Azken asteetan ditugun ikasleen artean, “ni horrelakoa naiz” erantzuna behin eta
berriz entzun dugu. Akats bat egin eta beraien burua konpromezu batean ikusten
dutenean,  justifikazio bezala erabiltzen dutela ikusi dugu. Egoeraren aurrean nola
jokatu ez dakitenean erabiltzen dute. Badakigu modu honetan erantzuteak ez diela
aurrera egiten laguntzen, beraz nola lagundu ditzakegu egoerari beste erantzun bat
ematen?

Gure esperientziatik ikas dezakegu, noiz edo noiz denok erabili dugun erantzun bat
baita. Egoera deseroso baten aurrean eman dezakegun azalpen sinple eta azkarrena
da. Erantzun mugiezin edo aldaezina dela dirudi aldi berean gaiari buruz hizketan
jarraitzeko ate guztiak itxi bagenitu bezala. Zoritxarrez, honek ez du gure burua
lasaitzen ezta gure ingurukoak konbentzitzen ere. Hau da, guk geuk ere ez dugu
sinesten erantzun hau baliozko arrazoi bat denik.

Honela bada, zergatik egin izan dugu? Zer sentitu duzu erantzuna eman baino segundo
gutxi batzuk lehenago? Akats bat burutzearen arrazoi nagusia gaiarekiko dugun ez
jakintasuna izan ohi da. Normalean, ikasle nahiz helduok besteen aurrean akatsak
egiteri beldur diogu, hau gertatzen denean presio pean sentitzen garelako. Ondorioz,
nola edo ala gure burua justifikatzen ahalegintzen gara.

Hor duzu eragilea. Dudarik gabe segurtasun falta da honelako erantzun bat ematera
eramaten gaituena, bai helduon kasuan baita haur eta gazteen kasuan ere. Azalpen
sinplea dirudien arren, aipatzen dugun segurtasun falta hori sortzen edo eragiten
diguten arrazoiak ugariak eta konplexuak dira. Hala ere, guk ikasleengan errepikatzen
diren bi arrazoi azalduko ditugu, gure umeek bizi dutena gertuago eta
eraginkortasunez ulertze aldera.

Alde batetik, akatsa egin ondoren ingurutzen dieten ikasle nahiz irakasleekin
komunikatzeko estrategia falta identifikatu dugu. Hau da, hanka sartzea egin duen
ikasleak gertatutakoari buruzko azalpen bat emateko zailtasunak dituenean “ni
horrelakoa naiz” espresioa erabiltzen du inongo azalpenik ez emateko, sentitzen duena
ez adierazteko eta egoeratik onik ateratzeko. Erantzun honek ikaskideak beraien
artean etiketak (moteak) jartzeko bidea errazten du, ni horrelakoa naiz mezua jasotzen
duten ikasleek, mezua bera esan duenaren aurka erabil dezaketelako.

Bestalde, autoestima baxua duten ikasleen kasuan batez ere, ariketa batzuk egiteko
zailtasunak dituztenean,  egiteko gai ez direla eta ez direla izango sinesten dute,
saiatzeari uzten diote eta “ni horrelakoa naiz” esanda justifikatzen dute beraien burua.
Mezu hau behin eta berriz errepikatzea benetan arriskutsua izan daiteke, sinesmen
hau identitatearen zati izatera pasa daitekeelako.

Bi arrazoi hauetan oinarrituta, nola trebatu ditzakegu gure ikasleak honelako egoerei erantzuteko?

Akatsak ikaste prozesuaren parte dira, beraz, gure ikasleei hauek onartzen eta modu
eraikitzaile baten erantzuten irakatsi beharko diegu. Ekintza berri bat burutzen
dugunean hanka sartzeko probabilitate handia dagoela eta hauek jarraitu beharreko
bidea irakatsiko digutela transmitituko diegu; ikasten jarraitzeko ezinbestekoa dela
esperientzia berriak bizitzea eta aldi berean, akatsei gehiegizko garrantzia ez ematea.
Honetarako, gure papera funtsezkoa da; akats bat egiten duenean egoera
naturaltasunez hartzen dugu, ikasleari gertaera arrunta dela transmititzeko. Laguntza
eskaintzen diogu eta momentua aprobetxatzen dugu gertaeratik ikasteko. Burutzen
ditugun ekintza hauekin aurretik aipatutako mezua helarazten diogu.


Behin espazio hori emanda eta akatsetik ikasi ostean, sentitu duenaren inguruan
galdetzen diogu. Galdera hauen bitartez, ikasleak sentitu duenaz kontzientzia hartzea
lortzen dugu, emozioak identifikatu eta hauek hartzen dituen erabakietan nola
eragiten dioten ezagutuz. Emozioak identifikatu eta ekintzekin lotura egitea lortzen
duenean, beste antzeko egoera bati, bere buruarekiko konfiantza gehiagorekin,
erantzuteko prest egongo da.

Zure seme alabak sentitzen duena bizi eta ulertu nahi baduzu, erantzun hurrengo
galderei: noiz izan zen zerbait lehen aldiz egin zenuen azkenengo aldia?; eta, nola
sentitu zinen?