6-12 urte bitarteko haurren garapenari buruz aritzea egokitu zaigu Irakasle ikasketak burutzen ari diren 1.go mailako ikasleekin. Oro har 18-22 urte bitartean dituzte ikasleok. Batzuetan kaletik, taldean, unibertsitatera bidean ikusten ditugunean nerabe gisa ikusten ditugu, eta gure begiradak ez digu beraiekin harreman heldu eta sanoa eraikitzen gehiegi laguntzen.  Azken aste hauetan beraiekin asko gozatu eta ikasi dudala onartzea dagokit eta zuekin ikaskuntza hauek partekatu nahi ditut, guraso gisa ere ekarpena egin dezaketela uste baitut.

Haurren garapenaz aritu garen saio hauetan eta ikasleen hitzak jasoz, orokorrean garapenaz hitz egiten denean definizio mugatu batetik egiten dela ikusi dugu. Adibide gisa, askotan pertsonak jaiotzen garenetik hil arte garatzen garela onartu barik, garapenaren ideia haurtzaroaz lotzen da. Beste adibide bat eskola testuinguruan gertatzen dena izan daiteke; hezkuntza munduan garapenaz hitz egiten denean, gehienetan definizioa garapen akademikora mugatzen dela ikusi dugu. Definizio hauek gainditu asmoz, ikasleei beraien garapenean zehar, hau da 18-22 urte hauetan beraien garapena nola bizi izan duten galdetu nien, eta zein elementu izan diren esanguratsuak. Gelan beraien kontakizunak partekatuz biluztu ziren ikasleak, eta honako elementu hauek jaso genituen.  Gazte hauek beraien bizi ibilbidean zehar garatzen joan direla sentitu dute, eta hori esateko beraien jarrerak, afizioak eta izaera garatzen joan direla azaltzen zuten. Baina baita harremantzeko moduak, erabakiak hartzeko gaitasuna eta bizitzan baliagarriak izango zaizkigun estrategiak garatzeko gaitasuna. Alderdi fisikoetan bizi izan dituzten aldaketak ere aipatzen zituzten askok, baina baita trebetasun eta bestelako abilezien garapena ere. Norbere buruagan eta besteenganako konfiantza ere gara daitekeela aipatzen zuten beraien bizipen eta esperientzia konkretuak kontatuz, eta afektua eman eta jasotzeko moduetan ere bilakaera egon daitekeela azpimarratzen zuten. Gauzak ulertzeko edo ikusteko nahiz baloratzeko moduak ere garatzen direla baieztatzen zuten beraien bizi esperientzietan oinarrituz.

Goiko elementu hauez gain, beste ideia multzo interesgarri bat ere jaso genuen gazteen kontakizunetatik. Familia eta lagunek garapenean eragina dutela garbi ikusten zuten gazteok. Bestalde, garatu ahal izateko besteak beharrezko ditugula ondorioztatzen duten. Aurreiritzi eta etiketek garapenean izan dezaketen eraginaz sakon hitz egiten zuten beraien esperientzia ugari mahai gainera ekarriz. Halaber, garapena batzuetan oso mantso eta poliki ematen dutela ohartarazten zuten, eta batzuetan ia aprezia ezina den arren, eman ematen dela. Garapenaren alderdiak aintzak direla esaten zuten eta askotan hainbat alderdi beraien artean kateatuta ageri direla (alderdi bat garatzeak, beste baten izan dezakeen eraginaz mintzo ziren). Arau sozialek ere normatiboa dena ezartzen dutela argi ikusten zen taldean, eta arau horien arabera izendatu, bizi eta “diagnostikatu” nahiz ezartzen dela normaltasuna. Honi lotuta, pertsona bakoitzak bere garapen prozesu propioa duela ondorioztatu zen, eta pertsona guzti guztiak garatzen direla, gaitasunei lotutako zerbait baita garapena. Adibide zehatzetan oinarrituz, garbi ikusten zen pertsona guztiok gaitasun ezberdinak garatzen ditugula, baina esan bezala, denok garatzen ditugula gaitasunak. Beraz, aurrean ditugun pertsonak beti gaitasunez beteta ikusi beharko genituzkeela eta gure begirada horretarako entrenatu, hutsuneetan baino pertsona horrek bere dituen, ordu-arte garatu dituen eta garatzen jarrai dezakeen gaitasunez beteta irudikatzea. Pertsonak  zuhaitzak bailiran irudikatu genituen, sustraiekin eta lurraren gainera ateratzen den txorten edo enborrarekin. Zuhaitzak garatuko dituen adaska edo adarretan ikusten genituen desberdintasunak; baina lurra ureztatuz gero, ongarriz maitatuz gero zuhaitz guzti guztiak irudikatu genituen hazten eta hazten.

Oso interesgarria iruditu zitzaidan gela talde osoaren artean eraiki genuen Garapenaren ideia. Uste dut guraso gisa ere eskaintzen dituela geure alaba eta semeen garapena ulertzeko hainbat gako, denak ala denak kontutan hartzekoak. Puntu honetara iritsita ordea, guraso askoren galdera honakoa izango dela pentsatzen dut: eta guk, guraso gisa zer egin dezakegu gure seme eta alaben garapena ez oztopatu edo laguntzeko?

 

 Ikasleekin gelan landu genuen bezala umearen baldintza gabeko onarpenean aurkitzen dut nik gako nagusia. Haurra jartzea erdigunean eta ez bere garapena edo garapenaren alderdi ezberdinak. Haurra baldin bada ardatza, gure zeregina haurrari testuinguru edo aukerak eskaintzea izango da; eta umea testuinguru edo aukera horietan murgiltzean garapena bakarrik etorriko da. Gurasoak alaba edo/eta semeak ezagutzen ditu, beraz ume bakoitzaren beharrak asetzeko behar duena eskaintzea litzateke. Ez dugu ezer irakatsi behar, egunerokotasunak hamaika aukera eskaintzen dizkigu. Bizitzak garapenaren alderdi ezberdinak garatzeko aukerak ematen dizkigu, bestela gogoan izan 18-22 urte hauetan gure ikasleek egin duten eta egun esplizitatu eta besteekin partekatzeko gai diren ibilbidea. Beste adibide batzuk aipatzearren, egunerokoan gure umeek galdera eta kuriositate ugari izaten dituzte… horratx garapen kognitiboa garatzeko aukera. Egunerokoan taldeetan bizi gara (etxean, gelan, parkean…), gure umeak mikrogizarte horietako partaide gisa ikusten baldin baditugu horratx sozialki garatzeko aukera errealak. Aske bizitzeak bide emango dio haurren garapenaren alderdi guztiei, baina, momentu ebolutibo bakoitzean aske esperimentatu, adierazi, sentitu, galdetzeko aukera emanez gero, kanpoko juizio eta zentsurarik gabe identitate sexual askeei bide emango diegu.

 

Lankide eta lagun on batek dioen bezala, garrantzitsua da gurasotasunaren abenturan ere, bizitzako beste alderdietan bezala helburu argi bat izatea. Helburua pozik eta ahalik eta zoriontsuen bizitzea izan daiteke, eta umeen kasuan ere hala izan daiteke. Etxean haurrak pozik eta zoriontsu ikustea, pozik gauza berriak deskubritzen, pozik lagun berriak egiten, pozik besteei laguntzen, pozik laguntza eskatzen eta jasotzen, pozik direnak izaten.  Etxea edo familia leku segurua izatea garrantzitsua da, eta segurua izateko haurra onartua sentitu behar da… eta hori lortzen dugun momentuan garapena etorriko da.

Nerea Agirrerekin hitz egin dugu artikulua oinarri hartuta.