UPV/EHUko doktore Pablo Vidalek egin berri duen ikerlanaren arabera egoerak ematen du zer pentsatua. Euskal Autonomia Erkidegoko Bigarren Hezkuntzako zortzi ikastetxetako 528 ikaslerekin egin du azterlana —266 mutil eta 261 neska, 15 eta 16 urte bitartekoak—. Eduki sexista nabarmena duten zazpi iragarki erakutsi dizkie, bi galdera sorta erantzun dituzte eta lau taldetan elkartu dira eztabaida saioak egiteko.

Erantzunak aztertu ondoren ikerlariak hainbat ondorio atera ditu, eta nagusiena da gaiarekiko pertzepzio desberdinak daudela nesken eta mutilen artean: “Berdinen arteko harremanen diskurtsoa eremua irabazten ari da neska gazteen artean, eta baita ere mutilen artean oso isiletik bada ere”, azaldu du. Dena den, ikerketak erakutsi du baita ere ikasle gehienak ez zirela gai izan erakutsitako iragarkietan emakumeen erabilera sexista eta emakumeenganako tratu apalgarria hautemateko. “Ikasleen % 34k bakarrik –gehienak emakumezkoak: % 65 neska eta % 35 mutil— erakutsi dute gaitasun hori; gainerakoek, berriz, nahasi egiten dute edo ez daukate argi. Sexismoa lehenaldiko zerbait bezala ikusten dutelako gertatzen da hori, berdintasunean oinarritutako oraingo gizarteari ez dagokion zerbait, eta gainera ez dira jabetzen publizitatean erabiltzen den lengoaiaren manipulazio eta eraginkortasunaz”.

Ikertzaileak nabarmendu duenez desberdintasun handiak daude nesken eta mutilen artean sexismoa onartzeko garaian. “Mutilen gehiengo batentzat onargarria, normala eta justifikagarria dena, gaitzesgarria, desegokia edo matxista da neska askorentzat. Sexismoa onartzea naturaltzat ikusten dute mutilen % 70ek eta nesken % 30ek, gizartean ohiko eta berezko zerbait bezala ikusten dutenek emakumeak modu sexista batean aurkeztea”. Vidalek azaldu duenez intentsitate ertaineko sexismoa, emakumeei tratu txarra eman eta haiek makurrarazten dituena, oharkabean pasatzen da mutil gehienen artean —% 80 inguru— produktua gizonei zuzentzen zaienean.

Sentsibilitate maila desberdinak

Emakumeei buruz dauden sexu arketipoei eta estereotipoei dagokienez, mutilek eta neskek sentsibilitate desberdina erakusten dute. Mutilek eta neskek erraz identifikatzen dute emakume/objektu edo emakume/sari arketipoa; hala ere, beste estereotipo batzuk aurkezten direnean —emakume/etxeko andre, emakume mantendu; emakume txepel; emakume gizon-irensle eta, batik bat, emakume biktima— gehiengoak ez ditu kontuan hartzen edo hautematen.

Bestetik, landa munduko ikasleen sexismo maila baxuagoa dela dio Vidalek. “Argiago ikusten dituzte estereotipoak, modu aktibo batez salatzen dute emakumeekiko tratu txarra publizitatean eta neurri handiagoan defendatzen dituzte emakumeekiko errespetuzko jarrerak eta berdintasuna”.

Era berean, hiri inguruneko mutilak dira matxistenak eta landa inguruneko neskak feministenak. “Landa ingurunean adin desberdinetako neska-mutilak elkarrekin entretenitzen dira kanpoaldean eta espazio desberdinetan. Hiri ingurunean, aldiz, neska-mutilek bakarrik jolasten dute beren geletan, eta haien jokoak sedentarioagoak dira, etxe barrukoak eta teknologia berriekin loturikoak”.

Ikasle migratzaileak ez dira hain sexistak

Ikerketak erakutsi du baita ere ikasle migratzaileak ez direla hain sexistak Euskal Autonomia Erkidegoan jaiotakoen aldean. Ikasle autoktonoengandik bereizten dira kritikoagoak agertzen direlako tratu txarra ematen duen sexismoaren eta sexismo erasotzailearen aurrean. “Azken finean, ikerlan honen emaitzek gogoetara bultzatu behar dituzte estereotipo kulturalen eta klixe faltsuen eraginpean uste dutenak migratzaileak ez daudela hain aurreratuak genero arteko harremanetan eta berdintasunaren onarpenean, EAEko pertsona autoktonoen aldean. Jakina, sinesmen hori ez da inolatan ere islatuta ageri EAEn bizi diren ikasle nerabe migratzaileen artean. Haiek ere parte hartu zuten ikerlanean, eta ikasle autoktonoen gainetik ageri ziren sexismoa hautemateko eta gaitzesteko garaian”.

Albistearen eta argazkiaren iturria zein informazio gehiago hemen.