Konfinamendu garaian, haurrek zein helduek asko erabiltzen dituzte teknologia berriak. Guraso asko keztatuta daude pantailen erabilera handitzeak ondorioak ekarriko dituelakoan. Emoki taldearen helburu orokorra pertsona guztiok bizitza afektibo-sexual osasuntsu eta kontzientea, kudeaketa emozional egokia eta teknologia berrien erabilpen egokia egiteko beharrezkoak diren ezagupen eta konpetentziak izan eta transmititzea da. Gaia eta ondorioak ezagutu ahal izateko, Emoki taldeko Jone Zalduegirekin hitz egin dugu. Zalduegi integratzaile soziala, hezitzaile sexual eta familiarra da, hezkidetzan aritua.

Nola ikusten duzue egoera Emoki elkartean? Irizpiderik, aholkurik… eman dezakezue?

Lehen kezkatzekoa zen mugikorraren eta pantailen erabilera sutsuak, egoera honetan gorakada handia izan du, sare-sozialen eta bideo-joko anitzen deskarga masiboak erakusten duen moduan. Gainera, etxea nolabait ikastetxean bilakatu zaigu eta lan karga handiagotzeaz gain karga emozionala oso nabaria da.  Aldiz, guraso moduan, jokabideak eta erabilerak neurtzea eta kudeatzea lehen baino zailagoa izan daiteke. 

Orokorrean pantailen erabilera kudeatzeko aurretik genituen ordutegiak mantentzen saiatu beharko ginateke, malgutasun gehiagorekin bada ere. Gure laguntza emozionala nahitaezkoa da eta komunikabide eta sare-sozialetan jasotzen duten informazioa ulertzeko, lehen baino jarraibide gehiago behar izango dituzte. Kontutan eduki behar dugu sare-sozialetan bulo eta fakenews asko daudela eta azken aste hauetan areagotu direla. 

Kontsulta asko jaso dituzue? 

Konfinamendua hasi baino lehen lanean aritu garen eragileekin lanean jarraitzen dugu eta guraso eta irakasleentzako material lagungarriak sortzen saiatu gara. Norbaitek zeozer konkretua nahi izanez gero, gurekin harremanetan jarri daiteke.

Zein da kezka nagusia familien artean? 

Ardura nagusienetariko bat haurrengan emozionalki izan dezakeen eragina da. Alde batetik, aste asko daramatzatelako haien berdinekin egon gabe eta pantailen bidez soilik komunikatzera ohitu daitezkeelako. Azkenean, beldurrarekin erlazionatuta dauden paradigma asko zabaltzen zaizkigu. Horregatik, helduok egoerak nola kudeatzen ditugun haiengan eragin handia izango du. 

Kezkak naturalak dira, beldurra emozio natural eta beharrezkoa den moduan. Gure ustez, garrantzitsuena, kezka eta emozio horiek identifikatzea eta behar izatekotan partekatu eta laguntza eskatzea da.

Pantailak zenbat denboraz eta zertarako? 

Adinaren arabera zehaztu beharko genuke hau. Baina, bi urte bete arte ez da komenigarria inolako pantailarik erabiltzea eta hemendik aurrera progresiboki denbora handitzea eta 2-2,5 ordu baino gehiago ez erabiltzea izango zen egokiena. Hala ere, haurraren heldutasun maila apurka apurka lantzen joan bagara eta gure etxeko espazioaren ohituretariko bat pantailen erabilera neurriz erabiltzea bada, prozesua modu naturalean ikasiko dute.

Adibidez, konfinamendu garaia hasi zenetik, sare-sozialetan challenge eta erronkek gorakada handia izan zuten eta agian haiek parte-hartu edo sarritan ikusi dituzte. Garrantzitsua da haiekin pentsamendu kritikoa lantzea, erabaki onak hartzeko gaitasuna izan dezaten eta arriskua izan dezaketen challenge edo erronkak baztertu ditzaten. 

Aukera ona izan daiteke ere, haurrekin bideo-jokoetan jolasten eta youtuberrak ikusten ibiltzeko, era honetan haien errealitate eta eragin iturrietara gerturako gara, pentsamendu kritikoa eta ulermena berriro ere landuz. 

Pantailak lagunekin edo familiarekin komunikatzeko, gauza berriak ikasteko eta entrenimendu osasuntsu baterako erabil ditzakegu, beti ere denbora neurtuz.

Ondorioak ekarriko ditu koarentena honek?  

Uste dugu egoera honek ondorio anitz edukiko dituela eremu askotan. Argi dago egoera sozioekonomikoa asko aldatuko dela eta krisi garrantzitsu bat sufritzen ari garela eta horretan jarraituko dugula. 

Egoera honek familia askoren errealitatea okerrera aldatuko du, eragin zuzena sortuz haurren hezkuntzan eta garapen emozionalean. Horregatik, arreta eta zaintza berezia jarri behar dugu haur, nerabe eta gazteengan. 

Hezkuntza eta osasun sistemak ere asko sufritu dute egoera hau dela eta, eta argi ikusi ditugu hauen beharrak, baina ez egoera honen ondorioz sortu direnak soilik, baizik eta aurretik dagoeneko geneuzkanak eta agerian gelditu direnak. Irakasleek eta osasun sisteman lan egiten duten langile guztiek, garbitzaileetatik medikuetara, zama itzela jasan behar izan dute, eta hauen behar emozionalei ere arreta berezia jarri beharko genieke. 

Egoera honek hausnarketara eraman beharko gintuzke, gure funtzionamendu eta sistema aztertuz, eta jendartarean benetako beharretara egokituz.  

Pantailen, sare sozialen etab.-ren erabilerari dagokionez ere hausnarketa sakon bat egin beharko genuke, sektore batzuk hauen gehiegizko erabilerara bideratuko gaituztela uste dugulako, tele-lana enpresa askotan lehenengo aukera bilakatuz adibidez, langileen behar eta osasuna kontuan hartu barik. Inoiz baino gehiago pentsatu eta irudikatu behar dugu, era kolektiboan zein motatako jendartea nahi dugun etorkizunean. 

Argazkiaren iturria hemen.