UEU Online: Ikastetxeko espazioak genero ikuspegitik aztertzen

Ikastetxeetako espazioak orokorrean, eta zehazki, jolasgunea, heziketarako eremu oso beharrezkoak dira; jolasguneak harremanak izaten ikasteko funtzioa betetzen du, beste askoren artean. Eta horrek oso lotura sakona du haurren sozializazioarekin eta garapenarekin. Eta jolasgunean, genero-arauek eta sexismoak haurren artean gertatzen den elkarrekintza erabat baldintzatzen dute. Esaterako, espazioaren antolaketan, jolasen hierarkizazioan eta generoen arteko jokabideetan.

Bistan dago ikastetxe gehienetako jolastokiek oso egitura antzekoa dutela: futbola eta saskibaloia erdigunean daudela, gainerako espazioak urriak, nortasun eta baliabide gabekoak dira, goxo egoteko aukerarik ez dute ematen eta kirol-zelaiei begira daude. Alegia, haurren beharrak ez dira espazioen antolaketaren ardatza.

Egitura horrek eragina dauka haurrengan. Baina, espazioak berrantolatzeaz gainera, espazioetan ematen diren erabilerak haurren harremanetarako eta jolasgunea eraldatzeko gako izango dira ere.

Hori horrela, jolastokian hezkidetza-ikuspegitik jarduteko premia azpimarratzea du helburu ikastaro honek, kanpoko espazioen berrantolaketan eta berrerabileran garrantzitsuak diren gakoak landuz.

Ikastaroaren metodologia oso praktikoa izango da, helburua norberak bere ikastetxean espazioak berrantolatzeko proiektu bat egitea delako; eta praktikotasunari dagokionez, horrek inpaktu zuzena izango duelako norberaren hezkuntza-ekosistema propioan, hau da, komunitatean.

Ikastaroaren amaieran, proiektu horiek taldean partekatuko dira, elkarren arteko esperientzietatik ikasteko eta material gehigarria eskuratzeko.

Ikastaroaren bloke bakoitzean atal teorikoa egongo da, zeinetan baliabide desberdinen bidez, edukiak barneratuko diren. Aldi berean, irakasle bakoitza norbere ikastetxearen espazioak berrantolatzeko proiektua sortzen joango da, hau edukiz jantziz.

Irakasleak proiektua txertatzeak eragin positiboa izango du norbere ikastetxean, elkarbizitzarako eta haurren garapenerako aukera berriak zabalduz, eta, jolasgune hezkidetzailearen bidean, espazioek duten potentzialitatearekin esperimentatuz.

Gainera, ikastetxeetako jolasguneen berrantolaketa hezkidetzaileak ekarriko dituen emaitzek lotura zuzena izango dute etapa guztietako haurrek eskuratuko dituzten konpetentziekin.

Ikasprozesu honetan zehar etengabeko tutorizazioa ere egongo da; irakasleari espazioen azterketa eta antolaketa hezkidetzailerako konpetentziak lortzen lagunduz, proiektuaren diseinuan aholkatuz, bere ikasprozesuaren gertuko eta etengabeko jarraipena zein ebaluazioa eginez eta zalantza orokorrak argituz.

Irakaslea

• Joseba Gabilondo MarquesHiruki Larroxa-ko kidea. Gizarte Hezkuntzan Graduatua, Talde prozesuen Bidelaguntzailea, genero parekidetasunean aritua eta EHGAMeko kidea.

Helburuak

• Haurren beharrak aseko dituen jolasgunearen inguruko eztabaida ematea.
• Espazioen erabilera eta antolaketa desorekatuek eta sexistek haurren garapenean duten eragina ikastea.
• Haur eta Lehen Hezkuntzako patio eta jolasguneen azterketa kritikoa egitea.
• Ikuspegi hezkidetzaile, parte-hartzaile eta eraldatzailetik patioak berrikusten ikastea.
• Jolasguneetan genero-aniztasuna eta parekidetasuna sustatzeko estrategiak lantzea.
• Espazioak erraz moldatzeko eta dibertsifikatzeko moduak aztertzea.
• Egungo jolastokiaren antolaketaren emaitzak ebaluatu eta aurrera begirako hobetzeko aukerak identifikatzea.
• Jolasguneen eraldaketarako baliabideak garatzea.
• Hezkuntza-komunitatean egoeraren kontzientzia sortzea eta aldaketen inguruan adostasun sendoa lortzea.
• Gaiari dagokionez, hezkuntza publikoaren erronkak definitzea eta aztertzea.
• Ikastaroari dagokionez, Moodle plataformaren atal eta baliabide desberdinak ezagutzea eta norberaren gaitasun digitala indartzea.
• Hausnarketak taldekideekin partekatzea eta aldatu beharrekoa aukeratzea.

Edukiak

1. Jolasguneak eskola-orduetan

• Ikastaroaren eta Ikasgela Birtualaren aurkezpena.
• Jolasaren garrantzia haurren garapenean.
• Jolasguneak eta jolas librea eskola-orduetan.

2. Hezkidetza jolasguneetan

• Hezkidetza: parekidetasuna lortzeko pedagogia askatzaileak.
• Ikastetxean hezkidetza txertatzeko gako orokorrak.
• Jolasen arteko hierarkizazioa.
• Generoaren eragina espazioen erabileran eta antolaketan.
• Generoa, haurrak eta haien arteko harremanak.

3. Jolasguneak bizitzeko modu berriak

• Haurren parte-hartzearen oinarriak.
• Haurren parte-hartzea bultzatzeko baliabideak, tresnak eta teknikak.
• Jolasgunean bizitzeko modu berriak.

4. Jolasguneak hezkuntza publikoan

• Norbere ikastetxearen beharren identifikazioa.
• Hezkuntza publikoaren erronkak.
• Praktika onak: EAEko esperientzia praktikoak.

5. Proiektuaren diseinua

• Patio hezkidetzaileen diseinua.
• Patioaren diseinua haurren parte-hartzean oinarrituz.
• Baliabideak eta tresnak.

6. Proiektuaren aurkezpena eta ebaluazioa

• Proiektuaren aurkezpena.
• Proiektua ikastetxean txertatzeko urratsak.
• Ebaluazioa.

Metodologia

lkastaroa online izango da eta, horretarako, Moodle irakaskuntza-plataforman oinarrituta dagoen UEUren “Ikasgela Birtuala” erabiliko da. Ikastaroa parte-hartzailea izango da, eta teoria bizi-esperientzietan eta eguneroko lan-jardunean kokatzea izango du helburu, hausnarketa pertsonalak elkarbanatzean oinarrituz.

Oinarri kontzeptualak idatzizko zein ikus-entzunezko materialen bidez landuko dira. Ondoren, lan pertsonala beharrezkoa izango da, hausnarketa pertsonaletatik kolektiboetara salto egiteko, horretarako baliabide teknologikoak erabiliz. Horretarako, talde-dinamiketan (foroetan) norberaren iritzi, hausnarketa, esperientzia edota zalantzak ikaskideekin partekatzeko aukera izango da, taldeari modu eraikitzailean eraginez. Aldi berean, gure helburua ikastaroan zehar landutako edukiak martxan jartzea izango da, horretarako parte-hartzaile bakoitzari, bere eguneroko errealitatean aurrera eramateko, ordu kopuru zehatzeko lanketa bat proposatuko diogu. Ikasleek momentu oro irakaslearen jarraipena eta tutoretza izango dute.

Lanketa horren xedea, norberaren ikastetxerako espazioen berrantolaketa-proposamena egitea izango da. Beraz, ikastaroa amaitzeko proiektu horren memoria aurkeztea ezinbestekoa izango da.

Nori zuzendua

Etapa guztietako (LH, DBH eta Batxilergoa) irakasle zein hezitzaileei, baita hezkuntzako orientatzaileei ere (komeni da ikastaroko ikasleek ikastetxe bateko jolastokira sarrera izatea; izan ere, jolastokia aztertu, bertako erabilera behatu eta hortik eraikiko baita jolastokirako eraldaketa-proiektua).

Matrikulaziorako argibideak