“Nerabeen marihuana kontsumoa eta helduena oso kontu diferenteak dira”

Guraso askoren kezka den nerabeen marihuana kontsumoaren gainean jardun zuen eguenean AGIPAD elkarteko psikologoa den Pakita Mateos adituak.

Kalamu kontsumoaren datuek zer diote? Noiz hasten dira eta zein portzentajek kontsumitzen du?
Batez beste, 13 eta 14 urte artean hasten dira. Deustuko Unibertsitatea 1981a ezkero dabil drogen kontsumoa ikertzen, eta 2012ko datuek diote 12 eta 20 urte bitarteko gazteen artean %35,3k noizbait probatu dutela; %29,2k azken urtean kontsumitu dutela; eta %19,10ek azken hilabetean. 2002an izan genuen igoera garrantzitsua eta ordutik hona jaisten doa apur bat kontsumoaren eboluzioa.

Gurasoak kontziente dira marihuana euren seme-alaba nerabeen inguruan dagoela?
Denetik dago. Egun nerabeak hezten dabilen belaunaldiak ondo ezagutzen du kalamua; ez hori bakarrik, kontsumitzaileak ere izan daitezke, baina kontziente diren… Batzuek nahiago dute pentsatzea eurenaren inguruan ez dagoela halako substantziarik. Beste guraso batzuek, ostera, ondo ezagutzen dute errealitatea.

Eta marihuanaren kontsumoak dakartzan arriskuen berri badute?
Nerabeek ez dute arriskurik ikusten; tabakoa arriskutsuagoa dela uste dute. Hor lan handia dago egiteko, mendekotasuna eragin dezakeela jakinarazi, adibidez, kosta egiten zaielako ulertzea. Familiek ere badute akats hori. Guraso batzuek arazo handi bat bezala bizi dute, baina xehetasunetan sartu barik, errealitatetik urrun; eta beste batzuek, ostera, garrantzia kentzen diote: “Produktu naturala da, guztiok egin dugu noizbait…”. Nerabeen kontsumoa eta helduena, baina, oso kontu diferenteak dira.

Nerabe batek zein arrisku ditu?
Edozein substantziaren aurrean dute arrisku handiagoa. Izan ere, garapen fisikoa oraindik bukatu barik dago, eta demostratuta dago garuna, nerbio sistema… erabat garatu barik daudenean kaltegarriagoa dela. Gainera, zenbat eta gazteagoa izan, arriskurik gabe kontsumitzeko orduan eta ahalmen txikiagoa dute; esan dezagun pentsatu gabeko kontsumoak direla, zentzu txikiagoarekin egindakoak… Zenbat eta lehenago hasi, orduan eta lehenago engantxatuko dira.

Seme-alabei pentsarazteko eurekin hitz egitea aholkatzen da, baina zelan hitz egin nerabe batekin?
Kontu handiarekin. Egia da kontu batzuen gainean ez dutela berbarik egin gura izaten, gehienetan txapa jausiko zaiela dakitenean… Baina berba egin egin behar da, batez ere kezkatzen duten gaien gainean. Eta drogak oso gertuan dituzten kontua dira, ez garrantzitsuena, ezta bakarra ere, baina bai hor duten kontua. Eta lagunekin ateratzen denean sor daitezkeen egoeren gainean ez bada berba egiten ez da konektatuko nerabe horrekin. Horretarako, baina, gurasook ere trebetasun batzuk garatu behar ditugu, sarritan ez ditugunak.

Seme-alabek kontsumitzen dutela jakinda, zer egin?
Hainbat jarraibide daude; garrantzitsuena da ez estutzea gehiegi, ez hartzea bat-bateko erabakirik. Ez ikusiarena ez da egin behar, baina ezta kontu ikaragarrian bihurtu ere; neurrian hartu dena. Gomendatzen dugu egoera behatzea, nerabearekin harremana duten beste heldu batzuei laguntza eskatzea, eta zergatik kontsumitzen duen aztertzea, ez delako berdina probatzearren egitea edo arazoetatik urruntzearren. Hortaz, lehenengo nerabe horrengana hurbildu behar da eta gero horren kontsumora, ez alderantziz.