Tierra en las manos blogeko artikulu bat ekarri dugu Guraso.eus-era. Artikulua, aipatutako blogeko egileak idatzia da eta bere hitzak dira hona ekarri ditugunak.
JOLASLEKU EDO PATIOA GUNE HEZITZAILE MODUAN BIRPENTSATU.
Aldaketa garaiak bizi ditugu hezkuntzari dagokionez eta eskola asko bertako jolaslekuen garrantziaz ohartu eta hauek birpentsatzen dabiltza.
Gaur egun barne eta kanpo espazioan banatutako eskola ikustera ohitu gara. Barne espazioko gune itxian, klaseak eman eta ikasleak eserita eta energia pilatzen egoten dira, kanpo espazioan aldiz, ikasleek pilatutako energia hori lehertu eta askatu egiten dute.
30 minutuko atsedenaldi espres horrek aldiz, zentzu guztia galtzen du hezkuntza haurren benetako beharretara egokitzen bada, bizipenetan gehiago oinarrituz, behaketaren eta esperimentazioaren bidez ikasteko aukera eskaintzen badie eta aldi berean ikasiz jolasten badute. Non hasi eta amaitzen da gauza bakoitza? Haurrak jolasean dabiltzanean, ezer gertatzen ez dela uste dugunean ere, ikasten baitabiltza.
Horregatik da garrantzitsua eskolako kanpo espazioa, “bizitzaren etengabeko ikasketa” hori aberasteko gune moduan ulertzea. Eta hau norabide bikoitzean:
1- Ikasgela kanpo espaziora eraman: natura eskolara gerturatuz, modu zuzenean behatu eta esperimentatzeko aukera eskainiz (ez liburu edo pantaila baten bitartez)
2- Atsedenaldian sortzen den jolasa eta harremanak zentzu hertsian eraldatu. Nola? Taldean jolastea, haurren arteko negoziazioa, irudimena, … sustatzen duten elementuen presentzia bermatuz. Beraiekin jolastu eta esperimentatzeko testura desberdinak txertatuz, motrizitate elementuak … eta urteetan zehar patioak monopolizatu dituzten futbol zelaiei protagonismoa kenduz.
Kingfisher school, Green Play Project eskolako argazkia.
Zoritxarrez, nire eskolako jolaslekua zementu hutsezkoa zela oroitzen dut nik. Haur hezkuntzako urteak pasata, futbol eta saki-baloiko kantxak genituen, beti mutilez osatutako partiduz betetzen zirenak. Neskak aldagelen ondoan esertzen ginen kromoetara jolasten, edo hitz egiten.
Seguru nago, espazioaren antolaketa beste modu batekoa izan balitz, bestelako aukera batzuk eskainiko zituela jolaserako; aberatsagoak eta anitzagoak eta bide batez urteetako dikotomia apurtuko litzatekeela, mutilak futbolera eta neskak hitz egiten eta esku jolasetara jolasten.
ESKOLAKO JOLASTOKIA ERALDATZEAREN ONURAK.
Edukietan sartu aurretik, garrantzitsua iruditzen zait ikastetxeko jolastokia gune hezitzaile bat gehiago moduan ulertzeko beharra nabarmentzea, aire librean, natura eta honen elementuak azaltzeko aukera eskainiz eta jolaserako aukera anitz eta aberatsak ahalbidetuz. Onuretako batzuk laburbilduko dizkizut:
Kognitiboak: Natura eskolara gerturatzeak, haurren garapen kognitiboa hobetzen du, analisi, arrazonamendu eta behatze gaitasuna handitzen baitu. Horretaz gain, ondo prestatutako kanpoko jolasgune batek haur baten garapen intelektual eta sentsoriala piztuko du .
Emozionalak: Elementu naturalak eta manipulaziorako elementuak (jolasteko etxetxoak, sukaldeak, ortuak etab) biltzen dituen kanpoaldeko jolasgune batean haurrek komunikatzen, negoziatzen, elkarbanatzen eta kooperatzen ikasten dute. Bestelako jolasgune batzuek aldiz jolas lehiakorrak bakarrik ahalbidetzen dituzte.
Kanpoaldean gainera estres gutxiago nabaritzen da eta normalean giroa lasaiagoa izaten da.
Fisikoak: Denok dakigu jarduera fisikoa onuragarria dela haurrentzat (helduentzat ere bai, noski). Beraien gorputzarentzat ona da, lasaitzen laguntzen die, osasuntsu egoten eta ikaskuntza intelektuala ere hobetzen du (hobeto ikasten omen da jarduera fisikoa egin eta gero). Hau honela izanik ere eskola askotan ahalbidetzen den jarduera fisiko guztia kirol lehiakorretara mugatzen da, eta hau ez dute haur guztiek gustuko.
Bestelako jarduera fisikoak ahalbidetuko dituzten espazio eta estrukturak sortzea ideia ezin hobea da haur guztiek jarduera fisikoaren onurak izan ditzaten.
Laburbilduz, ondo pentsatutako eskolako jolasleku batek jolasa eta interakzioa ahalbidetzen ditu, haurren kuriositatea bultzatzen du eta autoestimua eta osasuna hobetzeko ere onuragarria da.
Argazkia Play Scapes
JOLASLEKUA ALDATU EDO ABERASTEKO IDEIA MERKEAK
Orain bai, jolaslekuan txertatzeko aukera batzuk eskainiko dizkizuet. Ideia sinpleak dira, merkeak, eta asko birziklatutako materialekin egindakoak. Batez ere irudimena, denbora, esku lana eta ilusioa dira beharrezkoak.
1. Lurra eta area txertatu. Orain dela denbora bat jolasguneak eraikitzen dituen enpresa bateko buruarekin bilera bat izan nuen, bertan entzun nion esaldi batekin guztiz bat egiten dut, area eta ura dagoen lekuetan guk ez dugu eraikitzen, haurrek ez dute ezer gehiago behar. Bera hondartzaz ari zen, baina nik uste bestelako esparruetarako ere balio duela esaldiak.
Goiko irudian (Let The Children Play) area oinarri duen gune prestatu bat ageri da, haur nagusienek ere gozatzeko zubiak, tunelak edo beraiek nahi dutena egiteko balio dezakeena. Adibide moduan azpiko argazkia.
2. Ura. Aurreko puntuarekin lotuta… ura beti da beharrezkoa, nola landu daiteke area eta lurra urik gabe? Aukerak mila izan daitezke, aurrekontuaren araberakoak.
Niri, haurrek ura bonbeatu behar duten ur zirkuitu eta iturriak gustatzen zaizkit. Honela lan fisiko bat egiten dute eta aldi berean ura alperrik galtzea saihesten dugu. Baina badira bestelako aukera merkeagoak ere, hasiera baterako oso baliagarri izan daitezke.
3. Sukaldea kanpoaldean: Kanpoko sukaldean haurrek aurreko puntuetan aipatutako elementuekin osatutako osagaiak landu ditzakete, pasteltxoak eginez, esperimentatzen, jolasten …
Bigarren argazki hau Fazeleyko haur eskolako argazki bat da, hemen azaltzen dute nola eraiki zuten.
4. malda ezberdinak: Malda eta aldapak dibertigarriak izateaz gain, motrizitatea eta oreka garatzen laguntzen dute. Oso baliabide merkeak izan daitezke. Malda eta menditxo batzuetan orduak pasa ditzakete haurrek.
Arrokekin ere maldak eta altuerak lor daitezke.
Argazki hau MT Montessori Schooleko argazkiak dira. Natural Playgrounds.ek egina. Ikusi nola txertatu dituzten malda ezberdinak.
Eskalatzeko paretak gehitzea ere aukera ona izan daiteke (beti egon beharko da segurtasuna bermatuta eta lurrean jauziak leunduko dituen materiala).
5. Txirristak. Oinarrian maldak diren arren bereizi egiten ditut gehiago nabarmentzeko. Itxura naturalena eskaintzen duten txirristak malda baten gainean kokatzen direnak dira.
6. Baratza edo landaretza. Edozein eskolak eduki beharko lukeen elementua da. Bizitzaren zikloa ulertzeko , naturarekiko eta landareekiko zaintza sustatzeko.
7. Etxetxoak eta txabolak: Txabolek irudimenezko jolasera eta jolas sinbolikora gonbidatzen gaituzte, baita haur ezberdinen arteko jolasa ahalbidetu ere.
8. Egurrekin zirkuituak. Oreka, koordinazioa eta motrizitatea garatzeko paregabeak dira egur enborrekin egindako zirkuituak. Enborrek esertzeko balio dute, egurra sentitzeko, eta esparru eta guneen mugak jartzeko ere balio dute.
AMAITZEKO HITZ BATZUK
Artikulu honek hasiera eman nahi dio jolasgunean zer elementu sartu galdera egin didazuen guztioi. Eskola bakoitzak bere beharrak eta errealitatea izango ditu. Denentzat baliagarria izango den eredua zehaztea ezinezkoa da.
Hiru oinarriko ideia:
- Zer nahi dugu jolaslekuan gertatzea? Beharrezkoa da zer nahi dugun jakitea zer nolako jolasgunea eraiki nahi dugun zehazteko .
- Zein da lurraldeko klima? Non jotzen du eguzkiak eta non daukagu itzala? Putzuak egiten diren gunerik badago? Galdera hauei erantzunez kokagune ezberdinak zehatu ditzakegu edo jarri beharreko landare mota zehaztu …
- Kokatzen ditugun instalazio guztiak seguruak izan behar dira, honetarako gaur egungo araudia kontutan izan behar da.
Hauek dira ”Tierra en las manos” blogetik ekarri ditugun ideiak. Zer iruditzen zaizkizue? Nolakoak dira zuen seme alaben eskoletako jolaslekuak?
Iruzkinik ez "Nolakoa izan beharko luke ikastetxeko jolastokiak?"