Etxeko helduak funtsezkoak izan ohi dira haurrendako ingurune seguru bat eraikitzen. Etxean bertan hartzen dira seme-alaben garapena, balioak eta bizitzan zehar garrantzitsuak izanen diren beste hainbat ezaugarri eskuratzeko oinarriak. Prozesu horretan, hizkuntzak oinarrizkoak dira hori guztia gauzatzeko eta finkatzeko. Baina nola jokatu etxeko helduek ez baldin badakite euskaraz?

Euskaraz ez dakiten edo pixka bat dakiten guraso askok zalantza izaten dute etxean euskara erabili edo ez. Etxeko helduak eredu izan ohi dira haurrentzako, eta helduen portaera, izaera eta balio asko bere egiten dituzte. Horietaz gain, hizkuntzak eta horiekiko jarrera ikasten dira, eta euskara jakin ez arren, euskararekiko portaerak eragin handia du seme-alabek hizkuntzarekiko izanen duten jarreran. Umearentzat oso garrantzitsua da euskara gertuko hizkuntza izatea, baina ez soilik komunikatzeko orduan. Euskaraz ez dakiten gurasoek hainbat baliabide eduki ditzakete haurrek euskara eskolatik kanpo ere erabil dezaten.

Ideia horiek oinarri, ERA egitasmoak euskaraz ez dakiten gurasoei zenbait proposamen zehatz egin nahi dizkie:

1. Eman euskarari presentzia etxean: ipuinak, liburuak, musika, zinema, telebista, ordenagailua… Ahalik eta euskarazko baliabide gehien eskaini eta indartu ahal den guztietan haurrek gustuko dutena. Euskarazko aukerak bilatu eta beraiekin konpartitu esparru horiek. Finean, euskararekiko jarrera positiboa azaltzea da gakoa..

2. Eguneroko errutinetan euskara erabil daiteke, adibidez, esamolde motzak edota hiztegi txiki bat familiaren egunerokoan txertatuz (egun on!, goazen kalera!, ura mesedez etab.). Horretarako lagungarria izan daiteke etxeko hainbat tokitan “ohartxoak” jartzea, esamoldeak edota hitzak lantzeko. Bestalde, haur kantak ikasi eta haurrekin batera kanta daitezke.

3. Gozatu euskarazko kulturaz elkarrekin: filmak, ipuinak, musika, marrazki bizidunak eta antzekoak erabili, etxean nahiz etxetik kanpo. ERAko agendan eta baliabideen atalean hainbat eta hainbat proposamen interesgarri daude.

4. Eskolatik kanpo zenbat eta euskara gehiago entzun, orduan eta euskara maila hobea lortuko du seme-alabak, eta hori oso lagungarria izanen da ikastetxean eta bizitza osoan zehar euskaraz aritzeko erosotasunez eta segurtasunez. Horretarako, urtero eskolaz kanpokoak eskaintzen dira etxetik gertu, baita udalekuak ere.

5. Familiako kideek euskaraz dakiten pertsonekin harremanak dituztenean, seme-alabekin euskaraz hitz egin dezatela eskatzen ahal zaie. Horrela hizkuntzarekiko jarrera positiboa indartuko da eta euskaraz gehiagotan aritzeko aukera izanen dute.

6. Seme-alabekin familiako biografia linguistikoaz solastatu: pertsona orok dauka bere historia linguistikoa, eta haurrentzat oso motibagarria izan daiteke familiarena kontatzea, euskararekiko erakargarritasuna handitzeko.

7. Gurasoak euskara ikasten ari badira edo pixka bat baldin badakite, eta nahi duten guztia esateko mugatuta sentitzen badira, ideia ona da hizkuntza praktikatzea une zehatzetan eta baldintza erosoetan, adibidez, otorduetan, bainuan, jolasean…

Nola indartu euskara gurasoek ez badakite?