2013ko kolaborazio bat dakargu guraso.eus berrira. Elen Kortaxarenak idatzi zuen. Hausnarketa zaharra ez dela gelditu deritzogu.

Garai bateko ipuinetan, basoak, gaizkileen lekuak ziren. Gure aiton amonen istorioetako basoak ilunak eta beldurgarriak izan ohi zirela gogoratzen dut. Auzoak eta kalea, berriz, lagunen arteko harremanetarako topaguneak genituen; elkartu, hitz egin, sortu eta elkartrukatzeko espazio babestuak. Orain, ordea, gure herri eta hiriak garai bateko baso ilunetan bilakatu direla esan dezake norbaitek. Izan ere, kalea geroz eta arriskutsuagoa bihurtzen ari da herritarrentzat eta, bereziki, gure haurrentzat.

Nire asmoa ez da, inondik inora, gure herri eta auzoak arriskutsuak direla aldarrikatzea. Izan ere, hau horrela esanda, “beldurraren estrategia” elikatu besterik ez nuke egingo. Gainera, Euskal Herrian bertan oso testuinguru desberdinetan bizi gaitezke… Egia da, bestalde, bizi garen herri eta hiriek zein ezaugarri dituzten kontuan hartuz gero, hausnarketarako aukera polita dugula. Hausnartuko al dugu elkarrekin?

Horretarako, jolas bat proposatzen dizut jarraian: galdera bakoitza irakurri eta, asko pentsatu gabe, burura etortzen zaizun lehenengo ideiarekin gera zaitez. Ondoren, gogoz bazabiltza, kolore desberdinetako margoak har ditzakezu eta, bakarrik edo familian, zuen herriko mapa koloretsua sortzera gonbidatzen zaituztet! Hona hemen hausnarketarako galdera batzuk:

– Zenbat haur parke dituzue inguruan? Nolakoak dira parke hauek?

– Tamaina berekoak al dira, zuen herrian, kotxeentzako errepideak eta oinezkoentzako espaloiak?

– “Jolastea debekatua” jartzen duen seinalerik ba al dago zuen inguruan? Erantzuna baiezkoa bada, zein tokitan ikus ditzakezue abisu horiek?

– Gogora itzazue herri edo hirian zehar ikus ditzakezuen bide seinaleak… zer nolako mezuak helarazten dizkigute?

– Zuen herri edo hirian, ikusten al dituzue haurrak (bakarrik edo taldeka) kalean zehar jolas librean?

– Zure aisialdia non igarotzen duzu? Zein espaziotan?

– Ba al dago zuen inguruan bizikletan igarotzeko bidegorririk?

– Herriko zein espaziotan egoten dira aiton-amonak?

– Eta 12-18 urte bitarteko gaztetxoak?

– Orokorrean, jendeak non pasatzen du bere denboraren zati handiena egunerokotasunean?

– Zuen seme-alabak (edo inguruko haurrak) nola joaten dira eskolara?

– …

Eta azken galdera:

Norenak direla uste duzu gure herri eta hiriak? Zeintzuk dira gure hirietako jaun eta jabe?

Azken galdera hau Francesco Tonucci ikerlari italiarrari galdetuz gero, zera erantzungo luke: automobilak. Gure herri eta hiriak automobilen trafikorako pentsatuak eta sortuak daudela erantzungo luke. Eta ez, ordea, herritarren nahi eta beharrak asetzeko pentsatuak. Zer uste duzu zuk honen inguruan?

Orain bai, sortu duzuen mapa koloretsu horretan, gure herriak haurrentzat egokiak diren ala ez ikusi ahal izango duzue. Herriak eta kaleak “bizirik” dauden ala ez, herritarrenak ala automobilenak diren, gure haurrak babestu ditzaketen beste herritarrak identifikatu, mehatxu guneak ere identifikatu eta eraldatu… haurrek ez dituztelako “haur parkeak” bakarrik nahi. Haurrek beraien hiria nahi eta behar dutelako!

Hasi dugun hausnarketa honi bide emateko, ipuintxo bat duzue jarraian.

 

Argazkiaren iturria