Alvaro Beñaran: “Umeek, gorputza mugitzerakoan, istorio bat kontatzen digute”

Bergarako UNEDeko Luzaro psikomotrizitate eskola 80. hamarkadan hasitako prozesu baten amaiera izan zen. Hamarkada hartan, hezkuntza arloko hainbat profesional jardunean aritu ziren Euskal Herrian, eta, ondoren, 1986ko uztailetik azarora, Madrilgo, Bartzelonako, Murtziako eta Euskal Herriko zenbait hezitzailek hainbat bilera egin zituzten Bernard Aucouturier bera tartean zela. Bilera horien ondorioz sortu zen, hain zuzen ere, Euskal Herrian Bernard Aucouturier-en  Psikomotrizitate Praktikako Eskola bat sortzeko proiektua. Proiektua hobeto ezagutzeko, Alvaro Beñaran psikomotrizista eta pedagogoarekin izan gara.

Zein da Luzaro Psikomotrizitate Eskolaren historia?

Proiektu hori 1987ko uztailean aurkeztu zitzaien Bergarako UNEDekoei, eta 1987ko abuztuan ASEFOP elkarteak (Psikomotrizitate Praktikako Formazio Eskolen Elkarte Europarra) aintzatetsi egin zuen Tours hirian.

Urritik azarora bitartean, egin beharreko tramiteak egin, eta bi urteko lehen formazioa martxan jartzeko azken ukituak eman ziren. 1988ko urtarrilean, propaganda egin eta banatu zen, eskola sortu berriaren aurkezpen-gutun batekin batera.

1988tik gaur arte, urtero antolatu izan dira sentsibilizazio-ikastaroak. Ikastaro horiek egindako lana ezagutzera emateko eta bi urteko formazioetan sartzeko betekizunak ezagutarazteko plataforma edo sarbidea dira. Plataforma funtsezko hiru ardatzetan dago antolaturik: formazio teorikoa, praktikoa eta pertsonala.

Orain arte iragandako denboran, prestakuntza dibertsifikatzea lortu dugu, eta dibertsifikazio horren barruan, azpimarratzekoak dira etengabeko formazioa eta Gasteizko jardunaldiak. Bi jarduera horiek heziketa eta prebentzio mailako psikomotrizitate praktikako formazioa egina zuten ikasleen beharrak asetzeko sortu ziren. Kasu askotan, hasierako formazio hori bukatu duten pertsona batzuk lortu dute psikomotrizitate praktika lantzen jarraitzea beren lantegietan, hezkuntza proiektuan ere txertatuz eta, psikomotrizitate praktikaren oinarri teoriko eta metodologikoetatik abiatuta, psikomotrizitate-gelak diseinatuz.

Gaur egun, eskari handia dago haurrekin lan egiten duten profesionalen aldetik, batik bat, ikastetxeetatik, haurren heltze-prozesuaren garapena ulertzeko psikomotrizitateak pista asko ematen baititu.

Zein da 0-6 urte bitarteko umeek egiten duten gorputzaren erabilera?

Adin horretan haurraren baliabide nagusia gorputza da. Lehenengo bi urtetan ez dute ia hitz egiten, beraz, jasotzen duen guztia gorputzaren bitartez bideratzen dute.  Badakigu haurraren istorioa bere gorpurtzean grabatuta dagoela, beraz, umeak gorputza mugitzerakoan, bere istorioa kontatzen digu: nola sentitzen den… Ekintzaren bitartez haurrak bere burua adierazten du eta bere esperientziak landu eta errealitatearekin harremana lantzen ditu. Beraz, oso garrantzitsua da umeari denbora eta lekua ematea bere gorputzaren adierazpen hori egiteko: bere burua garatzeko, bere identitatea eraikitzeko eta komunikaziora zabaltzeko. 

Heldua ere garrantzitsua da babesteko haurraren ekintza hori, norabide bat emateko… Bestela haurra errepikapenetan erori daiteke. Garrantzitsua da haurren mugimendua eta haren gorputzaren mugimenduen eboluzioa ikustea. Haurren mugitzeko gogoa handitzen doa; esperimentatzeko gogoa, jolasteko gogoa… Gehiegi mugitzea ere ez da ona, gehiegi mugitzerakoan, batzuetan, arriskuan jartzen dira. Beraz, hoberena kontrolarekin mugitzea da. Garrapen osasuntsua duten umeak ausartak izan behar dira, baina errealitatea ezagutu behar dute minik ez egiteko, hor dago gakoa. 

Zer egiten duzue Luzaro Psikomotrizitate Eskolan?
Psikomotrizitate praktika egiten dugu. Psikomotrizitate Praktika espazio eta denboren pedagogian oinarritzen d. Umeak “jolasteko eta mugitzeko plazerretik pentsatzeko plazerrera” doan prozesua garatu dezake psikomotrizitate gelan. Gela hori aberatsa, anitza eta kolorez beterikoa da, eta heldu batek adi jasotzen eta eusten ditu umeek ekoizten dutena: euren zailtasunak, beldurrak, aurkikuntzak, desioak, plazerra eta emozioak. Era aktibo eta enpatikoan laguntzen du helduak umearen heltze prozesua.

Horregatik guztiagatik esan dezakegu Psikomotrizitate Praktikak pertsonen garapen harmonikoa laguntzen duela, joko espontaneotik norberaren identitatearen hazkuntza eta garapen prozesuak estimulatzeko baliabide pribilegiatua baita.

Printzipio horiek Praktikaren bi funtsezko orientazioetan aurki ditzakegu:

• Psikomotrizitate Praktika Hezigarri eta Prebentiboa

Ikastetxe eremuan erabiltzen da, 0 eta 7 urte bitartean. Heltze oinarri sendoen garapena laguntzen du, haurrek gorputz eta pultsio energia ekintza eraginkorretan eta pentsamenduetan bilakatu dezaten.

• Psikomotrizitate Terapia

Gorputzaren, jokoaren eta mugimenduaren bitartez egiten den terapia da. Horren helburua aparatu psikikoan bulkada eta sentsazioen integrazioa berrezartzea edo ezartzea da. Mota guztietako zailtasunak dituzten umeekin lan egiteko balio du psikomotrizitate terapiak: asaldura psikomotoreak; arreta eskasia; hiperaktibitatea; emozio, adaptazio edota ikasketa zailtasunak; autismoa; desgaitasuna; garun-paralisia…

Honez gain, hainbat formakutza, hitzaldi, klase… egiten ditugu haurrak hobeto ulertzeko helburuarekin. Modu honetan, eskuhartzea ahalik eta zehatzena eta hoberena izatea lortu nahi dugu.

Informazio gehiago nahi duen edonork luzaro.net webgunera sartu eta bertan informazio gehiago eta gure kontaktua topatuko du.