Laster ikusiko du argia Haur Minbizidunen Gurasoen Federazioak bultzatuta argitaratuko den Minbizia ipuinkeriarik gabe ipuinak. Haur minbiziaren gaineko hizkera hobetzeko beharra ikusita garatu dute proiektua. Nekane Lekuonak (Legazpi, 1978), Aspanogiko gizarte hezitzaileak, azaldu ditu behar horren zergatiak.

Zein da hizkuntza hobetu beharraren arrazoia?
Azkenean, hitzen bidez zama edo presio bat jartzen da beraien gainean. Etengabe txapeldunak zarete edo gudu baten zaudete estilokoak entzuteak estres bat dakarkie. Hitz horiek triste sentiarazten dituzte, beti borrokan egon behar duten sentsazioa sortzen dietelako. Haurrak eta nerabeak dira, egun txar zein onak dituzte, eta eskubide osoa dute horretarako.

Bide horretan, Minbizia ipuinkeriarik gabe ipuina argitaratuko duzue.
Irailaren 18an argitaratuko da. Glosario bat ekarriko du hitzak gomendatzen. Adibidez, xomorro hitzaren erabilera oso ohikoa den arren, minbizi hitza erabili behar da. Gudua galdu du ere erabiltzen da, heriotza ez aipatzeko. Hitz batzuk ekidinez babestu nahi izaten ditugu, eta, azkenean, kalte egiten diegu. Tabuari ere aurre egin behar zaio. Horregatik, gomendio batzuk egin ditugu gizartean eta, batez ere, ikastetxeetan eta komunikabideetan erabiltzeko, gizartea hauen isla delako”.

Garrantzitsua da jendea gaztetatik kontzientziatzea?
Bai. Ikastetxeetara gomendio horiek jasotzen dituen zirkular bat bidali dugu, eta ipuina ere pasatuko zaie lanketak egin ditzaten. Ikastetxe batzuetan hitzaldiak ere egingo ditugu. Hitz horiek zuzen erabiltzeko aurrez erakatsi egin behar zaie.

Zein izaten da ikasleen jarrera?
Modu naturalean eta euren ulermenera egokituta azalduz gero, oso ondo barneratzen dute guztia. Enpatia ere asko bultzatzen da. Pentsatu egiten dute, eta bestearen lekuan jartzen dira. Minbizia jasaten duena haurra edo nerabea izan daiteke, eta klasekideen laguntza eta mezu positiboak beharko ditu, ez beragatik pena sentitzea edo etiketak jartzea. Ez zaitez triste egon edo ez negarrik egin gisakoak esatea ere ez da ona. Sentimenduak azalaraztea beharrezkoa da, eta ikasleek hori ondo egiten dute; batzuk emozionatu egiten dira.

Eta helduek?
Helduok arazo gehiago izaten ditugu, tabuen eraginez. Ez dugu nahi izaten gaia landu, eta minbizia hitzak atzerakada ematen digu. Dela minbizia, dela heriotza, termino batzuk gizartean iltzatuta daude. Gazteak praktikoagoak dira eta beste era batera onartzen dute.

Zeintzuk izaten dira familiek dituzten premiak?
Diagnostiko bat ematen den unean, familia horrek, gurasoek, ez dute espero izaten, eta oso zaila izaten da. Sarri, norbait behar izaten dute akonpainamendua egiten. Diagnostikoa onartzen laguntzen diegu, eta behar duten guztirako gaude hor.

Emozioak kudeatzen eta gaia lantzen erakusteaz ere arduratzen gara. Lan-esparruko laguntzak ere azaltzen zaizkie. Gurasoek laguntza edo erredukzio bat eskatu dezakete, lanera joan beharrean zaintza-lanak erdiesteko. Haurren kasuan, eskolaren gaia ere badago; tratamenduak iraun bitartean ezingo dira eskolara joan, baina garrantzitsua da ikasketekin jarraitzea. HH-5etik batxilergora arte ospitalean zein etxean ikasten jarraitzeko aukera dute, eta irakaslea joango da bertara. Beste hainbat behar familiaren araberakoak dira; adibidez, ekonomikoak.