datoz etxera.Badakizu nik zuek euskaraz egitea nahi dudala, gure etxean euskaraz bizi nahi dugu. Zu saiatu zaitez. Konturatzen banaiz erdaraz ari zaretela batzuetan zuengana hurbilduko naiz, eta batzuetan eskatu ere egingo dizuet euskara egiteko … |
| Gaiari buruz hitz egitea eta errefortzu positiboak ematea
|
• Errefortzu positiboak emateko modua ere aurkitu beharko dugu, bereziki gure nahia azaltzea eta ahalegina eskatzea hautatu badugu. Agian guri ez zaigu iruditzen baina beraientzat ahalegin bat izan daiteke lagun batzuekin edota egoera batzuetan kontzienteki euskaraz aritu behar izatea.
• Hitz egin tarteka gaiari buruz. Gaiari buruz hitz egiterakoan gure jokabideei buruz hitz egin (zer eta nola egiten dugun, guk gure harremanetan nolako zailtasunak ditugun …), zergatik bizi nahi dugun euskaraz, eta abar. |
| • Adibidez: Konturatu naiz zenbat euskara erabili duzun gaur. Zuen taldean badaude bi beti erdaraz egiten dutenak eta hala ere zuk behintzat asko erabili duzu. Ez dakizu zenbat pozten nauen horrek! Niri ere pasatzen zaizkit horrelakoak … |
Iruzkin 1 "Lagunartean erdaraz ari badira, euskaraz egiteko eskatzea egokia al da?"