Umeei ipuinak irakurtzeak onura asko ditu

Literatura eragilea da Itziar Zubizarreta eta irakurtzeko zaletasuna piztearen gaineko ekimenen inguruan aritu da Puntua aldizkarian. Irakurtzeko zaletasuna piztearen gaineko ekimen guztietan aipatzen dira irakurketa goiztiarrak haurrari bere garapenean eskaintzen dizkion onurak; gure ekimen honetan, egunez egun nabarmentzen saiatuko gara zaletasun hori sustatzeko eredu eta irizpide onak zabaltzen.

Izan ere, azpimarratuko dugu, neurri handi batean, literatur testuen erabilerari zor zaizkiola geroan garatzen dituzten irakurketa jokaerak eta haurraren esperientzia, neurri handi batean, helduek lehenengo urteetan eskaintzen dizkieten testuek baldintzatuko dituztela.

Abiapuntu gisa adieraziko dugu haurraren lehen urteetan, literaturak haurraren sentimen eta emozioekin duen loturak intelektual bilakaeran sortzen duen garapena bezain garrantzitsua dela.

Afektibitatez beteriko uneak

Haurrari irakurtzen edota kontatzen dion pertsonaren eta haurraren artean sortzen da komunikaziozko lotura sakon bat literatura egiturei esker; intimitate gune bat eraikitzen baita bien artean, eta, afektibitatezko gune horren baitan, egitura literarioaz disfrutatzen da zenbaitetan egitura dibertigarria delako edota, hainbatetan, haurraren antsiak eta kezkak azalean uzten dituelako kontakizunak azaltzen duen egoera.

Aldi berean, hitzak jartzen zaizkielako haurraren eta helduen kezkei, sentimendu eta pentsamenduei. Irakurketa ekimen batean hiru mintzaldi gurutzatzen baitira: helduarena, testuarena eta haurrarena; norberaren ahalmenak, desioak eta ezinak nabarmendu eta haietaz hitz egiteko aukera sortzen da testu hori partekatzen den bitartean. Komunikazio une atseginak eta afektibitatez beterikoak sortzen dira literatur egitura egokiak erabiltzean; une atseginak, ideiak eta emozioak partekatzeko uneak, hain zuzen.

Bidelagun

Haurrak etapaz etapa bizi ditu irakurketak eskaintzen dizkion bideak mundua arakatu eta ezagutzeko; hasiera batean, bere inguruko helduen ahotsek eskainiko dizkiete berezko historia txikia eraikitzen lagunduko dioten istorioak. Geroago, irakurketaren autonomia garatzen duen neurrian, berak bilatuko ditu bere heroi pertsonalak eta gustuko abenturetan murgilduko da, nahi dituen nobelak edota bestelako testuak aukeratzen dituenean. Baina irakurketa pertsonalaren bidea eraikitzeko bitartekaritza egoki eta luze baten premia dago. Testu idatziak interpretatu eta haien ulermena eraikitzeko bidea luzea bezain zaila da: irakurtzeak dakar geldik egotea, kontzentratzea, azaleko esanahia gainditu eta esanahi anitza eraiki eta irakurritakoa egiaztatzeko gai izatea, bai norberaren esperientziarekin, bai kanpoko esperientziekin.

Beraz, irakurle batek hasieran beharko du bitartekaritza berezi bat testuaren esanahi nagusiak ulertzen lagunduko diona, irakurtzeko esperientzia handitu eta gai honetan autonomo bilakatzen den arte.

Ozen irakurri

Autonomia hori lortzen den bitartean, gure gomendio nagusia da helduek ozenki irakurtzea neska-mutilei. Testu literarioak haurren belarrietara ekarriko dituzte-eta haurrek, berez, inola ere sortuko ez luketen hizkuntza jasoa eta pasarte eta emozioen transmisio paregabea. Gure apustua, beraz, ahalik eta testurik ederrenak erabiltzea zuen ingurukoekin partekatzeko.

Gaztetxoak testu horietaz modu atseginean jabetzen direlarik, agian, irakurketan zaletuko dira, ez dakigu; baina zaila ikusten dugu gustuko ez den aktibitate batekiko zaletasuna garatzea.