Dislexiaren inguruko mitoak eta detekzio goiztiarra
Dislexia duten pertsonak eta horien ingurukoak laguntzeko elkartea da Dislegi eta dislexiaren inguruko hainbat konturen berri eman dute webgunean.
Dislexiaren inguruko mitoak
Zer ez da dislexia?
- Ez da desgaitasun intelektual edo sentsorial bat.
- Ez da motibazio edo arreta falta.
- Ez da heldutasun falta.
- Ez da arazo emozional baten ondorioa.
- Ez da heldutasunarekin gainditzen den atzerapen bat.
Zer da dislexia?
- Dislexia irakurmenarekin eta idazmenarekin erlazionatutako hizkuntz gaitasunak eragiten dituen asaldura bat da, eta bereziki eragiten ditu bereizketa fonologikoa, epe laburreko oroimena, deskodetzea, sekuentziazio fonologikoa eta hizkien ezaugarrien pertzepzioa.
- Jatorri neurobiologikoa du (Shaywitz, 2003).
- Dislexia kultura orotan eta gaitasun mota zein egoera sozioekonomiko orotan existitzen da. Garapen neurologikoarekin dago erlazionatuta eta hereditarioa eta bizitza osorako da.
Funtsean, irakurmena automatizatzeko zailtasun esanguratsua eta iraunkorra eta ortografiarekin zein kalkulu aritmetikoarekin arazoak edukitzea dira dislexiaren ezaugarri nagusiak. Horrez gain, testu baten mezua ulertzeko eta ezaguerak ahoz adierazteko zailtasunak ere agertzen dira.
Detekzio goiztiarra edo azkarra
Lehen Hezkuntzan prozesu fonologikoak bereganatzen ez dituzten neska-mutilek litekeena da inoiz ez bereganatzea, baldin eta beren beharretarako egokia den irakaskuntza eskaintzen ez bazaie; dislexia iraunkorra da.
Detekzio goiztiarra Lehen Hezkuntzako 3. mailan egiten dena da; azkarra, berriz, Lehen Hezkuntzako lehen mailan, ikasturteko lehen hiruhilekoan, egiten dena da.
Desberdin ikasten dute eta irakaskuntza eraginkor goiztiarra, esku-hartze egokia eta irakaskuntza eraginkor eta gidatua eskainiz gero, ikasle arrakastatsuak, gizabanako seguruak, lankide eraginkorrak eta herritar arduratsuak izatera iritsi daitezke, Dislegikoen esanetan.
0 – 5 urte
- Familia-historia.
- Oroitzeko zailtasunak.
- Kontzientzia fonologiko eza.
- Irakurketaren noranzkoa
- Egun onak eta egun txarrak.
- Errimak eta abestiak.
- Lanerako oroimen operatiboa: soinuak – grafema.
5 – 9 urte
- Aldaketak jokabidean
- Lehen mailan ez da irakurtzeko gai.
- Bigarren mailan ez du irakurtzeko abiadura lortzen.
- Idazmena: akatsak kopiatzean eta denbora.
- Diktaketak: errendimendu baxua eta akatsak.
- Oroimen operatibo baxua = moteltasuna eta denbora asko behar izatea.
9 – 12 urte
- Akatsak irakurtzean.
- Automatismoa irakurtzean eta nekea.
- Errendimendu akademikoa eta idazmena
- Autoestimua
- Edukiak: ulermena eta egituraketa
- Atzerriko hizkuntzak eta idazmena.
12 – 18 urte
- Akatsak irakurtzean.
- Automatismoa irakurtzean eta nekea.
- Errendimendu akademikoa eta idazmena.
- Autoestimua.
- Edukiak: ulermena eta egituraketa.
- Atzerriko hizkuntzak eta idazmena.
- Egokitzapenak: selektibitatea, EGA, Cambridge exams.
Argazkiaren iturria: Unsplash.com.
Iruzkinik ez "Dislexiaren inguruko mitoak eta detekzio goiztiarra"