Aniztasunean zubiak eraikiz

“Aske izatea ez da soilik norbere kateetatik askatzea,
besteen askatasuna errespetatuko eta hobetuko duen moduan bizitzea baizik”
Nelson Mandela

Ikastetxeetako matrikulazio kanpainak igarota, hauen arteko xextrak baretuko zirelakoan nengoen, baina oker nenbilen. Hiru semeren ama naiz, guraso ekintzailea hauen ikastolan. Ikas-komunitate bateko kide aktibo izanik, irrigintzan ere begiak hezkuntzara begira, eta haur-hezkuntza ikasketatan murgildua ere banagoen honetan, zer pentsatu asko ematen dit eskola publiko-pribatu-kontzertatu…en arteko arrakalak.

Ikastolei “segregatzaile” eta “elitista” izatea egozten zaie, eta hauek, normala denez, minduta daude. Hala baina, eskola-segregazioa errealitate objektiboa da hainbat ikastetxetan. Egoera sozio-ekonomiko baxua, behar espezifikoak dituzten eta jatorri atzerritarra duten ikasle pilaketak ematen dira hainbat eskolatan. Egoera hau iraultzeko gizarte osoaren konpromisoa behar da, hezkuntza eragile guztien prestutasuna, baina bereziki Hezkuntza Sailari dagokio neurri eraginkorrak hartzea.
Aldi berean, hezkuntzako sindikatuak ere elkar ezin ulertuta dabiltza hezkuntza publikoan, kalitatezko hezkuntza publikoaren eta lan baldintzak hobetzearen alde, Eusko Jaurlaritzari nork bere aldarriak egin eta akordiora ezin ailegatuta, greba giroan…

Momentu korapilatsua bizi dugu, argi da, eta giroak itsutu gaitzake. Lerrotan gure herrian sare bien osagarritasunaren ideia bistaratu nahi nuke, hezkuntza sistema propio baten baitan: Ikastoletako zein eskola publikoetako guraso, irakasle eta, oro har, hezkuntzaz arduratuta gauden herritarrok zerk banatzen gaituen baino, zerk batzen gaituen ikusi eta landu behar genuke. Izan ere, ikuspegi ezberdinak edukitzeak ez bailuke arazo izan behar. Ikastolak eta eskola publikoak, bereziki, euskaran eta euskal kulturan murgilduriko Hezkuntza Sistema Propioaren aldeko ahaleginak elkartzen gaitu. Biharko hezkuntzaren hazia den eskola lantzea da gure erronka eta apustua, mokoka aritzetik urrun: Euskara eta euskal kultura oinarri, Euskal Herriaren geroa eraikiko duten pertsonen garapen integrala bermatuko duen eskola eredu herritarra, parte-hartzailea, askatzailea, solidarioa, hezkidetzailea, anitza, inklusiboa, kritikoa, zientifikoa eta, noski, euskalduna indartzea.

Finlandian, Estonian… hezkuntzak beste pisu bat duen herrialdeetan, deszentralizazioa, autonomia, proiektuak… lehenesten dituzte. Hemen egoera horretatik urrun gaude, baina beharrezkoak diren aldaketa orokorren zain egon gabe, eta ardurak eta eraldatu nahiak bultzatuta, ekimen ezberdinak ari dira abiatzen Euskal Herriko txoko desberdinetan.

Esaterako, teoriatik praktikara salto eginda, hezkuntza eredu herritar sendo baten aldeko apustua egin du Errenteriako Udalak, herriko sei ikastetxeekin batera: Aniztasunean Zubiak Eraikiz izeneko egitasmoa abiarazi du, Errenteriako ikastetxeen arteko topaketatan oinarrituta. Iragan udazkenean ekin zioten bideari, Atlantikaldia jaialdiaren baitan, Oiartzun ibaiaren alde bietan. Ur tanta ezberdinez osatutako olatua sortu zuten, guztiak ezberdinak direla irudikatuz, baina era berean herri batek batzen dituela aldarrikatuz. Geroztik ekimen gehiago burutu dituzte.

Oraintxe, ikastetxeak elkartu, eta lehen hezkuntzako maila guztietan hainbat egitasmo ari da antolatzen Udala, ikastetxe guztietako ikasleek, euren artean nahastuta burutu ditzaten: Ipuin kontaketa, arte adierazpena, gorputz perkusioa, herriko hainbat talderekin baloreen eta elkartasunaren lanketa…

Argazkiaren iturria. Oarsoaldeako Hitza.

Elkar-ezagutza sustatzea da proiektuaren helburu nagusia, haurren zein ikastetxeen arteko zubiak eraikiz, ezberdintasunean berdinak garela irudikatzea, aniztasunaren errealitatea ikuspegi inklusibo eta aberats batetik ulertuta. Printzipio zehatz batzuen gainean eraikiko dituzte topaketak: Lehenik, kulturarteko hezkuntzaren lanketan sakontzea, elkarbizitzaren aldeko hausnarketak burutuz eta aniztasuna programaren erdigunean kokatuz. Bigarrenik, ikastetxe bakoitzaren proiektu pedagogikoak balorean jarriz eta errespetatuz, proiektu honen ardatz nagusia begirada guztiek konpartitzen duten errealitatean jartzea da: Errenterian. Herri kohesionatu eta inklusiboa eraikitze bidean, ikastetxeen arteko zubiak sortzea ezinbestekoa da; ikasleak euren artean ezagutzeko, esperientzien trukerako eta espazio berak konpartitzen hasteko.
Hirugarrenik, beharrezkoa ikusten dute tailerrak burutzeko erabiliko dituzten espazioak neutroak izatea. Hala, topaketak Udal espazioetan burutuko dira, bide batez, haur guztiei Udal espazio eta zerbitzuak ezagutaraziz.

Brillantea da ikastetxeek indarrak batu eta ekimen praktiko eta bibentzialak burutzeko ideia, eta ederra berau sustatzea eta gauzatzea.

Partaidetza baliotzat hartuta, gobernu modu herritarra ari da lantzen, umeari, gazteari ere ahotsa emango diona. Elkarlanean eta adostasunez, herriko eragileak protagonista diren hezkuntzaren alde ari da Errenteria. Bakegintzan ez ezik, hezkuntzan ere artisau lan eredugarriari ekin dio Errenteriak, herri hezitzaile izateko bidean urratsak emanaz. Eta susmoa dut hasiera besterik ez dena.

Aiora Zulaikarekin hitz egin genuen artikulua oinarri hartuta.