Pentsatu  norbait aparatu bat saltzen saiatzen ari zaizuela:  “oinez zoazela mugitzea ahalbidetzen duen tramankulua”


Ze saltzaile  mota da hori? Ezinezkoa da ibiltzea eta ez mugitzea? Bada, jolasarekin eta ikastearekin gauza bera gertatzen da, eta artikulu honetan hau azaltzen saiatu dira jugar y jugar egitasmoko kideak. Jolasa ez da dibertsioa, ikaskuntza baizik.

Duela egun batzuk, David Buenori egindako elkarrizketa batean izan zinen Nuria Jar-ek elkarrizketatu zuen neuro-zientzialaria. Solasaldian, duela urte batzuk egitasmotik defendatzen duten aldarrikapena hizkuntza neuro-zientifikoan jarri zuten.

David Buenok azaldu zuenez, haurrek ez dute jolasten ondo pasatzeko, baizik eta ikasteko jolasten dute, eta garunak egiten du jarduera atsegina edo dibertigarria, eta hori gure bizi-premia guztiekin egiten du: jatea, lo egitea, etab.

Eta zergatik nahi dute haurrek ikasi/jolastu?

David Buenok esan zuenez,  defentsarik gabeko espeziea gara, ikasteko dugun gaitasunari esker biziraun dugu, eta oso modu errazean funtzionatzen dugu: egiten ez dakigun zerbait egiten dugu, egiten ikasten dugu, burmuinak plazera sortzen du eta orduan beste gauza batzuk probatzen ditugu edo ikasi ditugunak hobetzen ditugu.

Beraz, plazerik ez badago, ez dago ikaskuntzarik?

Zehazki, edo hobeto esanda, ikasketarik ez badago, ez dago plazerik, eta plazerik ez badago, jarduera, besterik gabe, ez zaigu berriro interesatzen.

Beraz, ondo ari gara jolasaren bitartez  irakasten, ezta?

Plazera badago bai, ikaskuntza esanguratsua izango delako, baina ez dezagun geure burua engainatu, ez guk, ez jarduerak, ez jostailuak ez dute ezer irakasten, behar duelako ikasten duena haurra da, interesatzen zaiolako. Eta bestela, esan iezaiguzue, zer gogoratzen duzue eskolaz? Ziur aski esanguratsua izan zitzaizuen hura bakarrik, batzuek jolastokiko ordua eta eskolara bidean bizitako esperientziak gogoratzen ditugu, edo errespetuz begiratu zigun eta gure beharrei erantzun zien irakasleren baten maitasun berezia gordetzen dugu.

Kontuan izan haurrek jokoz mozorrotutako ikasgai aspergarriak detektatzen dituen antena hipersonikoa  dutela. Edo, bestela esanda, piano bat erabil dezakegu liburuak gainean jartzeko, baina tresnaren  erabilera politena galduko  dugu.


Jolasekin  ikasteari uko egingo diogu?

Ez, guk nahi dugunean guk nahi duguna ikasteari uko egin behar diogu. Biderkatzen ikasteko jolasa bikaina bada ere, plazera sortzen ez badie, jolastera behartu beharko dituzue, eta, orduan, “jolasean ikas dezaten” gure asmoa desagertu egingo da.

Mundu  osoan badira eskolak non haurrek interesatzen zaiena bakarrik ikasten duten eta hainbeste gauza egiten ikasten hain lanpetuta daudenez, helduek askotan atseden hartzeko eskatu behar izaten die. Egokiena da haiek izatea interesa erakusten dutenak eta helduak, haien interesei adi egotea, euskarri gisa funtzionatzea, eta ez motor gisa.

Ondorioa

Ulertu  ezazue jolasa den bezala, bizi-premia bat bezala, eta ez baliatu bere bertuteak haurrengan beren oroimena, bizkortasuna, irudimena edo kontzentrazioa garatzeko, horretaz beraiek arduratuko dira eta.  Hori egitean, aurrean duzuen pertsona ikusteari utzi eta garatu beharreko ahalmen ugarietan jarriko  duzue fokua, eta pianoarekin gertatzen den bezala  , onena galduko duzue.

Guraso.eus egitasmoan ere baditugu jolasaren gaian adituak diren kolaboratzaileak. Hemen Itziar Arregi Landari “jolasari buruz” egindako elkarrizketa.