Hego Euskal Herriko herri zein auzoetako hezkuntza-komunitateen aktibaziorako erreminta gisa aurkeztu zen Hezkuntza Plazara. Azaldu dutenez, asmoa pandemiak ekarritako erronkei erantzun bateratua ematea da, komunitatea erdigunean kokatuta, eta hala, ekimenak mobilizazioak deitu ditu abenduaren 1erako. Laudioko Ikastolako Aitor Fernandez De Pinedo Rodriguez da ekimeneko kideetako bat.

Komunitatea aktibatzeaz gain, zein da Hezkuntza Plazararen helburua?

Hezkuntza eremuan bizi dugun egoera larriaren aurrean, protagonista zuzenak garen hezkuntza-komunitateon elkarlanerako deia ere egin nahi dugu. Horretarako, tokian tokiko irakasleak, hezitzaileak, ikasleak, gurasoak zein langileak harremanetan jartzea ezinbestekoa dela uste dugu; elkarrekin gogoeta egitea, elkarrekin jardutea eta elkar zaintzea.

Horrez gain, hezkuntza ikastetxe barnean gertatzen den hori baino gehiago dela sinesten dugu. Ikastetxeaz harago ere prozesu hezitzaileak gertatzen direla badakigu, eta hala, gizartearen ardura ere badela. Horregatik, abenduaren 1ean,  herri eta auzoetan, ahalegina egingo dugu ikastetxeetan dauzkagun egoerak eta bizi ditugun premiak komunitateekin partekatzeko eta eragile eta herritarrek aldarrikapenenetara batzeko.

Hortaz mobilizazioak deitu dituzue…

Hori da. Mobilizazio egun koloretsua izango da abenduaren 1ekoa. Egungo egoera larria izateak ez du esan nahi gauzak aldatzeko eta baldintza zein proposamen berritzaileak sortzeko ilusioa eta grina galdu behar dugunik; alderantziz. Egun horretan askotariko ekintzen bitartez koloreztatu nahi ditugu gure herri eta auzoak. Horretarako aukera irekia proposatu diegu hezkuntza-komunitateei; hau da, gogoeta eta aldarrikapen taula txapel gisa ulertu eta eguna tokian tokiko errealitate zehatzetik eta aldarrikapen propioen inguruan antolatu dezaten proposatzen dugu.

Bakoitzak erabakiko du zer egin nahi –edo ahal– duen, eta denak balio du. Guk ideia sorta bat eskaini dugu, eta baita ekimen sortzaile edota berritzaileagoek ere.

Nortzuk zaudete ekimenaren edo deialdiaren atzean?

Ekimenaren oinarrian hainbat hezkuntza-komunitatetako kideak gaude: aurreko ikasturte amaieran sortu ziren aldarrikapenen bueltan ibili ginenak, ikasturte honen hasieran ere hezkuntza-eragileek deitutako mobilizazioetan parte hartu dugunak, ikastetxeetan borroka propioak abiatu dituztenak eta bakoitzak bere eremuan eta bere eremutik ekarpena egin nahi dugunak.

Nola batu zarete?

Hezkuntza-komunitatea beti izan da aktiboa, aberatsa eta emankorra Euskal Herrian (Euskal Herriak Bere eskola, Hezkuntza Plataformen Topagunea, Hezkuntza Akordioa…). Eta une ezberdinetan eta ekimen bertsuetan parte hartu izan dugunon artean sareak mantentzen dira. Gure herria txikia da, eta hezkuntzan ari garen askok elkar ezagutzen dugu eta harremanak mantendu eta elikatzen ditugu; eta hain zuzen ere, sare horiek izan dira Hezkuntza Plazara ekimenaren ernamuina ere.

Gasteizko kide batzuen eskutik zabaldu zen deialdia –ekimena abiatzeko sustatzaile bila lehenik–, eta azaroaren 6ko agerraldirako 122 norbanakoren eta 11 kolektiboren babesa zeukan zabaldu dugun gogoeta eta aldarrikapen taulak.

Hezkuntza Plazara ez da eragile berri bat; gogoeta eta aldarrikapen batzuen alde indarrak bildu nahi dituen ekimena da, eta, batez ere, aurrera begira –abenduak 1etik aurrera ere– bizirik mantendu nahi dugun komunitate zabal eta bizi baten kontzientzia hartzea sustatu nahi duena. Su txiki askok su handi bat osa dezakegu.

Zein irakurketa egiten duzue pandemiari erreparatuta?

Ikusi dugu COVID-19ak nolako astinaldia eragin duen hezkuntzan. Inork aurreikusi ezin zezakeen egoera sortu da eta hezkuntzan aurretik bizi genituen hainbat arazo eta arrakala sakondu eta azkartu ditu pandemiak; arrakala sozioekonomikoa, linguistikoa, kulturala, akademikoa, generoari dagokiona… Lehen genituen arazoak eta gure hezkuntza-sistemen ezintasunak inoiz ez bezala mahai-gaineratu dira.

Horren aurrean, hezkuntza-komunitateen lan eta ahaleginak ondorioak larriagoak ez izatea soilik bermatzen du. Irakasle, hezitzaile, ikasle, langile zein familien ahalegina izugarria izan zen aurreko ikasturtean, eta bide horretan jarraitzen dugu aurten ere. Nolanahi ere, ez da nahikoa. Egoeraren diagnostiko zorrotza eta horri aurre egiteko plangintza eta baliabideak behar ditugu; horiek gabe ez dakigu noraino irits gaitezkeen kolapsatu gabe.

Gogoeta horretatik, sortu zen hain zuzen ere ekimena. Kezka eta premia larria sentitzen genuen, eta aktibatzea eta pentsatzen duguna gizarteratzea erabaki genuen. Gure ustez posible da egoera hau beste era batean kudeatzea, posible da ikasleak eta hezkuntza-komunitateak erdigunera ekarri, eta zentzu komuna oinarri izanda, beste bide batzuk urratzea. Ez da bidezkoa pandemiaren ondorioz haien etorkizuna hipotekatzea.

Adierazpena ere kaleratu zenuten. Zer dio?

Azaroak 6ko agerraldiaren ostean, ekimenaren bigarren fasean sartu ginen eta tokian toki adierazpena zabaldu eta atxikimendu berriak lortzen ari gara. Laburbilduz, gure adierazpenak dio egoera zaila bizi dugula eta horren aurrean hezkuntza-komunitateetatik egindako ahalegina aitortu behar dela. Horrez gain, erakundeen kudeaketa ere salatu dugu, inprobisazioz jokatzen ari direlako, eta oraindik ere, horrenbeste hilabete pasa eta gero, planifikaziorik gabe eta neurri eraginkorrik gabe jarraitzen dugulako.

Bestetik, uste dugu ikasleak direla hezkuntza prozesuaren subjektu, eta haien hezkuntza eskubidea era integralean bermatu behar dela. Edozein neurri edo erabakiren erdigunean egon behar dute. Eta, orain, urgentziazko neurriak hartu beharra dago, ez soilik ikuspegi “sanitario” hutsetik; ikasle horien hezkuntza prozesua bermatuko duten neurri eraginkorrak ikuspegi integral batetik hartu behar dira.

Hezkuntza langileei dagokienez ere, ezin da haien bizkar gainean jarri honi guztiari aurre egiteko ardura. Batetik, ez dagokielako, eta bestetik, ez zaielako behar besteko baliabiderik eman, exijitzen ari zaien ardura betetzeko.

Eta bukatzeko, familien egoera ere aintzat hartu behar da. Ikastetxeak ez dira gurasoak lanera joatea ahalbidetzeko haur zein nerabeentzako aparkalekua, eta era berean, ziurtatu egin behar da kontziliazioa posible izango dela.

Hori guztia jasota, zeintzuk dira proposatzen dituzuen neurriak?

Baliabideak behar ditugu arrakalak gainditu eta inklusioa bermatzeko, gehien behar duenari gehiago emanez (eta ez gabiltza soilik diruaz hizketan); haur eta nerabeak zaindu behar ditugu eta haien garapen integrala bermatzeko neurri guztiak ziurtatu; Curriculumak berrantolatu behar dira edukien transmisioan baino, gaitasunen lanketan zentratzeko eta ikasleen behar oro eta erritmoak errespetatzeko; euskararen irakaskuntzan zein erabileran eta euskal kulturaren transmisioan bizi dugun galeraren aurrean, euskalduntzea sustatuko duten neurriak ezarri behar dira murgiltze eredua orokortzeko eta euskal Curriculuma ezartzeko norabidean; aisialdi hezitzailearen garrantzia ere azpimarratu nahi dugu eta pandemia aurretik zeuden ekimenak berreskuratu beharra planteatzen dugu; eskolak auzoan eta naturan emateko erraztasunak behar ditugu, osasun zein ikuspegi pedagogiko batetik; ikasleen ongizate osoa aintzat hartuz ratioak jaitsi behar dira, eta beraz, langile gehiago kontratatu beharko dira, prozesu hezitzailerako espazioak berrantolatuz; jangelak zabalik behar ditugu; urteetan metodologietan eta berrikuntzan emandako pausoetan ezin dugu atzera egin orain; eta azkenik, hezkuntza-komunitateoi gogoetan eta erabakietan parte hartzeko aukera bermatu behar zaigu.

Nola doaz atxikimenduak? Zein harrera izan du proposamenak?

Lehen esan bezala, agerraldirako bagenuen 122 norbanako eta 11 kolektiboren atxikimendua. Halere, gure asmoa ez da sinadura bilketa bat egitea, baizik eta tokian toki planteatutako edukien inguruko elkarrizketa eta mobilizazioa sustatzea. Nolanahi ere, gu geu harritu gaituen erantzuna izaten ari gara, eta agerraldiaren ostean atxikimendua emateko eskaera asko jaso ditugu. Beraz, formulario erraz bat prestatu dugu, nahi duenak atxikimendua emateko. Zerrenda handituz doa: azaroaren 13rako 230 ziren norbanakoak eta 13 kolektiboak, baina etenik gabe jarraitzen dugu mezuak jasotzen (plazarahezkuntza@gmail.com helbidean).

Bestalde, atxikimenduen inguruan balorazio kualitatibo bat ere egin dugu. Gure ekimenera dozenaka herritako pertsonak atxiki dira: Tutera, Lizarra, Tafalla, Otsagi, Agoitz, Garralda, Oibar, Amaiur, Arizkun, Elizondo, Etxarri Aranatz, Altsasu, Berriozar, Burlata, Atarrabia, Mendillorri, Leitza, Irun, Orereta, Oiartzun, Azpeitia, Itsasondo, Ibarra, Tolosa, Hernani, Zarautz, Usurbil, Aretxabaleta, Arrasate, Villabona, Ondarroa, Lekeitio, Markina-Xemein, Zornotza, Durango, Berriz, Ermua, Galdakao, Usansolo, Getxo, Leioa, Santurtzi, Barakaldo, Portugalete, Sestao, Erandio, Laudio, Agurain, Kanpezu, Oion, Gasteiz, Donostia, Bilbo eta Iruñekoak.

Herri batzuetan atxikimendu bakarra jaso dugu, baina, ziur gaude gure adierazpena batek baino gehiagok partekatuko duela, iritsi garen toki horietan guztietan. Beste alde batetik, gure ekimena ikastetxe publiko, ikastola zein herri eskola txikietako kideen bultzadaz sortu da eta atxikimenduetan ere nabari da sareez gaindiko adostasuna. Babesa ematen ari diren irakasleak, langileak, gurasoak, ikasleak zein herritarrak ezinbestekoak dira. Gainera, badira kolektiboki atxiki direnak ere (ikastetxe osoak, guraso elkarteak, zuzendaritza taldeak, langile guztiak…). Babes kolektiboa emateko egin den lana ere txalotu nahi dugu, nola ez.

Nola aurreikusten duzue ikasturtea?

Egoera larria da eta ikasturteari kezka handiz begiratzen diogu. Ikastetxeetan langileen gainean dago zama handiena, eta heldu ezinean ari dira. Gainera, protokoloen beharra ulertuta ere, baliabiderik gabe, hartu diren hainbat neurriren eraginkortasunak kezkatu egiten gaitu. Zalantzarik gabe, ikasleak dira kaltetu handienak; beraien garapen integrala dago jokoan, eta egun, hori bermatzea ezinezkoa da. Urgentziazko plana behar da, ondo landutakoa, eta hezkuntza-komunitatearen iritzia aintzat hartu behar da.

Zer baliatu behar dugu aurrera egiteko?

Hezkuntza-komunitatea bera da indargunea. Hezkuntza-komunitateak hamarkada luzez erakutsi du gaitasuna duela gure herrian egoera eta baldintza berriak sortzeko, berritzaile izateko, eraikitzeko, aldarrikatzeko, mobilizatzeko. Emari horretatik edanda, batzen gaituenetik lan eginez, komunikazioa, elkarrizketa eta elkarlanean jardunez, badugu sobera indar aurrera egin eta hezkuntza-eredu berri bati aukerak zabaltzeko.

Etiketak: