Nire alaba ez da neurea

Kaixo, laguna! gaurko gaiari heltzeko neure bizitzako anekdotatxo pare bat hona ekartzea
begitandu zait. Oso gertakari arruntak dira, baina uste dut balioko dutela geroago azalduko
dudanari bide emateko. Natorren, ba, harira.
Lehenengoak gure amarekin du lotura. Hamaika urte edo nituela ,Santurtziko Itxasoko Ama
Arraun taldean ibiltzen nintzen. Espainiako Txapelketa iritsi zen, Asturiaseko Avileseko uretan
jokatuko zena, eta hara joateko gonbitea egin zidaten arduradunek. Bai poza eta ilusioa nirea
etxera joan nintzenean berria ematera! eta bai zaputza eta amorrua amak galarazi zidanean
txangoa! -jakina da aitak ez zuela parte handirik hartzen halako erabaki “etxekoetan”-.
Azaldutako hau ez zen izan gure amak eman zidan debeku bakarra, noski. Maiz amaren
galarazpena jasan nuen txikitan: auzoko lagunok ondoko herri bateko mendira joango ginela
eta niri joaten utzi ez; auzokook beste auzo batera jolastera joan ginela eta utzi ez… Sarritan.
Amak ez zizkidan halakoak egiten ni izorratzearren, noski. Amak bizia ere emango zuen nire
alde beharrezkoa balitz. Baina, hain zen niri zerbait gertatzeko beldur, ezen nahiago baininduen
bere hegalpean, ez niri ezer txarrik gertatzea nahi.

Bigarrena, gure aita zenari dagokio. Arraunketaren beroaldia hoztuta, futbolari berrekin nion.
Beste lagun batzuekin batera Santurtzi Futbol Taldearen probaldian parte hartu eta aukeratu
ninduten fitxa egiteko haur kategorian. Hura poz eta ilusioa, atzera ere, etxera nindoala
gurasoei baimen-agiria izenpetzeko eskatzera! Ama ez zen ur horietan sartuko, azken finean
futbola gizon kontua zen orduan, beraz, gure aita zenak eman zidan zaputza ezetzarekin. Aita
ere futbolaria izan zen gaztetan, atezaina, ni bezalaxe, eta Santurtziko futbol taldeak fitxatu
egin zuen bera ere. Baina taldeko orduko zuzendaritza taldeak izugarri txarto jokatu ei zuen
aitarekin, min handia eragin zion. Aitak niretzat onena nahi zuen, dudarik ere ez dut orain, baina
zeharo minduta zegoen eta minak galarazten zion garbi pentsatzea auzi honetan. Ez zidan
baimena izenpetu.
Uste dut gehientsuenoi gertatu zaizkigula halako bizipenak. Zuri ere bai, ezta, irakurle?
gure gurasoek onena nahi izan zuten beti guretzat, baina hanka sartuko zuten behin baino
gehiagotan. Orain guraso garenok ere geure seme-alabentzako onena gura dugu, zalantzarik
ez, baina okerreko bidea hartzen dugu batzuetan haiekiko, ezta? Batzuetan debekatzen diegu
guri gustatzen ez zaizkigun gauzak egitea, beste batzuetan bideratzen ditugu geure ustez egin
behar dituzten gauzak egitera.
Uste dut neure aita-amen jardupide horren errorea izan zela ez zutela nire alde pentsatu.
Ezin izan zuten pentsatu niretzat -neure garapenerako, pertsona gisa- onena ote zen arraun
txapelketa horretara joatea edo futbol taldean fitxatzea. Eta erabakimena mugatu zidaten. Nire
inguruan, neuregan ere, sarritan ikusten ditut halako jarrerak umeekin.
Kontuz, ez naiz ari haurrei “barra librea” emateari buruz eta nahi dutena egin dezaten, zenbait
muga jartzearen eta tinko mantentzearen aldekoa naiz-eta .Esate baterako, alabari ez niokeen
hatzak entxufean sartzen utzi, nahiz eta berak sartu gura izan. Zentzugabekeria zatekeen,
ezta? Haurra den pertsona oso hori (edo alderantziz, pertsona oso-osoa den haur hori) guztizko errespetuaz tratatzean ari naiz.
Haurrak pertsona oso-osoak dira jaiotzen diren unetik beretik, zeharo adimentsuak eta
argiak, jakintsuak,… Jakina, haurra eta heldua ez daude garapen puntu berean, ez fisikoki ez
intelektualki. Baina horrek ez dio kentzen haurrari osotasun pittinik ere. Izan ere, heldu baten
eta haur baten arteko ezberdintasun intelektual bat bakarra dakusat: haurrak eskarmentu
gutxiago duela helduak baino. Soilik informazioa falta zaio haurrari, bizitzeak ematen duen
esperientzia, baina gaitasun intelektualik ez zaio batere falta.
Tamalez, gure gizartean umeei buruz ematen diguten ikuspegia bestelakoa da: umeak
zoragarriak dira, ederrak, politak, xarmangarriak, baina baita ezgauzak ere.
Honelako mezua jaso dugu denok eta gehienoi barru-barruan errotu zaigu. Honelaxe tratu
gintuzten gu ere haur ginela orduko helduek, eta haiek ere honelaxe tratatu zituzten beren haur
garaiko helduek. Ez da izan inoren errua, baina on handia egin digu denoi halako jarrera eta
joakera aldatzen hasteak.
Nire inguruan izan ditudan haurrei begiratuta iritsi naiz ondorioztatzera independentziarako
irrika berezia dugula umetan, horretarako espektatibarekin munduratzen garela. Uste dut
gurasook, eta aitok bereziki -ezarri ziguten gizontasun eredu hegemonikoa barneratu dugun
neurriak eragin garbia duelako arlo honetan ere- ahalegin berezia egin behar dugula geure
haurren errealitatea ikusten eta pentsatzen umea pertsona bat dela guztiz, bakarra eta
errepikaezina, askea eta berdingabea, jaiotzen denetik beraren ideiak eta beraren desioak
dituena; ez duela geuk daukagun informazio bera, ez dituela geuk noizbait izan genituen
nahikari berberak; ez dela geu bezalakoa, bere kabuz erabakita ez bada behintzat; mundu
honetara beraren bizitza bizitzera etorri da, beraren bidea egitera, beraren nortasuna osatzera.
Ez dela etorri gurasoon betegabeko ametsak betetzera: ez da etorri gurasook amesten dugun
ezer eraikitzera eta desegitera, ez da etorri gurasoon beharrizan emozional, afektibo edo
bestelakoak betetzera.
Eta gurasoon egitekoa dela haiek errespetatzea, elikatzea, adoretzea eta apoiatzea. Haiek
maitatzea baldintzarik gabe, kosta ahala kosta. Haien ondoan gaudelako geure poz handia
erakustea. Agian, behin behinean, geure umeentzako eredu baliagarriak edo inspiragarriak izan
gaitezke gurasoak, eurek hala erabakita, baina beraien aukeraketa izan behar du beti.
Umeak pertsona dira guztiz. Ez dira etorri guri lasaitasuna ematera eta ez da gure eginkizuna
haiek bizitzan min bat ere paira ez dezaten lortzea. Ez dira geureak. Eta errespetu osoa merezi
dute.