Euskal Herriko Unibertsitateko ikerlari talde batek azterketa global baten lehen zatiaren datuak ezagutarazi ditu. Ikertzaileek 335 parte hartzaileren laguntza izan dute: 57 nerabe, 229 guraso eta 49 eskola tutore.

Aitor Martxuetak, Aingeru Mayorrek, Estibaliz Cepak, Juanito Etxeberriak eta Jose Joaquin Pizarrok egin dute ikerketa. “Ikerketak egiaztatzen du iragaitzazko prozesua aurrera eramateak eragin psikosozial oso positiboak dituela haur eta nerabe horiengan; eragin positiboa du bai osasun mentalean, bai familia eta gizarte-harremanetan”, diote egileek.

Era berean, ondorioztatu dute trantsizioa eginda, depresio eta antsietate sintomak desagertu egiten direla. Bestalde, trantsizioa burututa, adingabeak ez dira hain lur jota sentitzen eta beren buruaz seguruago daude, batik bat, neskak. Ikerlanean nabarmendu dute behin trantsizioa osatuta behera egiten duela beren burua lesionatzen edo beren buruaz beste egiten ahalegintzen diren adingabeen kopuruak. “Horrek guztiorrek agerian uzten du trantsizio prozesua burutzeak zer-nolako garrantzia duen; beren buruaz seguruago daude eta autoestimu handiagoa dute”, iritzi dute ikerketa egin dutenek.

Trantsizioaren ondoren, babes handiagoa

Orain kaleratu dituzten ondorioak ikerketaren lehen zatiaren baitan jasotakoak dira. Horretarako, 335 lagunen kolaborazioa eduki dute: 57 nerabek, 14 urteko batez besteko adinarekin (20 neska eta 37 mutil); 3 eta 18 urte bitarteko haurrak eta gazteak dituzten 229 gurasok; eta 49 eskola-tutorek.

Ikerlanean egiaztatu dute amak babes handiagoa eskaintzen duela trantsizioaren aurretik eta ondoren, eta aitak, babes txikiagoa. Aitak, gainera, semearen edo alabaren identitatea modu esplizituan ukatu ohi du. “Hala ere, datuen arabera, trantsizioa burututa, familiaren babes handiagoa sumatzen dute, eta ez daude hain haserre aitarekin. Aldi berean, lagunen aldetik babes handiagoa sentitzen dute, eta iseka gutxiago egiten diete”, dio ikerketak. Eskolan ere babes handiagoa sentitzen dute kideen aldetik, eta eskola jazarpena gutxitu egiten da; gainera, irakasleek erantzun irmoagoa ematen dute horrelako egoeretan.

Noiz hasten da trantsizioa?

Adituek diotenez, bi urte dituenetik haurra gai izan daiteke zein sexurekin identifikatzen den adierazteko hizkuntzaren bidez, eta bere burua neska edo mutiko gisa aitortzeko. “Neska, mutiko eta gazte transexualen kasuan, adierazten dutena entzuten bada, trantsizio prozesu bat has dezakete, beren sexuaren arabera bizi daitezen”, diote.