Bilbon du egoitza Hazkunde psikologia zentroak, eta bertako kidea da Irene Barrasa. Eskolaz eskola ibili ohi da formazio saioak ematen, eta ‘Bizitzarako trebetasunak’ lantzea gomendatu izan du aurretik ere gurean. Adikzio berriak sortu direla ohartarazten du. Teknologia berriekikoekin batera ludopatia aipatu ditu, esaterako. Zigarro elektronikoaren kontsumoak, berriz, gora egin duela nabarmendu du.

Adituak dio kezka handia dagoela gaur egun ludopatia kasuekin. Apustu-etxeetan ematen denarekin baino gehiago Internet bidezko ludopatiarekin, hain zuzen ere. “Apustu-etxeetan, normalean, kontrol handiagoa dago adinarekin; izan ere, 18 urte izan arte ezin da sartu. Adin txikikoekin eta apustuen kasuan dagoen arazorik handiena Internet bidezko jarduerarekin dago. Hor ez dago kontrolik. Sare sozialekin gertatzen den moduan kontrol bakarra dago eta da adina galdetzen dizutenean. Nahikoa da 18 urte dituzula esatea hori gainditzeko. Ez da kontrol erreala, eta horregatik gazte askok erabiltzen dute Internet apustuak egiteko”.

Kontrol handiagoa egon beharko litzatekeela uste du Barrasak. “Lehenengo eta behin ez delako legala. Gurasoek debekatu egin beharko lukete, baina betikoa gertatzen da hemen. Debekatzeak, askotan, ez du ezertarako balio. Arrazoitu egin behar da eta hausnarketa bilatu behar da. Gazteak ulertu behar dute zein den debeku horren arrazoia bestela ez dute beteko”.

Zigarro elektronikoa edo Vaperra

Eskolaz eskola dabilen honetan Barrasa ohartuta dago handitzen ari dela zigarro elektronikoaren edo Vaper-aren kontsumoa. “Ikusten nago kontsumoa gora doala. Gazteek erabiltzen dute uste dutelako ez dela kaltegarria, baina bada eta oso kaltegarria gainera. Bestalde, berria denez ez dakigu oraindik zeintzuk izango diren ondorioak urte batzuen buruan. Oraingoz dakiguna da sustantzia kantzerigenoak dituela eta gehienek nikotina dutela”.

Adituaren esanetan Vaper-rek mendekotasuna sortzen dutela jakin behar dute gazteek. “Sortu dira tabakoaren kontsumoa saihesteko, baina gazte batzuk hortik hasten dira gero tabakora pasatzeko”.

Bideo-jokoak

Barrasaren ustez umeak oso gazte hasten dira bideo-jokoak erabiltzen. “Bergarako LH4ko neska-mutikoekin izan naiz eta batzuk jada ibiltzen dira Fortnite-an. Horrek asko esaten digu; izan ere, ez da joko egokia adin horretarako. Eta erabiltzen badute gutxienez kontrolatu egin behar da zenbat denbora ibiltzen diren. Eta adi egon behar da; izan ere, erabilera horrek beste jarduera batzuk uztera eramaten baditu neurriak hartu behar dira –kalera irten lagunekin, parkera joan…–”.

Beste behin debekatu baino hausnarketa bultzatzeko gomendatzen du debekuak, askotan, ez duelako ezertarako balio. Gazteak ulertu egin behar du debekuaren arrazoia.

Albistearen iturria hemen.