Nola sustatu konexio osasuntsu bat gure seme alaba eta ingurukoekin? galdera honen bueltan ibili ginen Leyre Cano kolaboratzailearekin hitz egiten. Honetarako bere azken kolaborazioa erabili genuen aitzakia moduan.

Haurren garapenak lotura zuzena du gurasoekin duten harremanekin. Izan ere, “haurrek ez dute guk esaten dieguna ikasten, garena ikasten dute”. Mar Romera adituak azpimarratzen duen moduan, gu barneratzen gaituzte, gu ikasten gaituzte, guk egiten duguna, garena… Horregatik, kalitatezko harremanak eraikitzea eta presentzia emozionala sustatzea ezinbestekoak dira haurren hazkundean eta ongizatean.

Zer esan nahi du horrek?

Ez dela aski haurrekin fisikoki egotea, baizik eta beraientzako prest egon behar gara, benetako arreta eta entzumena eskainiz. Hartu-emanerako prest, informazio guztia xurgatzen baitute dauzkaten “antena fin eta hipergaratuekin”. Alegia, mugikorrarekin bagaude hori barneratzen ari dira eta mugikorra beraiek baino garrantzitsuagoa dela barneratu dezakete. Haiekin gaudenean baina emozionalki presente ez bagaude konturatu eta eragiten die. Haien emozioak garatzeko eta bideratzeko presente eta kontziente behar gaituzte, bidelagun behar gaituzte.

Kalitatezko harreman bat nola eraiki?

Haurrekin kalitatezko denbora igarotzea eta benetako konexioa sortzea behar dugu. Gaur egun, hiperestimulazioak, teknologiarekiko mendekotasunak eta erritmo biziko bizimoduak gurasoen eta haurren arteko hartu-emanetan eragiten dute. Emozioak ulertzeko eta kudeatzeko gaitasuna ezinbestekoa da; horrela, haurren tristura, beldurra edo haserrea besteak beste ulertu eta gidatzeko gai izan gintezke. Geure emozioetarako ere presente eta kontziente egonez.

Alde horretatik, gurasoek euren barne-mundua eta emozioak ezagutu behar dituzte, haurrak emozionalki onartzeko eta erregulatzen laguntzeko. Autoerregulazioa sustatzeko, “txupete digitalak” edo janariarekin eztanda emozionalak “partxeatu” gabe. Horrek esan nahi du haurrei euren emozioak ulertzen eta kudeatzen laguntzea, zigorren edo erruduntasunaren ordez enpatia eta ulermena bultzatuz. Beldurretik, mehatxuekin nahi deguna lortu ordez, muga tinko eta koherenteak ezarriz eta konfiantza eta konexioa mantenduz. Faber eta Mazlishek dioten moduan, “haurrek babestuta eta ulertuta sentitu behar dute beren akatsak konpontzeko eta hazteko”; horrela, gatazkak arindu eta konfiantzazko giroa eraikitzen da.

Teknologiaren erabilera mugatu eta jolas librea sustatu

Gaur egungo haurren garapenean teknologia erabilerak eragin zuzena du. Egun, haur txikiek denbora luzea ematen dute pantailen aurrean, eta horrek hizkuntza-garapenari, arreta-gaitasunari eta gizarte-harremanei kalte handia egin diezaieke. Adituek gomendatzen dute pantailen erabilera mugatzea eta, horren ordez, haurrak jolasean eta interakzioan aritzea, jolasak garapen kognitibo eta emozionalean, sormenean duen eragin positiboa dela eta.

Hainbat aditu eta ikerketen ekarpenei esker badakigu, hainbat jolasek nerbio-sistema erregulatzen laguntzen dutela, oreka emozionala indartuz. (Gai honetan murgildu nahi izan ezkero Stuart Brown, Peter Gray, Hardvardeko Project Zero liburua edo Alé Duarteren lanetan sakontzea interesgarria izan daiteke). Jolastu gaitezen familian, helduak ere bide batez, erregulatuko gara. Naturan, etxean, non nahi, baina jolasa integratu. Ezkutaketa, ikusi makusi, Karabin karaban… halako jolasek erregulazioa sustatzen dute, jolasteak orekatzen gaitu eta jolasa da haurren lengoaia, beraz harremanetan gako izango da ere.

Gurasoen arteko harremanak: ereduaren indarra

Gurasoen arteko harremana eredu zuzena bihurtzen da haurrentzat. Familia barruan maitasunez eta errespetuz jardutea, eta desadostasunak modu osasuntsu eta irekian lantzea, ezinbesteko oinarriak dira haurren garapen psikologiko eta emozionalerako.

Gurasoen arteko harreman horrek eragin zuzena du haurren autoestimuan eta haien harreman-ereduetan ere; hortaz, komunikazio-eredu horiek kontzienteki lantzea eta hobetzea baliotsua da, bai familiaren egunerokoan bai etorkizunean, haurren harreman propioetan ere, arrakasta eta ongizatea lortzeko.

Laburbilduz, gaur egungo erronkei aurre egiteko, gurasoek emozionalki inplikatu behar dute haurren garapenean eta hartu-emanetan; kalitatezko denbora eta konexio emozionala oinarri. Haurrek, hitzen gainetik, beraienganako benetako interesa eta ulermena barneratzen dituzte, eta, horrela, familia-harreman sendo eta osasuntsuetan hazteko aukera dute. Mar Romerak dioen bezala, “hezkuntza emozionalik gabe, ez dago benetako hezkuntzarik”.

Gaur egungo sistemak eta erritmoak zaildu egiten du gure seme-alabentzat erlaxatuta, prest eta kalitatezko denborarekin egotea. Maiz gurasoek seme-alabak eskolara eraman eta ekarriz, eskolaz kanpoko jarduerez arduratuz, otorduak, etxerako lan eta etxeko lanak kudeatuz dagoeneko nahiko lan izan ohi dute. Agian kosta dakiguke guzti horretaz deskonektatzea eta kalitatezko presentzia eskaintzea. Era berean esfortzu eta aldaketa horiekin lortu dezakegun konexioa eta onura izugarrizkoa da familia eta haurren ongizate eta satisfaziorako.

Guraso izatea bidai gorabeheratsua da, era berean ibilaldi bakoitzak maitasun eta ikasketa sakona dakar. Ematen duzun urrats bakoitza, zure seme-alabentzat ezinbesteko oparia da. Aurrera!