BIZIKLETA ATZEKO GURPIL txikiak

Sabrina Romero / Manex Beristain

Gaur aspaldiko partez neure buruarekin egoteko aukera daukat. Hau da, niretzako denbora, egoteko denbora eta horixe egitea pentsatu dut. Nire hasierako erreakzioa denbora betetzea izan da, zerbait egiten, baina herriko parke batera joan naiz eserita egotera. Bankua erosoa da. Bi besoak atzean kokatu, hankak gurutzatu eta begira jarri naiz. Gauza txikiei begira, detaileei, soiltasunari eta halako batean zera bururatu zait. Ze ederra litzatekeen zuhaitzen enborretan, artelan baten eran, poesia idatzia aurkitzea. Zuhaitzetik zuhaitzera patxadan, belarra hanka azpian sentituz eta zuhaitzaren azaleko hitzekin barrura bidaiatuz. Poesia izan liteke, edo zerbait txikia, detaile bat, zainduko gaituen esku bat, ulertuko gaituen begirada edo errespetatuko gaituen hitz bat . Agian horrelako zerbait:

Egoteak beti eskatzen du presentzia, presente egotea eta hori ez da beti ematen den zerbait. Zerura begira egon naiteke txoririk ikusi gabe, lainoak saihestuz, haizea sentitu gabe azalean. Begirada bakarrean zentzumenak ixten ditugunean, ohartu gabe, garenaz haratago dagoena ikusi eta sentitu gabe gelditzen gara. Geure burua bakartzat ikustean, besteak galtzeko arriskuan sartzen gara eta osatzen gaituena galtzen dugu, eraikitzeko aukerak deuseztatuz. Infinitora begiratzeak arima baretzen du, garen handitasunaren parte bilakatzen gaitu, etenik gabeko sentipena sustatzen du geuregan. Infinitua finitu (mugatu) bihurtzen da gertu daukaguna ikusteko gai ez garenean, Begirada etengabe haratago jartzen dugunean, galdu dezakegu keinu baten xarma, esku baten laztana, isiltasun baten sakontasuna.

Ikasi duguna adierazten saiatzen garenean, des-ikasteak duen garrantzia desbideratzen dugu. Saiakera berak, adierazi beharrak, gain hartzen gaitu eta adierazpen horretan izate berak zentzua galtzen du. Islaren garrantzia. Saiatzen gara besteak uler dezan nahi duguna, dakiguna, erakusteko daukaguna eta hainbatetan, gure sentipen guzti hauek bestearengan duen islaz ahazten gara. Tartea, denbora, pausatzea…ahazten zaigu. Bestea non dagoen jakitearen ardura alde batetara uzten dugu. Itsuturik, berekoi, zurrun, etsiturik, ahalik gabe…bestearengana iristeko eraikitzen saiatu garen guztia nora joan den jakin gabe. Sostengurik gabe…bakardadean bakarrik…haririk gabe…etsipenez beterik,

Bizitzan gertatu zaiguna gertatu ere, nahikoa da pertsona batek geuregan sinestea aurrera ekin ahal izateko. Nahikoa da, begirada baten parte garela sentitzea beldurra desegiteko. Besarkada batek beldurrik handiena ere uxa dezake. Hala nahi badugu behintzat, sinesteko prest bagaude, sentitzeko, bizirik gaudela jakiteko.

Bizikleta batetako gurpil txikien sostengua aldarrikatzen dut. Txikientzako dena, txiki dena, ikasteko sostengu bilakatzen dena, Egunen batetan urrutirago joateko nahia pizten zaizunean, azkarrago joatea erabakitzen duzunean, utziko duzuna. Hasieratan ezinbesteko lagun izan zenuena, bidelaguna.

Eta amets horretan nengoela haur bat igaro zait aurretik, bizikleta gainean. Eta bizikletari soinu karraskaria zerion, alaia, dinamikoa. Atzeko bi gurpil txikiak, haurraren lagun fidelak kantari zebiltzan, esperimentuan. Eta hitz bat etorri zait burura, zuhaitzean irakurri nuena: presentzia. Hitz bat esan dut, baina hitz horren bueltan agertuko zaizkigu, haurrak bere garapenaren testigua har dezan, beste hainbat helduleku.

Azken asteetan atentzioa eman didan egoera batetik abiatu naiz. Irudipena dut bizikleta atzeko gurpil txikiak desagertuz doazela pixkanaka eta zaratarik atera gabe. Artikulu honetan horren arrazoiak ez ditut aipatuko, garbi ez dauzkadalako. Baina haurrari aurrera egiteko konfiantza eta segurtasuna eskaintzen dio bidelagun bikoteak. Bizikletan doan haur hori ahaztu egiten da une askotan gurpil txikiak atzean dituela, baina nik uste sentitzen duela beraien presentzia.

Atzeko gurpil txiki horien lekuan jartzen saiatu naiz eta haurrak bere buruarengan konfiantza hartzen joan dadin betetzen duten funtzioan.

Psikomotrizitate gelan saiatzen gara gurpil txiki horiek izaten. Hor egoten. Batzuetan fisikoki urrun baina inplikatuta haurraren dinamikan eta besteetan gertu fisikoki baina inplikatu gabe. Inplikatzeko distantzia batean mantendu behar gara, distantzia emozional batean. Bestela haurraren emozioekin nahasteko arriskuan izango gara eta haurrak, bere emozioak atera, identifikatu eta ordenatzeko zailtasunak izan ditzake.

Ez da batere erraza egotea eta egote horretan egitea edo eragitea. Askotan sentsazioa izaten dugu saioaren bukaeran ez dugula ezer egin. Ez garela aktiboak izan, ez dugula parte hartu, gelan egon edo ez berdin izan dela. Baina ez. Psikomotrizitate gelan (eta beste lekuetan) egote hutsarekin haur askorengan aldaketak sor ditzakegu, segurtasuna eskaini edo gelako errealitatea eraldatu. Eta ezer egite sentsazio horren atzean ekintza asko egon ohi dira: haurra ikusteko errespetuzko eta osotasunezko modua hasteko, eskaini diezaiokegun ispilua, materiala proposatu, espazioa egokitu, denboraren muga zehaztu, haurrarekin komunikatzeko modua zaindu, egoerak deskribatu…

Horretarako gelan egon ohi den etengabeko mugimenduaren aurrean, gelditzea komeni da. Gelditu, gu entzuteko. Nola gauden, zer sentitzen ari garen, nola daukagun gorputza eta bere tonua. Eta gelditu, taldea eta bereziki haurra behatzeko. Behaketa baita nire uste apalean, ekintza pedagogikorik ederrenetakoa. Honek haurraren lekuan jartzen lagunduko digu, nola ariko ote den sentitzen, zein izango ote bere ekintzaren zentzua eta hortik aldatzen lagunduko dion erantzun bat eskaini.

Bizikleta atzeko gurpil txikiak desagertuz doaz baina horren ondoan presentzia afektiboa, behaketa eta haurraren erritmoa errespetatzea bezalako baloreak agertzen badira, ze ondo.

Manexekin hitz egin genuen kolaborazio honen inguruan. Azpian entzungai.