Mikel Egibarrekin hitz egin dugu “Arretaz” eta teknologia berriek gure burminak baliabideak erabiltzeko moduan duten eraginez. honetarako Mikelek idatzitako azken kolaborazio artikulua erabili dugu aitzaki moduan.

-Egun on maitea, zer moduz zaude, zer moduz egin duzu lo gaur?

-Ez dakit… nekatuta  nago, uste dut ez dudala ondo lo egin.

-Nolatan, amets gaiztoak egin dituzu ala?

-Ez, nire smart watchek kalitate baxuko loaldia izan dudala esaten dit.

Edozein etxetan goizean sor daitekeen elkarrizketa da honako hau. Ustekabean bi pertsonen arteko elkarrizketa intimoan hirugarren elementu bat inposatzen ari da azkenaldi honetan: teknologia berriak.

Elkarrizketa honetan logikoa litzateke esatea: Ez, ez dizut galdetzen zure smart watchek dioena; zuk zer moduz lo egin duzun baizik… eta erantzuna: ba… ez dakit, izango da seguru aski.

Gorputzaren funtzio nagusia homeostasia lortzea da. Homeostasia orekarekin parekatu daiteke. Gorputzaren autorregulaziorako ezinbestekoa da bere barne tenperatura, odol presioa eta hormonen jarioa aldakorra izatea, izan ere, homeostasiaren oreka hausten bada, larrialdi egoera sortzen da eta berriz ere osotasunaren bila doa eta ondorioz gorputza osatu behar da berriz ere. Homeostasia beraz, prozesu garrantzitsua bezain konplexua da. Argi dago guk ezin dugula modu intentzionatu batean funtzio hau erregulatu, ez bere osotasunean behintzat. Hori dela eta, nerbio sistema linbikoarekin (emozioekin) guztiz erlazionatuta egoteaz gain, nerbio sistema autonomo gisa funtzionatzen du, organo multzo klabea talamo-hipotalamoa delarik.

Ezin da esan epe laburrean teknologia berrien erabilerak burmuinaren funtzioak eraldatzeko gaitasuna duenik, baina bai, ordea, burmuinaren baliabideak erabiltzeko era eta sistema aldatzen dutela teknologia berriek.

Burmuinak duen funtzio linbikoak inguratzen digun errealitatea antzemateko irakurle azkar gisa funtzionatzen du: modu ez kontzientean egoera ikusi, aztertu eta erantzuna ematen du. Zorionez, burmuinaren erdigunean dagoen zatitxo hori, burmuin linbikoa, gai da bera bakarrik hori bideratzeko. Egoerak konplexuak direnean burmuinak denbora gehiago hartuko du eta aurretik izan duen esperientziatik eratzun egokiena aurkitzen saiatuko da. Kasu honetan burmuin linbikoa kortexekin erlazionatzen da.

Lehenengoa ala bigarrena izan, errealitatera egokitzeko erabiltzen diren sistemak guztiz barneratuta dauzkagu, burmuinak eta orokorrean gorputzak dituen funtzioetan oinarritzen baitira aipatutako sistemak.

Gure gorputza etengabeko arreta egoera batean bizi da. Lotan gaudenean ere barne arreta sistema martxan daukagu. Lehen esaten genuen bezala, arreta funtzioa, beraz, barneratuta daukaku. Hala ere, barneratuta, internalizatuta izateak ez du esan nahi ez garela arreta mota horretaz jabetu behar. Idatzi xume honen bitartez defendatu nahi dugun hipotesia izango da, hain zuzen, pertsonaren arreta kalitatezkoa izateko, ezinbestean, internalizatuta ditugun mekanismoak interpretatzeko gaitasunetik abiatzen eta elikatzen direla.

Gaur egun ohikoa da mendira hipokanpoa desaktibatzen duen GPS gailu batekin joatea, edota jarduera fisikoan pultsometro batek gure bihotzak daraman martxa gailu baten bitartez neurtzea eta, beraz, hipotalamoak egiten duen lanari muzin egitea; hortxe dugu ere idatzi honen hasieran aipatu dugun loa kontrolatzeko eta neurtzeko gailua ere…  Burmuinak  dituen funtzioei ez diegu kasurik egiten eta kanpotik (gorputzetik kanpo) jasotzen ditugun datuei lehentasuna emanez, arretarako oinarrizkoa den aldi hau teknologi berrien bitartez kaporatzen edota externalizatzen dugu.

Gure jendartean agintzen duen sistema kapitalistarekin analogia dagoela esan genezake: herritarren artean modu komunitarioan eta barneratuan eskaini daitezkeen zerbitzuak erabili beharrean, interes komertziala dela medio, zerbitzu komunitario hauek desaktibatu eta sentipen eta funtzionamendu komunitarioa galbidean aurkitzen da. Arretarekin antzeko zerbait gertatzen da: kanpoko tresnak erabiltzen oso trebeak izan gaitezke baina gure gorputzaren funtzioaz sor daitekeen ezezagutzak handitzen joan daitezke: birtualtasunak errealitatea ordezkatzen doa, eta smart watchek hipotalamoa kolonizatzen du.

Azken hamarkada hauetan azpimarratzen ari da haur eta gazteen arretaren kalitatea asko jaitsi dela . Horren atzean, zalantzarik gabe, arrazoi bat baino askoz gehiago egon arren, guk, gaur, arreta trebatzeko oinarrian dagoen aldiari garrantzia eman nahi izan diogu, hau da, bizi esperientzia osoa eta kalitatezkoa izateko, pertsonak bere baitan aktibatzen diren mekanismo eta fenomenoak interpretatzen jakin behar du. Honek trebakuntza, formazioa eta laguntza eskatzen du. Chromebook gutxiago eta jarduera eta heziketa fisiko gehiago behar ditugu ikastxeetan.

Nietzsche eta Marxekin Jaingoikoa hil zela esan daiteke, ondoren, postmodernismoarekin gizakia. Gaur egun birtualtasunaren bitartez errealitatea akatzen ari da.