Jaume Trilla: “Umearen ongizaterako beharrezkoa da nahikoa denbora librea izatea”

Bartzelonako Unibertsitateko pedagogia fakultateko katedraduna eta Hezkuntza Moraleko Ikerketa Taldeko kidea da Jaume Trilla. Umeen denbora libreaz gogoeta egin du Tiching.com atarian egin dioten elkarrizketan.

Gaur egungo neska-mutikoek hainbat jarduera egin ditzakete askotariko jakintza, gaitasun edo ohitura lantzeko, baina ez dituzte agendak gainezka?

Ezin da orokortu. Gure gizartean badaude neska-mutiko asko aukera izan beharko luketenak hezkuntza zerbitzu eta erakunde jakin batzuetara heltzeko, eta askotariko arrazoiengatik ez dira heltzen. Aldiz, badaude beste batzuk hezkuntza agenda gainezka dutenak. Badaude neska-mutikoak eguneroko eskolako jardunaren ostean eskolaz kanpoko jarduerak dituztenak. Batzuetan instituzionalizatutako jarduera horiek larunbat goizean edo opor sasoian ere ematen dira. Hiper instituzionalizatutako umeak terminoa erabili izan dut inoiz.

Zergatik gertatzen da hori?

Alde batetik dago familien nahia umeek ahalik eta formazio onena jaso dezaten. Baina ezin da ukatu zenbait eskolaz kanpoko jarduera aukeratzen direla zaintza zerbitzuaren beharrak bultzatuta. Baliatzen ditugu jarduera horiek gizarte honetan eskolaren eta lan munduaren egutegien eta ordutegien artean ematen diren desorekak konpontzeko. Bestela esanda, eskolaz kanpoko jardueren eskaintzak erantzuna ematen dio familietan ematen diren bi kezka nagusiri: zein da umeari komeni zaion formazioa? Eta zer egingo dugu umearekin behin eskola orduak amaituta?

Zein da denbora librea kudeatzeko modurik egokiena? Zein da oreka puntua?

Komeni da kontuan hartzea umearen bizi kalitaterako beharrezkoa dela lanpetuegia ez egotea jarduera instituzionalekin zein helduarorako prestatzea helburu duten jarduerekin. Umearen ongizatea ziurtatzeko garrantzitsua da gaur egungo bere interesei edo beharrei erantzuna ematea. Eta horretarako ezinbestekoa da nahikoa denbora librea izatea.

Beharrezkoa da familiaren inplikazioa umeak parte hartzen duen jarduera ez formaletan?

Noski garrantzitsua dela. Eta egiari zor jarduera formaletan (eskolan) baino inplikazio maila handiagoa izaten duten familiek jarduera ez formaletan. Ulertzekoa da. Jarduera horietan, askotan, boluntario lana eskatzen da, konpromisoa bai familien eta bai umeen aldetik.

Zein beharko luke hezkuntza formaleko jardueren eta ez formaleko jardueren arteko harremanak?

Askotarikoak izan daitezke. Batzuetan osagarriak izan daitezke. Pertsonak hezten ari garen aldetik badirudi badagoela zereginen edo erantzukizunen banaketa moduko bat. Badirudi familiari dagokiola emozioen arloa lantzea, baina horrek ez du esan nahi eskolan sartzerakoan umeak emozioak kanpoan uzten dituenik. Hezkuntza formalak, gehienbat, formazio intelektuala eta kulturala lantzen du, baina horrek ez du esan nahi jarduera ez formaletan ezagutzak edo kulturak batere pisurik ez duenik. Aisialdia lantzen duten erakundeetan, esaterako, garrantzi handia ematen diote berdinen arteko sozializazioari, baina horrek esan du esan nahi eskolan alor hori lantzen ez denik. Formazio integrala eskaintzea da helburu nagusia nahiz eta badirudien nork bere esparruari ematen diola garrantzi handiagoa. Eta agian ez da aukera txarrena.

Elkarrizketa osorik (gazteleraz) eta argazkiaren iturria hemen.