Haurrak eta jolasa gaiaren inguruan egin dugu berba Olgeta baliabide zerbitzuko Itsaso Pagoagaren. Hilabeteetako konfinamendu baten ostean neska-mutikoek berdinekin jolasteko beharra dutela nabarmendu du

Nola ikusten duzu haurren jolas eta harreman premia konfinamendu ostean?

Jolasteko beharra pertsonok berez dugun zerbait da, eta umeek are eta gehiago. Kontua ez da bakarrik gure buruarekin jolastea edo inguruan daukagun materialarekin baizik eta berdinekin jolastea. Eta ikusten ari naiz hori izan dela konfinamendu garaian izan den hutsunerik handiena. Jolasteko aukera izan dute baina espazio mugatu batean eta mugimendu aldetik jolas hori oso mugatua izan da. Gero, nekez izan da jolas hori berdinekin.

Jolasak ze premiari erantzuten dio?

Egoera honetan jolasak lagundu izan digu gertatzen zen hori ulertzen. Errepresentazioaren bitartez jolasak laguntzen du inguruan gertatzen dena ulertzen, izendatzen eta sentitzen duguna azaleratzen. Hori alde batetik. Era berean ere bai gure egunerokotasunetik pixka bat aldentzen. Hau da jolas imajinario edo fantasioso batean gabiltzanean irudikatzen dugu errealitatea guk nahiko genukeen moduan edo guri gustatuko litzaigukeen moduan.

Jolasak ematen digu aukera alde batetik errealitatea ulertzeko eta bestetik errealitatetik aldentzeko; izan ere, batzuetan behar dugu distantzia bat ipini.

Hilabeteotan zelan erantzun diegu haurren premia emozionalei?

Norbanako moduan urgentziaz eta ahal izan den moduan erantzun diegu premia emozional horiei. Bakoitzak eskura dauzkan mekanismoekin. Egoerak ere markatu du; izan ere, oso errealitate anitzak egon dira.

Orokorrean hartu diren neurrien inguruan esango nuke umeen premia emozionalak azken putz gelditu direla. Ez ditut kritikatu nahi hartu diren neurriak hori beste eztabaida bat izango zelako, baina egia da gai hori azkenetan edo oso oso ahaztuta egon dela, eta orain horren ondorio batzuk ikusten gabiltza. Ume batzuei kosta egiten zaie kalera ateratzea, kostatzen zaie beste ume batzuekin harremanak izatea, edo irteten direnean ezezkoa oso presente dago: “Ez ikusi hau”, “Ez hartu hori”, “Ez gerturatu larregi besteengana”, “Kontuz horrekin”… Beldurraren burbuila batean ikusten ditut, eta bai, bada ordua behar emozional horiei erantzuteko. Ez bakarrik besarkada bat edo afektu fisikoa edukitzeko baizik eta fisikoak ez diren bestelako afektu batzuk ere berreskuratzeko. Esaterako, elkarrekin barre egin, elkarrekin negar egin, haserretu, adiskidetu… Konfinamenduan etxekoekin egin dugu hori eta batzuetan badugu beharra hori beste pertsona batzuekin egiteko. Eta umeen kasuan berdinekin konpartitzeko.

Aldaketarik sumatu duzu dendara etortzen zaizkizun bezeroen eskaeretan?

Konparatuta beste sasoi batzuekin aldaketa igarri da. Etorri diren familia batzuk oso arduratuta etorri dira. Egon dira hainbeste denbora beraien seme-alabekin lehenengo pertsonan bizi izan dutela ume horren eboluzioa, jolasteko modua eta batzuk arduraz eta beste batzuk pozik bizi izan dute egoera hori.

Familia batzuk pozik ikusi ditut aprobetxatu dutelako konfinamendua etxean dituzten jostailu denei sekulako etekina ateratzeko eta beste familia batzuk kezkatuta ikusi ditut gabezia batzuk sumatu dituztelako.

Izan ditugun eskaerei dagokienean puzzleak, esaterako, asko saldu dira eta ez da ohikoena izaten urte sasoi honetan. Aldiz, konfinamendua amaitu denean jendeak nahi ditu kanpo espazioan erabiltzeko gauzak eta alde batetik bestera eramateko gauza txikiak.

Nola bideratuko zenuke ate joka dugun opor sasoia?

Ez gara denok abiapuntu beretik hasten kanpora irteteko horretan. Ez da berdina etxean pertsona bat galdu badugu edo koronabirusa urrutitik pasa bada. Garrantzitsua da hori ere kontuan hartzea.

Bestetik ikusten dut urruti joan barik hemen inguruan mugitu beharko garela eta aukera egokia izan daiteke kanpoan jolasteko espazioetan orain arte erabili ez ditugun bestelako espazio batzuk erabiltzea eta aldentzea jende asko pilatuko den jolas parkeetatik. Ematen du kanpoan jolasteko espazio bakarrak horiek izan direla eta ez da horrela. Herriko beste belardi batzuk, erreka inguruak, mendia… Euskal Herrian oso zortedunak gara eta urruti joan barik baditugu paraje oso politak.