Gizonak eta Aitatasuna

Seme-alaben hazkuntza da egunero jaikitzea eta parez pare duzun ispilu bati begira
geratzea bezalakoa. Ispiluak galderak egiten dizkizu etengabe, eta ezin da saihestu hari
begiratzea, hark begirada itzuliko baitizu egunero-egunero. Galdera bati erantzuna ematen
diozun bakoitzean, prest egoten da hurrengoa ere. Esperientzia horrek halako intentsitatea eta sakontasuna du, ezen zure sinesmenen sistema osoa auzitan jartzeko gaitasuna duen. Zure izaeraren etxea behin eta berriz eraiki beharko bazenu bezala, etengabe. Hala,
maskulinitateak aukera ezin hobea du egoera horretan etxe horren deseraikuntzarako aukerak biderkatuko dituen tunelean barneratzeko; norbere aldaketarako, alegia. Lehen galdera hauxe da: «Zer egingo dut honekin guztiarekin?». Edo bestela esanda: «Zer egingo dut erortzen ari den materia honekin guztiarekin eta nola eraikiko dut etxe berria?». Zure izaera osoa hartzen duen krisialdia da, «gizon» izate hutsagatik izan beharreko guztia zureganatu zenuena hartzen baitu bere baitan.

Aita-rola gureganatuta, gazte bati bere hazkuntzan laguntzea erabaki dugu, eta, ustekabean,
esperientzia irauli egin da: gazte horrek lagunduko digu guri gure hazkuntzan. Gero etorriko da ispiluak egiten dizkigun eguneroko itaunketa horietako bat, gure eraikuntza maskulinotik,
modu erdi kontzientean iritsi garen harreman berezi horri begira jartzen garenean:

1-Zure seme/alabarekiko harremanari begiratu, nondik egiten duzu? Zure beharretik edo harenetik? Haren ekimenari jarraituta edo zurea proposatzetik? Haren interesei jarraiki deseroso egoteko prest izatetik edo horretatik ihes eginez?

-Zure seme/alabarekiko harremanetik, zenbat denbora da zeuk «iradokitako», bideratutako,
zuzendutako, balioetsitako, interpretatutakoa… eta zenbat denbora da, aldiz, hari entzutekoa,isilik egon eta begira egotekoa, ezer egin gabe adi egotekoa?

-Zertan ipini duzu arreta, ekoizpen-jardueran ala egote hutsaz gozatzean? Zer da zuretzat
okupatuta egotea edota ez egotea? «Sortzen denari» lekua uzten diozu edo eguna
planifikatuta izaten duzu? Zergatik? Jarduerarik ez dagoenean (film bat ikusi, lan egin, kirola
egin, telefonoz hitz egin…), zer gertatzen da zure barnean? Zer agertzen da zure mundu
emozionalean gelditzen zarenean? Zure seme/alabarekin harremana duzunean, gauzak egiteko zeure beharretik egiten duzu edota «ezer zehatzik egin gabe egote hutsetik»?

2- Nolakoa da zuretzat zure seme/alabaren negarra entzutea? Entzuten duzu ala isilarazten duzu, deseroso sentitzen zara ala eutsi egiten diozu? Eta zure negarra… ezagutzen duzu, onartzen duzu eta leku bat ematen diozu, isilarazten duzu, deseroso sentiarazten zaitu?

Negar egin zenuen azken aldia malko eta gorputz berokoa izan zen, sakona, ala eztarriko korapilo eta begi-bustitze hutsa? Zergatik, zer gertatu zen? Pentsatu duzu inoiz negarrak pertsona batengan, zuregan, izan dezakeen zeregin nahitaezkoan?

-Nola bizi zuten zure gurasoek zure negarra haurra zinenean? Badu antzekotasunik zuk zure
seme/alabarekin egiten duzunarekin? Zertan bai eta zertan ez? Hitzezko edo ez-hitzezko zein mezu igortzen zizuten horri dagokionez? Pentsatu duzu inoiz zure semea «negarti» bat izan daitekeela… 5 urterekin, 8, 11, 15… edota 20 urterekin? Zein eragin du horrek bere
pertzepzioan?

3- Zer gertatzen da gelditu eta gauzak egiteari uzten diozunean… loak hartzen ez zaituenean… isiltasuna eta zure buruarekin egotea eten ditzakeen jarduerarik ez dagoenean (ez janaririk, ez edaririk, ez teknologiarik, ez mendi-bueltarik…)? Nola sentitzen zara zure buruarekin? Atsegin duzu zure burua, maitasunik sentitzen duzu, aukeratuko zenuke berriz zu zeu izatea?

Erantzun horien araberakoa da zure seme/alabarekiko lotura. Harreman horrek jartzen
zaitu galderak egiten dizkizun ispiluaren aurrean. Aitatasuna apaltasun- eta zintzotasun-eskola izan daiteke, aukera hori onartzeko prest egonez gero, eta horregatik da krisi pertsonalera ezinbestean eramaten gaituen esperientzia (eraikuntzaren zentzuan, ez zentzu negatiboan). Zaurgarritasun-krisia.

Galdera asko dira, barne-bidaia luzea… Ziurrenik, ondo etorriko zaigu 5 minutuko isilune bat,
barrutik gertatzen ari zaiguna behatzeko (begiak itxita), eta gure gogoa eta emozioak norantz
doazen ikusteko.

4-Errepara diezaiogun hurbiltasun fisikoari:zer egingo dugu berarekin? Nola helduko diogu? Zer pizten da gure barnean gorputzek elkar ukitzen dutenean, edozein pertsona helduri gainditzen utziko ez geniokeen muga apurtzean? Badakizu zer egin zugan pizten den horrekin?

Zein pentsamendu-mota etortzen zaizkigu, zein sentimendu-mota? Esperimentatu bitartean
eta ondoren. Zein zauri zahar birsortzen zaigu barnean?-Nolakoa izan zen gure aita eta amarekiko hurbiltasun fisikoa? Garbi iristen zitzaigun ala zurekiko errespetuzkoak ez ziren bestelako zamekin? Badago halako zerbait zure seme/alabarekiko hurbiltasunean?

– Begira diezaiogun orain bakardadearen gaiari: zein espazio hartzen du gugan?
Bakarrik egoten zara inoiz? Edo bakarrik sentitzen zara pertsonaz inguratuta egonda ere?
Berria da edota ia betidanik sentitzen duzun zerbait?

– Harremanei dagokienez: nola daramazu beste pertsonekiko lotura sendoak eraikitzea? Beste pertsonaren baten bizitzaren parte sentitzen zara? Badakizu zer den beste pertsona baten bihotzean egotea eta zeurea zabalik uztea, norbait erresistentziarik gabe sar dadin, harreman erromantiko edo sexuala izan gabe?

Hazkuntza konprometitu eta ez-patriarkalak auzi horietarako erantzunak eskatzen
dizkigu. Baina norekin jorra ditzakezu gai horiek guztiak? Aitatasun-mota honetarako ez digu
balio «super-gizonak» edota «babesteko erabili izan dugun korazak». Hemen ez du balio dena dakigulako edo kontrolpean dugulako itxurak egiteak, agerikoa baita galduta, nahasita eta ikaratuta zaudela. Gauza asko onartu beharko ditugu ulertu ere egin gabe! Eta egoera ezin hobea da; areago, oparia da. Agerian geratu dira patriarkatuak gizonoi jarri zizkigun
«zementuzko oinetakoak».

Gustatu ala ez, egin dezakegun onena da laguntza eskatu eta besteek bidera gaitzaten utzi,
honi buruzko gauza handirik ez dakizula onartu… baina ikasteko prest zaudela erakutsiz.
Haurrek asko dakite fisikoki hurbil egoteaz gozatzeaz, jolas egiteaz eta harreman lasaiak
izateaz, laguntasuna eraiki eta mantentzeaz, maitatua izaten uzteaz eta maitasuna
partekatzeaz, norbere negarra onartzeaz eta nola sentitzen diren adierazteaz, laguntza
eskatzeaz eta beren zaurgarritasuna adierazteaz, apal jokatzeaz, beren bizitza bakardadetik
kanpo antolatzeaz, isilik behatu eta lasai bizitzeaz, behar beste atseden hartzeaz, eta, gainera, beren iragana esku bakar batean sartzen zaie, oso eskura dute hura berrikusi eta konpontzeko.

Aitatasun ez-patriarkalaren etxean sartzean, jantzi maskulinoa erantzi behar dugu, jantzi
korazatua, harroa, protagonista, isolatua eta bakartia, «orojakilea», deserosotasunetik eta
intimitatetik ihes egiten duena, menperatzailea, hotza, zurruna, haserre dagoena. Jantzi horren azpian zu zaude, zure oparirik onena. Orduan egongo zara biluzik harreman horri emateko, gorputz eta arima… zure burua goitik behera eraldatuko duen bizipen horren abenturarako.

Juan Manuel Feito, ‘Piper Txuriak’-eko kidea
www.pipertxuriak.com