Hainbesterako al da ama izatea?

Amatasunaren kontuarekin kezkatuta nago. Gure alabak ama izateko hezten ditugu soilik. Ama ez izateko ordea, ez ditugu hezten. Amatasunera bideratzea beste aukeren zapaltzaile bilakatu da. Ondorioz, ama ez izatea erabakitzen edo ezin duen emakume askoko oso egoera traumatikoak  bizitzen ari dira. Eta  sarri hain desiratua den amatasun horren truke,  harreman zapaltzaileak onartzeko prest egoten gara emakumeak.

Hau dela eta, guraso, irakasle, lagun, herritar …  adi egon behar gara gure alabei honen inguruan kontatu, bizi arazi, erakutsi, transmititu, …  Gerora beraien bizitzetan ama ez izatea eta ama izatea erabaki libre bat izan dadin. Hots, erabaki kontzientea izan dadin eta  amatasuna erabakitzen badute, edozein preziotan onartu ez dezaten.

Amatasunari kulturalki gehiegizko garrantzia

Zorion perfektua izango den ideia jaso genuen eta jasotzen jarraitzen dugu. Ama izatea zoragarria dela esan digute umetatik. Modu ezberdinetara (hitzez, panpinez, inguruan ikusten denaz …)   Umetatik beraz, ama izan gabe ez garela guztiz zoriontsu izango ikasten dugu. Badirudi emakumeontzat aukerarik onena eta ia bakarra dela; ama izatearen hautatzea. Eta ez dena, ezin izan duelako, ez duelako horretarako gizonezko bikoterik bilatu, … dela uste dugu. Badirudi erditzeak gehiago emakumetuko gaituela. Eta gizartean beste leku batean egongo garela, jendeak gehiago hartuko gaituela aintzat. Sozialki onartuagoak izango garela alegia. Hau ez digute hitz esplizituez esaten sarri, baina gure irudimenean ideia hauek pisu handia  hartzen dute.

Ama ona

Gainera ama onak izango garela ere sinesten dugu. Ez dago beste aukerarik, ama izatekotan “ona” behar da izan. Hau da, haurrari dena emateko prest egotea, mugagabe bere beharrei erantzuten egotea, bularra luze eta momenturo edo biberoia eta lan egitea,  bere ikasketez arduratzea, haurra txukun eta garbi mantentzeko arduradun sentitzea, elikagaia natural eta elaboratuak ematea haurrari … Beste modu batera esanda, ginen emakumea desagertu eta ama bilakatzea. Ama.

Pasa zaigun gauzarik onena?

Ausartu ere ez gara egiten “ Ba agian lehenago zer zen jakingo banu ez nuke ama izatea aukeratuko…” gisako pentsamenduak sortu eta esatera. Kulpa sentsazioa, ama txarra, hauek pentsatuz seme-alabak gutxiago maite oteko duzun zalantza, …

Zer gertatzen da etxean bikote heterosexualen artean ama izaten garenean?

Hainbat ikerketak esaten dute, guraso izan aurretik hitzartutako oreka paktuak pikutara joaten direla maiz. Guraso izan ondoren beraz, etxe barruetan genero ikuspuntutik atzera pausuak ematen direla. Desorekak sortzen direla gizon eta emakumearen artean, generozko ohikoak diren inertziak ematen direla kasu gehientsuenetan. Gainera hauei buruz hitz egitea tabu da oraindik ere.

Aske erabaki dezaten ama ez izatea

Karga kultural guzti honek ama izatea bultzatzen gaitu. Honen trukean zoriontasun amaigabea eta emakumetasunaren goreneko maila eskaintzen badigute, zaila da ez izatea aukeratzea. Transmisioa zintzoagoa balitz agian ama ez izatearena erabaki askeagoa litzateke.

Nola hasi buelta ematen guzti honi gure etxeetan?

• Ama izatera bideratu gabe: Jaio direnetik entrenatzen ditugu gure alabak ama izateko. Panpin txikiak zaindu, fardelak aldatu, … Azken hamarkadetan jolas eta jostailuek sexurik ez duela argi ikusi dugun arren, oraindik ere zaintzarekin lotutako jolasak alabetan arrakasta gehiago dute. Badakigu ez dela kasualitatea.  Behatu dezagun gure etxe barruan gertatzen dena, lagun arteko bazkarietan, parkean, …. Baliteke ikusten duzun gauza oro ez gustatzea. Beste era batera egin nahiko bazenuke,  identifikatu aldatu nahiko zenukeen zerbait (adibidez bazkarietan umeen zaintza) eta orain arte ez bezalako aldaketa ezberdin bat proposatu edo egin (haurrak heldu baten beharra badu izan konfiantza bazkarian dagoen beste norbait jaikiko dela. Utzi espazioa zaintzarako beste heldu batzuei ere, batez ere gizonezkoei. Ez bada jakiten, pazientzia, itxaron, jaikiko da eta. Ez horrela ez bada, eskatu zuzenean) Horrelako aldaketa txikiekin zu mugitzen bazara, ingurukoek beren leku berriak bilatu beharko dituzte. Zaintza guztion kontu bat izan daitekeela ikusi dezakete gure seme-alabek.

• Bere burua zaintzeko eta maitatzeko hezi. Besteen zaintza ongi egiteko hezi izan ohi gara emakumeak. Gure burua zaintzeko ordea, ez gaituzte trebatu. Guregan pentsatu, gure desioei kasu egin, gure beharrak asetu … Bizitzaz gozatuz. Egoistak izaten erakutsi, bestetik gehiegi dugu eta.

• Ama perfektuaren mitoa:  Ama izateko ez dago modu egoki bat eta desegoki bat. Bakoitzak bere modua du eta denak izan litezke zilegi. Umeen gainean ez dagoena ere ama izan daiteke eta parrandan dabilena baita. Mendian gora korrikan dabilena, lan gabe dagoena, kalean eskean dagoena, prostituzioan lanean dabilena … denak dira ama eta listo. Ez dugu amok notarik nahi.

• Amatasunaren idealizazioa. Zoriontsu izango zara … Hori baino osoagoa da errealitatea. Gogorra da eta gauza asko ematen ditu baina beste gauza asko kendu. Askatasuna, kirola momenturo egiteko aukera,, parranda edonoiz egiteko aukera, zine edo antzerkira joateko askatasuna, irakurtzeko denbora gutxiago, bidaiak edonora joateko aukera, …

• Ama izatea gogorra ere bada; lo gutxi, gorputza ahul, bularra ematearen lotura, erditzeko puntuak, haurra hezteko ingurukoen aholkuak, etxe barruan egon beharreko orduak …

• Amatasunak ez gaitu emakumeago egiten. Emakume oso izateko ez dugu erditu beharrik. Ez da derrigorrez bizi beharreko esperientzia bat. Emakume oso gara ama izan gabe.

• Erditzeko ez dugu zertan bikoterik behar. Ez duzu zertan gizon baten beharra izango. Intseminazio artifiziala, adopzioa, oso gertuko lagunen hezkuntza parte hartze zuzenaren esperientzia … badaude ezberdinak diren moduak. Horiek gure eta alaben bizitzetan ikusgarri izateak, aukera ezberdinak dituela ikus arazten dizkigute.

• Ama ez izatea esperientzia ederra izan daiteke. Batez ere puntu hau azpimarratu nahiko  nuke. Ama izatearen parera jarri esperientzia hau: ama ez izatearena. Parera jartzeko zenbat komentario berri sortu beharko ditugun, zenbat esperientzia ikusgarri egin … baina bultzatu gabe aukera dezaten nahi badugu, beharrezko da honi besteari besteko publizitatea egitea.