Ze gurasok ez du sekula entzun: “Aita/ama, animalia bat nahi dut”. Gaiak merezi du soseguz aztertzea. Zergatik da hain berezia umeen eta animalien arteko harremana? Ze ekarpen egiten diote elkarri? Espezialistak daude gai horretan, eta jakina da animaliak oinarri dituzten terapiak ere egon badaudela.

Stephane Clerget pedopsikiatrak dio batzuetan haur txikiek konplizitate handiagoa garatzen dutela animaliekin gurasoekin baino. “Noski, helduak garrantzitsuak dira, baina beste maila batean daude adin horretako umearentzat. Animaliarekin, berriz, interes komunak dituzte: jateko gozamena, lo egiteko premia, laztanak jasotzeko beharra, jolasa… Animaliek ere bestelako portaerak dituzte umeekin. Konplizitate indartsuak sortzen dira, gehienetan”.

Familian kide bat gehiago

Ez da komeni animalia haurrarena dela esatea. Etxekoa da. “Interesgarriagoa da umearentzako animalia familiako kide bat gehiago izatea. Ez da norbaiten jabetzakoa den jostailu baten pare jarri behar. Hori bai, animaliak garatu dezake harreman estuagoa familiako kide batekin besteekin baino. Horrekin batera, komeni da animalia aukeratu aurretik gaiari buruz hitz egitea etxean. Umeak animalia bat eskatu badu ulertu behar da zer eskatzen duen eta zein espektatiba dituen. Hala, interesgarria litzateke argazkiak eta bideoak ikustea, animaliak bisitatzera joatea edo gertuko lagunen baten animalia egun batzuetarako etxean hartzea.

Pausoa eman eta animalia etxean denean, jarraipena egin behar zaio. Min egin diezaiokete elkarri, eta babestu egin behar dira bai umea bai animalia. Ohikoena ez bada ere, istripuak gertatzen dira eta adi egon behar da”, dio Clergetek.

Begiradetan dago gakoa

Animalia bat ez da jostailu bat, baina ze adinarekin ulertzen du hori ume batek? Adituak dio oso txikitatik ulertzen dutela, baina hori horrela izanda ere pentsa dezaketela nahi dutena egin dezaketela animaliarekin. Adi egon behar da kolpeak edo gehiegikeriak saihesteko. “Dena den, ez da ohikoena horrelakoak gertatzea, eta interakzioa sekulakoa da; izan ere, oso txikitatik eta titiko umea izanda ere harreman oso bereziak sor daitezke”.

Begiradan omen dago gakoa. Umeak begiratu egiten du, animaliak ere begiratu egiten du, eta hor kontaktu bat dago. Haurtxoa denetik analizatzen du umeak animalia, eta, askotan, jolasa izango da animalia imitatzea”.

Adituak dio umearentzat erraza dela animaliaren portaera ulertzea. “Gurasoena ulertzea baino errazagoa, eta behaketa ariketa hori, gainera, onuragarria da umearen adimenaren garapenerako. Zergatik egiten du hori? Zergatik doa hara? Zergatik orain ez doa?… Oso argi dugu animalia batek eragin handia izan dezakeela ume baten afektibitatearen garapenean, eta ez genuke gutxietsi behar adimenaren garapenean eduki dezakeena. Umeak ikusten du animalia jolasten, pilotaren bila joaten, lo egiten… Animalia hori bere maila berean dago, eta, neurri batean, bera da”.

Emozioak aske, filtro barik

Gertuko animalia batek emozioak filtrorik gabe askatzeko aukera ematen dio umeari. Emozioen gama osoa adieraz dezake: zoriontasuna, beldurra, tristura, harridura, haserrea, laguntasuna, zeloak… Animaliari hitz egiteak lasaitu egiten ditu hainbat ume, konfiantza berreskuratzen dute edota beldurrak erlatibizatzen dituzte. Hala, emozioen kudeaketa lantzeko aukera polita da etxean animalia bat edukitzea; betiere, sentitutakoaren inguruan umearekin hitz egiteko tartea hartzen badugu. “Ume bereziki isilentzako edota antsietate handikoak direnendako oso egokiak dira. Barruak askatzen laguntzen diete, nolabait, eta lasaitasun iturri dira”.

Nola aukeratu animalia egokiena

Clergetek proposatzen du umea inplikatzea animaliaren aukeraketan. “Batzuei txakurrak gustatzen zaizkie, beste batzuei katuak… Umearen pertsonalitateak badu eragina kontu horretan. Adi egon eta umeak zer dioen entzun behar da. Etiketak jartzea beti da arriskutsua, baina txakurra aukeratzen duten umeek, normalean, harreman estu eta sendoa nahi dute. Aldiz, katua aukeratzen dutenak isilagoak dira, eta aukeratzen dute katua duten blokeoa modu progresiboagoan askatzeko”.

Heriotza datorrenean

Animaliak, orokorrean, gizakiak baino gutxiago bizi dira, eta gerta daiteke hiltzea. “Hau ere bada animalia bat etxean hartzeko arrazoietako bat. Gaur egun, heriotza ezkutatzen saiatzen gara, baina bizitzaren ezaugarrietako bat da. Denok diogu beldurra, baina denok egin beharko diogu aurre uneren batean edo bestean. Animalia baten heriotza izaten da ume askok heriotzarekin duten lehen kontaktua, eta, bere gogortasunean, badu irakaspenetik ere. Une horretan, haurrak alboan izango ditu gurasoak, eta esperientzia horrek prestatuko du etorkizunean etorriko diren beste heriotzetarako”.

Nerabeen unibertsoa

Haurtzarotik animalia baten konpainia izan duen gazte bat nerabezarora iristen denean ere gauza interesgarriak gertatzen direla dio adituak. “Nerabea gurasoekiko harremana mozten joango da, baina animaliarekin ez modu berean. Ez ametsik egin; gutxiago arduratuko da animaliarekin eta zaila izango da egun euritsu batez animalia kalera ateratzea, baina segurtasun iturri izango du. Psikologikoki garrantzitsua da. Nerabea kalera irtengo da, baina lasaitasuna emango dio jakiteak haurtzaroko bere zati bat etxean gelditzen dela, gurasoekin”.

Horiek guztiak esanda, kontuz animaliaren inguruan sortzen diren espektatibekin, hartu kontuan premia batzuk dituela, eta gogoratu animalia asko dagoela egoitzetan adopzio baten zain.