Euskarazko aisialdi hezitzailearen eremua lantzen duten Euskaltzaleen Topaguneko hamalau elkarte batu dira Kukulaisi sortzeko. Nerea Gabilondo eta Iñaki Telleria Txatxilipurdi elkarteko kideak dira, eta buru belarri ibili dira lanean. Lehendakari ordea da Gabilondo.

Zer da Kukulaisi?

Krisialdiek itzalguneak eta argiguneak izaten dituzte, eta Kukulaisi argigune horietako bat da. Koronabirusaren agerraldiarekin ikusi genuen nola gure sektorea ez zen kontuan hartu. Ez zegoen joko eremu garbirik eta ezjakintasun egoera horretan elkartzeko premia ikusi genuen. 2020ko udaldia nola planteatu erabakitzeko, dekretuetan ulertzen ez genituenak kontsultatzeko, ludoteka eta gazte txokoak berriz ere martxan jartzeko… Saretzen hasi ginen, eta, hain zuzen, beharretik eta modu naturalean abiatutako dinamikak, bada, Kukulaisi ekarri du.

Zeintzuk izango dira Kukulaisiren egitekoak?

Forma ematea tokatuko da orain. TopaLABek txosten bat egin du non euskararen biziberritze prozesuan ildo estrategiko moduan jaso duen euskarazko aisialdi hezitzailea. Lanketa lerroetako bat izango da. Gero, administrazioaren aurrean sektoreari ikusgarritasuna emateko tresna ere izango da. Lehentasunak finkatzeko daude, baina asmoa da premiak identifikatzea horietan eragiten hasteko ikasturtean zehar. Kukulaisik balioko du, baita ere, administrazioaren aurrean sektoreak duen ikusgarritasun faltari aurre egiteko.

Hizkuntza ereduak eta murgiltze prozesuak albiste diren une honetan, euskarazko aisialdiak badu zer esanik, ezta?

Hezkuntzaren gain uzten da lan handi bat, baina garbi dago ez dela iristen haur eta nerabe guztiengana, eta aisialdia tresna garrantzitsua izan daiteke horien denbora librean eragiteko. Garrantzitsua da euskarazko aisialdi hezitzaile saretua edukitzea herrietan, eta eskolatik kanpo ere murgiltzea bermatzea. Haurrek eta nerabeek ordu kopuru bat egiten dute ikastetxeetan. Mugatua da. Herrian aisialdi eskaintza gero eta zabalagoa eta saretuago egonda, aukera handiagoa egongo da eskolaz kanpoko orduetan ere euskarak presentzia izan dezan; batez ere, etxean aukera hori ez dutenen kasuan. Aisialdia, gainera, bizipen gozagarriekin lotzen da eta hizkuntzaren barneraketa arrakastatsuagoa edo errazagoa da.

Laster aztertuko dituzue Kukulaisin elkarte bakoitzak dituen premiak eta lehentasunak. Txatxilipurdiren kasuan, zer nabarmenduko zenukete?

Euskara joera berriekin lotzea –musika estilo berriak, esaterako–, eta kultura aniztasuna bihurtzea kulturartekotasuna. Hau da, elkar-ezagutza eta elkar-ekintza bermatzea. Ludoteketan, esaterako, islatuta egon beharko luke herriko komunitate guztiak. Detektatu dugu, baita ere, 10-12 urteko erabiltzaileen parte hartzea jaisten doala. Hori nola berraktibatu aztertu behar da. Gazte txokoetan, berriz, maskulinitate hegemonikoaren gaiari heldu behar zaio. Mutilen kodea oso indartsua da eta hori ez da kasualitatea. Patroi bat da.