Lehen sorospenei buruzko gidaliburua argitaratu zuten 2008. urtean Donostia Ospitaleko Pediatria Zerbitzuko mediku egoiliarrek.  Gida  honen helburu nagusia  gurasoei ume gaixoaren edo istripua izan duenaren ondoeza edo mina arintzeko informazio baliagarria eskaintzea izan zen, medikua ordezteko asmorik izan gabe. Hori horrela, medikuarengana joan bitartean, haurrak dituzten guraso guztiek egoera arrunt, urgente eta/edo larrien aurrean baliagarriak diren prozedurak azaltzen dira.

Guk, gida guraso.eus-era ekarriko dugu atalez-atal,  interesgarri izan daitekeelakoan.

Egin behar ez dena

 

1-Torniketea odoljarioa kontrolatzeko azken aukera da.
2-Gogoratu epistaxia (sudurreko odoljarioa) izanez gero, burua ez dela atzeraka bota behar. Hau eginez gero, zaurituak odola irentsiko luke, eta horrek bere egoera oker dezake.
3-Intoxikazio baten aurrean, ez eman inoiz ura gatzarekin gorakoa eragiteko, ezta ura bakarrik ere, honek toxikoaren absortzioa bizkortzen du-eta.
4-Lokatuta (luxatuta) dagoen giltzadura ez behartu, bertatik pasatzen diren arteria, bena edo nerbioak mindu daitezke-eta.
5-Kremailera ez behartu prepuzioa bertan eutsita gelditu bada. Kremaileraren barruko aldea moztu eta bi alboak banatzen saiatu, beheko aldetik hasiz.
6-Ez saiatu sudurrean edo belarrian sartutako gorputz arrotzak ateratzen, barrurago sartzeko arrisku handia baitago.


7-Norbaitek haustura bat duela pentsatuz gero, ez eman ezer ahotik hartzeko, ezta mina kentzeko ere, honek kirurgia ezinduko luke eta.
8-Kalean aurkitutako zauritu bati, lepoan mina edukiko balu, ez zaio inoiz ezer jarri behar buru azpian; horrek bere egoera oker dezake eta arnasa hartzeko zailtasunak izan ditzake.
9- Ez utzi inoiz bakarrik konorte gabe dagoen pertsona (laguntza eskatzeko beharrezkoa den baino denbora gehiago ez behintzat).
10- Ez mugitu inoiz bizkarra mindua duen zauritua, leku arriskutsu batetik kentzeko ez bada.
Konortea galdu duen bati ez zaio jateko edo edateko ezer eman behar. Bera bakarrik jan edo edateko gai izan arte itxaron beharko da.
11- Istripu bat gertatu den momentuan, inguruan dagoen jendea bertan gelditu beharko da, gero lekukoak aurkitzea oso zaila baita.
12- Istripu batean zauritutako pertsonak ez dira ospitalera autoz eraman behar, anbulantzian dauden neurriak behar izatea gerta litekeelako.
13- Ez saiatu zauritu baten gainean dagoen autoa altxatzen, mina hartzeko arriskua baitago; eta askatzerakoan, zaurituaren gainean eror liteke, min gehiago eraginez.
14- Ez ukitu inoiz elektrokutatu bat, elektrizitatea moztuta dagoela ziurtatu arte.
15- Sukarra duen bati ez jantzi arropa berorik, sukarra gehiago igo daiteke-eta.