Pantailen kudeaketa osasungarria etxean
Hezkuntzan, komunikabideetan, osasun arloan eta beste hainbat esparrutan pantailak eta digitalizazioa guztion ahotan aurki daiteke. Gainera, interesa, ardura, ezjakintasuna, amorrua, kuriositatea… eta bestelako emozio anitzetatik hitz egiten da. Baina gurasoekin lan egiten dudanean aurkitzen dudan emozio nabarmenena kezka da. Eta baita ezjakintasuna edo galduta egotearen sentsazioa ere.
Eremu digitalak sortzen dituen zailtasunak, daukan zabalera eta garapen abiadura direla eta, askotan nabarmentzen dira. Bestalde, guraso askorengandik jasotzen dudan mezua, kudeaezina den mundu bat moduan bizi dutela izaten da. Ezin da ukatu arlo digitalak dituen eraginak anitzak direla, baina has gaitezen fokua kudeatu daitezkeen aspektuetan jartzen. Kasu honetan etxean edo familia barruan har daitezkeen neurrien inguruan arituko gara.
Erabilera osasungarria ahalik eta gehien bermatzeko, neurriak haurrak jaio aurretik har daitezke. Eta nola? Ba lehenik eta behin, pantailen erabilerari dagokionez zein motatako eredua izan nahi den pentsatzen. Haurrek, batez ere, imitazio bitartez ikasten dute, beraz, guraso eta gertukoen eredua esanguratsua izango da haien garapen prozesuan. Eta gainontzeko eremuetan bezala, pantailen erabileran ere hala izango da. Horregatik, dagoeneko haurrak jaio badira ere, edota nerabezaro garaian badaude ere, heldu moduan egiten den erabilera aztertu beharko litzateke. Gehiegizko erabilera egiten dela sumatzekotan, neurriak hartu beharko lirateke ohitura osasungarriagoak garatzen hasteko.
Eta etxean, zein espaziotan erabili daitezke pantailak? Galdera honi erantzuna emateak egunerokotasuneko kudeaketa erraztuko luke. Aurretik erabakiko balitz, espazio amankomunetan bakarrik egongo direla pantailak edota logeletan (batez ere, haurren logeletan) ezin izango direla erabili, eta txikitatik hori ikusiko balute, etorkizunean erraztasunak egongo lirateke. Pantailak toki amankomunetan erabiltzen badira, egongela edo sukaldea kasu, haurrak bertan ikusten eta entzuten ari direna ezagutzeko aukera gehiago egongo dira.
Garrantzi handiko erabaki bat gauekin du harremana, hain zuzen ere, gauetan mugikor edo bestelako pantailak logelan ez sartzearekin. Gero eta arazo gehiago antzematen ari dira ikastetxeetan ikasleekin, behar baino lo ordu gutxiago egiten dituztelako, honek dakartzan ondorio tamalgarriekin. Ondorio horien artean, arazo fisiko eta emozionalak, arreta arazoak eta bestelako arazo psikologiak antzeman daitezke. Horregatik, pantailak, gauean logeletatik kanpo utzi. Ez telebista, ez mugikor eta kontsolarik logelatan.
Bestalde, jatorduetan ere mugikorrak mahaitik kanpo utz daitezke. Hain zuzen ere, momentu horiek familian edo lagunekin hitz egin eta partekatzeko erabili daitezkeelako. Azken finean, mahai inguru batean egoteak, elkar ezagutzeko eta elkarbanatzeko aukera paregabea eskaintzen du.
Baina, zein da gurasoek egiten didaten galdera errepikatuena? Ba mugikorra haurrei emateko adin hoberena zein den. Eta beti bezala, ez dago erantzun perfektu edo zehatzik, baina bai pausu hori eman aurretik planteatu daitezkeen hainbat galdera. Adibidez, zein da mugikorra ematearen helburua? Edo, zeintzuk izango dira pausu hori ematearen baldintzak? Zer erakutsi behar diegu mugikorra eman baino lehen? Eta, norena da benetan beharra, haurrena edo gurasoena lasaitasuna ematen dielako? Edozein kasutan, ahalik eta beranduen eman hobeto, batez ere, era horretan haurren gaitasunak (emozionalak, sozialak, digitalak …) areagotzeko denbora irabazten delako.
Azkenik, etxean ezarritako ohiturez gain, jakin beharko genuke etxetik kanpo beste kide batzuen pantailak eskuragarri izan ditzaketela, bertako milaka edukiekin batera. Horregatik, lehen komentatutako gaitasunak lantzeaz gain, haien interesekoak diren eduki digitalak ikusi eta ezagutu behar dira eta errealitatera denbora guztian gerturatu behar zaie, kontraste eta ikuspegi kritiko bat garatzeko aukera emanez. Beraz, haur eta nerabeekin komunikazioa ezinbestekoa izango da.
Iruzkinik ez "Pantailen kudeaketa osasungarria etxean"