Garazi Abasolo nutrizionistak Puntua aldizkarian kaleratutako azken artikuluan anemia izan du hizpide eta zuekin partekatzea pentsatu dugu.

Anemia globulu gorrien edota hemoglobinaren gutxitzea da; ondorioz, gorputzak ez du behar adina oxigeno garraiatzen zeluletara eta ehunetara. Hainbat arrazoi egon daitezke gabezia horren atzean, eta, horien arabera, hainbat anemia mota daude: ferropenikoa –burdin gabeziagatik–, megaloblastikoa –B12 edo azido folikoaren gabeziagatik–, hemolitikoa –globuluen berritze motelagatik–, aplasikoa –hezur-muinak ez dituelako behar bezain beste globulu sortzen– eta gaixotasun kronikoen eraginak –GIB, lupus, minbizia, artrosia eta abar–. Garrantzitsua izango da diagnostiko zehatza egitea, tratamendu egokia aukeratu ahal izateko.

Burdin falta

Orokorrean, kausa ohikoena burdin falta izan ohi da. Mineral hori beharrezkoa da hemoglobinaren eratze-prozesuan. Balioak baxuegiak direnean, gorputzak hemoglobina gutxiago sortzen du, eta zeluletarako oxigeno garraioa oztopatu. Orokorrean, sintomatologia energia-faltarekin erlazionatuta egoten da: ahulezia, nekea, logura, arnas-gutxiegitasuna eta bihotz-taupadak igotzea. Diagnostiko goiztiarra garrantzitsua izango da gorputzeko burdin deposituak gehiago gutxitu ez daitezen –abordaia nutrizional zein osagarri egokiarekin–; beraz, garrantzitsua izango da gorputzaren abisuei kasu egitea.

Burdin gabezia hainbat kausarengatik izan daiteke: batetik, odol-galerengatik, hala nola hilekoa edota digestio-aparatuko odol-galerak; bestetik, nutrienteen xurgapena oztopatzen duten urdail-hesteetako arazoengatik; azkenik, elikadura desegokiagatik, bakoitzaren beharrizanak betetzen ez dituena.

Anemiaren tratamendua hainbat faktoreren araberakoa izango da: etiologia, larritasuna –burdin maila zein nibeletan dagoen– eta zenbat denbora daukagun balio horiek normaltasunera bueltatzeko.

Tratamendu nutrizionala

Elikadurak garrantzi handia du anemiaren prebentzioan. Ezinbestekoa izango da gure dietan burdin iturri diren elikagai nahikoa jatea, baita mineral horren eskuragarritasuna ere. Izan ere, bi motatako burdinak daude elikagaietan: hemo eta ez-hemo izenekoak; hemo burdina errazago xurgatzen da hesteetan ez-hemo burdina baino.

Burdin iturri diren elikagaiak animalia-jatorrikoak izan daitezke: haragia, arraina, itsaskiak eta arrautzak. Horiek guztiek hemo zein ez-hemo burdina daukate. Landare-jatorrikoak diren elikagaiek –lekaleak, hosto berdeko barazkiak, fruta deshidratatuak eta fruitu lehorrak– ez-hemo burdina daukate.

Dena dela, ez-hemo burdinaren xurgapena hobetu egin daiteke, elikagaiak bateratuz. Batetik, C bitaminan aberatsak diren elikagaiak gehituz: laranjak, mandarinak, kiwiak, marrubiak, piperrak…

Bestetik, kaltzio-iturri diren elikagaiak otordu nagusietatik bananduz, burdinaren xurgapena oztopatzen dutelako; honako hauek dira, besteak beste, elikagai horiek: tea, kafea eta esnekiak.

Beraz, dilistak jaten ditugun egunetan, laranja jan dezakegu postre moduan eta jogurta meriendarako utzi.

Osagarriak

Anemia kasuetan, osagarriak beharrezkoak izango dira organismoko burdinaren, hemoglobinaren eta hematokritoaren balioak berrezartzeko. Orokorrean, pilula edo likido formatuan hartzen dira eta profesional egoki baten gomendioz egin beharko da. Pertsona bakoitzak bere ezaugarriak dituenez, tratamendu pertsonalizatua izan beharko da; bai dosia, baita osagarria hartzeko era ere.

Urdail-hesteetako arazo ohikoak izan ohi dira burdin osagarria hartzen denean. Sintoma horiek murriztu egin daitezke C bitamina-iturri diren elikagaiekin hartuz, mineralaren absortzioa hobetzeko; adibidez, laranja-zukuarekin.