Lidergoa, haurrak eta gurasoak
Kasu batzuetan gure haurra taldeko liderra da, beste batzuetan lider baten jarraitzaile sutsua izan daiteke, edo eta taldeko baztertua izan. Lidergo fenomenoan haurrak taldean duen posizioa edozein delarik, gurasoak adi egotea komeni da.
Edozein taldetan ematen den fenomeno naturala da “lidergoa”. Haur zein helduen taldeetan, talde txiki zein handietan ematen da, nahiz eta haurtzaroan ikusgarriagoa izan. Lidergo mota ezberdinak daude talde dinamikan. Muturreko adibideak aipatuko ditut:
1. ERAIKITZAILEA: Alde batean badira lidergo motak taldearen garapen osasuntsua eragin dezaketenak. Honi, lidergo positiboa deritzo; taldekideen arteko kooperazioa saritzen da, elkarren arteko zaintza eta laguntza ematen dira.
2. DESTRUKTIBOA: Beste muturrean, taldekideen dependentzia maila areagotzen duen lidergo mota daukagu, lidergo negatiboa deritzona; portaera destruktiboa areagotzen duena, “insumisoa” den taldekidea zigortu edo baztertzen duena, “bulling”a praktikatzen duena…
Lidergo kasu gehienek, aldiz, bi muturren arteko itsaso zabalean nabigatzen dute.
Nor da liderra?
“Lider” bezala aukeratuak diren haurrek, lidergorako ezaugarri pertsonalak eta berezko joera naturala izan arren, liderra ez da “lider” izaten berak erabaki duelako rol hori. Prozesu naturalean, taldeko beste haurrek/helduek bihurtzen dute liderra “lider”. Beste haurrek ematen diote botere hori. Nola? Bere jarduera gehiago baloratuz, bere alboan egon nahiaz, admiratuz, haren eginak eta esanak babestuz, hura imitatuz, pertsona horren esanak, jarrerak eta ekintzak bihurtzen dira guztien artean baloratuenak…
Horrela, taldekideak, nolabait liderraren “jarraitzaile” eta “babesle” bihurtzen dira.
Lidergoak, aldiz, gehiegizko boterea suposatzen du. Haur eta gazte askok ez dakite hori ondo kudeatzen (heldu askok ere ez). Kasu askotan, botere mozkorraldi horrek eragiten ditu liderrarengan: harrokeria, jarrera dominatzailea, besteekiko mespretxua… oso naturalak diren erreakzioak, hauek ere.
Zer egin dezake guraso batek:
Lidergoaren fenomenoa talde harreman edo dinamikaren parte bat gehiago da . Talde harremanak beharrezkoak dira haurraren hazkuntzan eta trebezia sozialen garapenerako. Bidea ez da lidergoa ezabatzea edo ekiditea, baizik lidergoa onartu eta modu osasuntsuan kudeatzen laguntzea. Liderra izan, jarraitzailea edo baztertuaren azalean bizi arren, elkarbizitzen ikasteko hainbat trebezia garatzeko aukera izango dute haurrek.
Zer transmititu gure eredu eta ekintzekin?
• Guztiok ditugu doaiak, ez bakarrik liderrek. Doai horiek baloratu kalean, etxean, beste taldekideen aurrean, zein familian.
• Liderra ez da perfektua, berak ere akatsak ditu. Akatsak egitea normala da, akats horri esker hurrengoan hobeto egingo dugu, horixe baietz!
• Desberdina izatea ez da mespretxua eta bazterketarako arrazoia. Bakoitzak bere erritmoa eta bere modua du gauzak ikusi, ikasi eta trebeziak garatzeko. Desberdintasuna aberasgarria da oso! Desberdintasunaren alde onak nabarmendu eguneroko bizitzak eskaintzen dizkigun milaka momentuetan.
• Gatazkak konpontzeko hobe da sentimenduetatik hitz egiten ikastea, besteak entzuten jakitea eta gure hasierako iritzia auzitan jarri eta aldatzeko askatasuna izatea, buru gogorkeriarik gabe.
Lidergoak aurrez aurre jartzen gaitu “pentsamendu bakarraren” mamuarekin. Aukera ona da haurrei transmititzeko talde barruan ez dugula zertan guztiok gauza bera egin behar, ez eta berdin pentsatu behar, beraz, positiboa da gure taldean gure izaera propioa azalerazten ikastea, nahiz eta batzuetan ez izan besteek gutaz espero dutena.
Itsu itsuan taldearen esanak jarraitzeak sumisiora garamatza eta gure sena mintzen du. Lagun diezaiegun haurrei haien sena askatasunez garatzen eta konpartitzen!
