Nora Salbotx: Haurrak baztertzen dituzten ez-leku helduzentriko patriarkal klasistak
Haurrak ongi etorriak ez diren jatetxe eta Hotelek sortu izan dute eztabaida gurean. Zer da zilegi zer ez? Zer da eskubidea zer ez?
Nora Salbotx kolaboratzaileak kanpora egin behar zuen lan bidaia bat zela eta egin zuen topo “Only adults” lekuekin. Honetaz idatzi zuen bere kolaborazio artikulua eta guk berarekin hitz egin dugu.
Lan kontuko zeozertara herritik urrunxko samar atera behar eta hor nenbilen ostatu bila only adults delako eskaintza eder galant txankamehe horrekin topo egin dudanean. Asaldatu nau only white people batek eginen lukeen gisa bertsuan. Berehala jo dut antzeko gehiagoren bila, haserre baino, jakin-nahiez; zer jende klase ote da bizitza errealetik hain urrutira joan nahi duen hori? Bidaia estralurtar bat otu zait.
Gogora ekarri dizkit segituan ama-umeak ttuku-ttuku bularrean, nozilla-txorizo-nozillatxorizo bokatak, putzu-putzuak, punpa lurrera eta marrumak, tiritak, harri koxkorrak, txupatxus makilak, pipa azalak, pote-pote Ane!, txabolak eta tirrinta altuko solas irri oihuak, parke, hondartza eta eraiki gabeko eremuak.
Malaguzzi datorkit burura holakoetan. Armada naziak ihesean abandonatutako tanke bat, 6 zaldi eta 3 kamioiren salmentatik ateratako sosaren alde eskola bat sortu zuten nekazariei berehala “bai” erraten, maisu izateko bizikletan bidaia abiatu eta etorkizunaren eta gizakiaren nostalgia aldarrikatzen. Malaguzzik zioen nekeza dela haurrak libratzea zenbaiten diskurtsoen abaroan eraikitako detritu mendietatik, aurreiritzi, erretorika eta desitxuratze publiko eta pribatuetatik.
Buruan nerabilen irudira itzuli naiz eta ohartu, haurrez gain, haien ondoan, inguruan edo urrunera, helduak ere badirela. Badira gisa guztietako gurasoak: guraso amak, guraso aitak, guraso aita-amak, guraso ama-amak, guraso aita-aitak, guraso tutoreak, gurasoak. Eta aitatxi eta amatxiak. Eta gazteak aitatxi eta amatxi horiek zaintzen, gazteak eta arrazializatutakoak, gazteak eta prekarizatu edota feminizatutako lanetan, gazteak eta guraso, gazteak eta musika, borroka, mobidak, gazteak. Eta gazteak ez diren bertzelako gorputz andana parke hondartza orubetan. Kapitalismoari, zenbait hurrupatarako salbu, funtzional ez zaizkion gorputzak, bistan dena.
Etorri naiz bueltan pantailara. Han dira gaur-gaurkoz segregazioetan aitortuenaren, lotsagabeenaren, paradisua diren ez-lekuen fotografiak ikusgai, saldoka! Hotel zuriak, igerileku urdinak eta jende polita. Bikote zuri heterosexual erromantikoki maiteminduen paradisua dirudi. Dena luxu, dena eden, dena, nola erran…arraro? Iraunkorki erdigunearen erdigunean bizi den jende klase horrendako etxetzarrak, klase ertain ustekoen amets materializatua, aberatsen plantak egiten urtean 7 egunez. Emakume batek erditu ez balitu gisan dira hor, mundura heldu eta beregain sortu izanen balira bezala, sekula haur izatekoak, noizbait norbaitek ipurdia garbitu izan ez balie bezalatsu, mukiei zintz egiteko amatxiren sakeletako zapi zimurtu haiek estimatu izan ez balituzte bezal-bezalaxe. Hotel haietako otordu, ohatze, komun eta baxera garbiketak existituko ez balira moduan ere, bistan dena. Gehiago beti baita gehiago behin bertzelako jendea baztertzen hasita.
Malaguzzirenera heldu naiz bueltan, berak salatu baitzuen: zeinen zaila den arauak ezeztatzea, zelatatze zaharraren arteak atzentzea, asimetria moralizatzailea astintzea elkarri eraikitzen hasteko, etengabeko berrasmatzea bulkatzeko, elkarrizketa sortzailea hauspotzeko eta elkarrenganako kultura baten baitan lotuneak azkartzeko.
Bizkitartean, maisu italiarrak erran gisan, haurrek arnasa sakon hartu beharko dute behin eta berriz, haien autoirudia berritzeko, baita inguruan dituzten helduen irudia zaharberritzeko ere, konprenitzeko, finean, posible diren mundu guztiak, salbu – geronek osatuko dugu esaldia-, haurrak baztertzen dituen ez-leku helduzentriko patriarkal klasista hori. Hori ez baita konprenitzen ahal, ez doike!
Iruzkinik ez "Nora Salbotx: Haurrak baztertzen dituzten ez-leku helduzentriko patriarkal klasistak"