Sabeletik Mundura proiektuaren atzean Nahia Alkorta Elezgarai daukagu. Haurdunaldia eta haurtzaroaren lehen urteen inguruan zegoen informazio hutsuneari erantzuna eman nahian sortu zuten proiektua Nahia eta bere etxekoek. Poliki-poliki proiektua hedatuz joan da. Gaur egun Euskal herriko txoko ezberdinetan aurkitu dezakegu Sabeletik Mundura. Gurasotasunetik ere jendartea aldatu daitekeela sinetsita.

 

Nola eta zergatik sortu zen Sabeletik Mundura?

Guraso izatea erabaki genuenean euskaraz informazio bila hasi eta ezer ez zegoela konturatu ginen. Ezinegona sortu zigun, hain gai garrantzitsua sarean landu ez zelaz konturatzeaz, baina ez hori bakarrik, libururik ere ez zegoen ia. Blog pertsonalen bat eta artikulu solte batzuk besterik ez. Haurdunaldi aurretik, orain arte (gure haurrak 2 urte eta erdi pasatxo ditu orain) formazio desberdinak jasotzen eta dokumentatzen aritu naiz. Sabeletik Mundura guzti horren emaitza da.

 

Zuen haurrarekin batera garatzen joan den egitasmoa izen da  Sabeletik Mundura. Bizipenetatik, esperientziatik   webguneko atalak banan-banan bizi izan dituzue. Nola gogoratzen duzue haurdunaldi aurrea?

Hori da proiektuaren gako zailenetako bat, esperientzia pertsonaletik urrundu eta ebidentzia zientifikoan zentratzea. Esperientzia pertsonala blogean bildu genuen eta haurdunaldi aurrea oso intentsua izan zen. Gorputza ulertzea, lasai etapa berriaz gozatzea, haurrarekin amestea… Polita izan zen baina hileroko bakoitza kolpe moduko bat izan zen. Tartean, une hartan ulertu ez nuen galera ere bizi izan nuen.

 

Haurdunaldi aurrea oso modu ezberdinean bizi daiteke. Garai intentsua, aldaketa garai baten aurrea, ilusioa, ametsak, aipatu dituzu … obsesio eta frustrazio garaia ere izan daiteke. Nola ekidin hau?

Nire ustez gakoa informazioa da. Bitxia da nola gaztaro osoa igaro dezakezun haurdun geratzeko beldurrez eta haurdun geratu nahi duzunean ez iristea. Ugalketa zikloak ezagutzeak, bataz beste 6 hilabete behar izaten direla, noiztik aurrera kezkatu behar dugun, haurdunaldi aurretik zein azterketa mediku komeni diren … baldin badakizu, errazagoa da antsietate gehiegizkorik gabe bizitzea. Emagina, ginekologoa eta guraso izan nahi dutenen arteko konfiantza eta informazio trukea orduan hasten bada, guztia errazagoa izan daiteke.

 

Guraso izatea pausu natural, berezko eta  ez  kontzientea  ere izan daiteke. Jendarteak zugandik espero duena;  Bikotea, ezkondu, etxea erosi eta  guraso izan …

Nola jakin benetan guraso izateko prest gaudela?

Ez luke faktore guzti horiek baldintzatua izan behar ezta? Nik uste dut sentitzen den zerbait izan beharko lukeela, pentsatua noski, baina benetan sentitzen dugun zerbait bideratua behar luke. Ez adinak, ez harreman bat izateak, ez etxea erosteak … Heldu gisa, esparru guztietan erabakiak hartzeko ahalmena eta kontzientzia hartu behar dugula uste dut. Noski, inguruak eragingo digu, baina azken hitza, erabakia, norberarena izan behar da. Eta are gehiago, bizi osoa aldatuko diguten erabakietan.

 

Haurdunaldia ere aldaketa garaia da, Haurdunaldiaren jabe al gara? garai honetako aldaketa fisiko, psikiko eta emozionalen jabe al gara? Modu egokian bizi al dugu  haurdunaldia?

Uste dut tamalez ez garela gure bizitzako prozesuen jabe besteen menpe sentitzen dugu ia guztia. Haurdunaldia ere horrela bizi izan da eta bizitzen da kasu askotan. Besteek esango dutenaren (familia, lagunak, ginekologoa …) arabera jokatu eta “erabakitzen” dugu. Kontzientzia hartu, gertatzen dena ulertu eta egoera berria bizitzen ikasi behar dugula uste dut. Horrek, unea bera, eta ondoren datorren guztia beste modu batera bizitzen lagunduko digulako. Gure bizitzen gaineko ahalduntzea falta zaigu gehienoi.

 

Sabeletik mundura martxan jarri zenuenetik, haurdun dauden ama eta familia askorekin egoteko aukera izan duzu. Zein zalantza dira arruntenak? zeintzuk beldurrik ohikoenak?

Amarenak erditzearen eta edoskitzearen ingurukoak izaten dira eta bikotekidearenak ama ondo egotea eta hazieraren ingurukoak sarri. Dena den, familia bakoitza egoera desberdina bizitzen ari da, eta familia horretako kide bakoitza ere bai, bakoitzaren aurreko bizipenak, gurasoekiko harremana, haurtzaroa, aurreko haurdunaldiak, erditzeak, haziera … guztia ateratzen da haurdunaldian sarri. Emozioen gora behera oso intentsua da, eta sarri helduleku bat soilik behar izaten da “zuk erabakitzen duzuna da zuretzat egokiena” esango dizuna, epaitu gabe. Besteak etengabe epaitzeko eskubidea duela uste duen jendartea gara, eta haurdun dagoena, are gehiago.

 

Sistemak haurdun dagoen emakumea paziente bilakatzen duela deritzozu? Honek psikologikoki suposatzen duen guztiarekin?

Haurdunaldiaren eta erditzearen jarraipenak arazoak sortzea asko jaitsi du eta jarraipena egitea beharrezkoa dela uste dut. Dena den, jarraipen hori gehiegizko “medikalizazioa” bihurtzen denean onurak baino, arriskuak ere sor daitezke. Haurdunaldiaren eta erditzearen jarraipen protokolo hobeak behar dira, non beharrezkoak ez diren esku hartzeak ez diren egingo, eta beti emakumea izango den egingo zaionaren edo ez zaionaren erabaki INFORMATUA hartuko duena. Zorionez geroz eta gehiago dira aldaketak egiten ari diren profesionalak.

088(1)

Bestalde haurdunaldi zoriontsu idealizatu bat ere irudikatzen da jendartean. Hau haurdun dagoenarentzako ere zama izan daiteke?

Noski. Haurdunaldi bakoitza desberdina da eta hori ulertu beharko luke familia bakoitzak. Alerta seinaleak zein diren ezagutu, emango balira osasun profesionalarengana joateko eta hortik aurrera, egokitzen zaizunarekin gozatu. Gainera, ez da ahaztu behar hormonen eraginez, haurdunaldia bera, emozio zurrunbiloa izaten dela. Dirudienez, emakumearen hilerokoak zoragarriak izan behar dira, haurdunaldian zoriontsu bakarrik egon gaitezke eta erditze ostean, superwoman izan. Gehiago hitz egin beharko genuke bizipenetatik.

 

Erditzean ere gehiegizko medikalizazioa aipatu duzu. Erditzeko protokolo eta praktikak  egokiak dira Euskal Herrian?

Ospitale batetik bestera asko aldatzen da protokoloa, baina badira Osasunaren Mundu Erakundeak ezartzen dituen interbentzio tasak betetzen ez dituzten zentroak. Egia da aldaketak ematen ari direnak geroz eta gehiago dira, eta hori poztekoa da. Dena den, arlo guztietan bezala, egokitzen zaizun profesionalak ere asko baldintzatu dezake erditzea nolakoa izango den. Ospitale pribatuetan oro har, altuagoak dira zesarea tasak.
Sabeletik Mundura webgunean  haurdunaldi eta erditze garaian izan beharreko informazioa biltzen saiatu zara.

Aspaldi egin zuen salto baina Sabeletik Mundura proiektuak kalera. Euskal Herri guztian zehar tailerrak antolatzen eta ematen zabiltza …

 

Eboluzio natural baten gisan joan da, jendeak informazioa irakurtzeaz gain, entzun eta ikusi, galdetu … ere egin nahi du, hortaz, formazio desberdinak burutu eta gai desberdinen inguruko hitzaldiak eskaintzen ditut, bai nik neuk, baita Sabeletik Munduraren bidez, beste profesional zenbaitek ere. Eta ez soilik herriz herri, online ere bai. Jendearen erantzuna oso ona izaten ari da, behar handia dago eta hori sumatu egiten da.

 

Entzun ikusi eta galdetzeko denbora askorik ez askotan  eta gai ezberdinetako online ikastaroak ere antolatzen dituzue. Zein da hauen  erantzuna?

Hilabetean behin egiten dugu profesional desberdin batekin, gai desberdin bat jorratuz. Erantzuna oso positiboa izaten ari da, jendea gustura egoten da eta hizlarientzat, hasieran arrotza izan arren, errepikatzeko gogoz geratzen dira. Online izateak, zuzenean parte hartzeko aukera ematen du edozein tokitatik, edo une horretan ezin dutenek, ondoren ikus dezakete bideoa eta horrek, ordutegi askatasun handia ematen du; gurasotasunean ezinbestekoa.

 

Haurra soinean eramatearen aldeko proiektua da zuena, lan ildo garrantzitsua da Sabeletik Munduraren baitan.

 

Oinarri sendoena haur jaio berriaren beharrak ezagutaraztea da, zientziak babesturiko beharretan oinarriturik. Eta berebiziko garrantzia du garapen integralerako kontaktu fisikoak, mugimenduak eta helduta sentitzeak. Hori guztia ematen du soinean eramateak, eta gainera eskuak libre izateko aukera. Haurrak ez du aulkitxorik behar, eta helduek behar ote duten, zalantza asko ditut.

 

Badugu  ohitura Euskal Herrian soinean eramateko? gero eta jende gehiago ikusten da motxilatxo edo zapiekin.

Geroz eta gehiago ikusten da bai, baina tamalez, gehiengoak ez du ondo egiten. Haur eramaile ergonomikoa izateaz gain, hori ondo erabiltzen jakin behar da.

 

Soinean eramateko aholkularitza ematen zabiltza leku ezberdinetan. Denda ere badaukazue webgunean, zer eta nola saltzen duzue?

Haur eramaile ergonomikoak eta osagarriak ditugu online dendan, baina produktuaren gainetik, beti zerbitzua dagoela uste dugu. Ez du zentzurik haur eramaile batek, erabiltzen ez badakigu, beraz, taldekako hitzaldi eta tailerrak, etxez etxeko zerbitzu pertsonalizatuak edo bideokonferentzia bidezkoak egiten ditugu. Familia bakoitzak errealitate ezberdina du, eta egoera horretara egokitzen den sistema aurkitu eta erabiltzen erakustea da helburua. Familiak egokitu behar badu haur eramaileari, zerbait gaizki dagoen seinale.

092

Gurasoentzako eta haurren hazkuntzarako merkatu izugarria dago, denetariko  eta edozertarako produktuak aurkitu ditzakegu. Zure esperientziatik, behar artifizialak sortu dizkigute?

 

Erabat. Haurrak jaiotzean behar duen guztia, kontaktu fisiko etengabea, elikadura etengabea eta txiza eta kakarik gabe egotea da, maitatua eta babestua sentitzea. Beste gauza material guztiak, osagarriak dira, sarri, kalterako izaten direnak. Ezer erosi aurretik, nik beti gomendatzen dut pentsatzea benetan NORK behar duen objektu hori eta ezinbestekoa ote den. Diru asko aurrez daiteke soilik, behar dena erosiaz.

 

Soinean eramateko aholkularitza eskaintzean gain, bestelako gaien inguruko tailerrak eta Zikoinik Gabe bezalako egitasmoen koordinazioa ere egiten duzu. Nola baloratzen duzu Zarautzen egin den  apustua?

Oso positiboa izan da eta emaitza paregabea. Urtebetez, familia asko igaro dira hitzaldi desberdinetatik. Jendarte bezala gehiago baloratu beharko litzake bizitzako lehen urteek duten garrantzia, eta Zarauzko Udalak, etapa horretan dauden familiei informazioa eta partekatzeko gune oso polita eskaini die.

 

Etorkizunera begira jarriz gero, zeintzuk  da Sabeletik Mundura proiektuak dituen erronka nagusiak?
Haurren beharren inguruko kontzientzia sortzen jarraituko dugu, herriz herri, etxez etxe. Hurrengo belaunaldiek behintzat, oinarrizko behar guztiak aseta izan ditzaten. Lehen urteak zainduz, jendarte osoa alda daitekeelako.