Ekain Martinez de Lizarduy 2013/01/16

Euskal medikuntza herritarrean sendabelarren erabilera oso sustraituta egon da beti. Nork ez du entzun halako belar batek katarroak arintzeko balio duela edota beste hark zorriak akabatzeko baliagarria dela?

Gurean, belaunaldiz belaunaldi transmititu den jakintza aberats horrek gaur arte bizirik iraun badu, menderik mende oso erabilgarria eta aberatsa izan delako izan da, gure altxor preziatuenetako bat.

Gaur egun, sendabelarrak oinarri dituzten erremedioak ugariak eta anitzak badira ere, azken hamarkadetan asko eta asko galdu direla ezin uka dezakegu. Hala ere, galerak egonik, jende asko da, egun ere, sendabelarrak oinarri dituen herritar medikuntzan sinetsi eta erabiltzen duena. Jendeaz mintzo garenean, haurrez, umeez ere ari gara noski! Eta pertsona nagusien antzera, gure txikientzat ere hamaika erremedio aurki ditzakegu gure kulturan.

Erabilgarriak izan dakizuekeen belarrak izendatzen hasi aurretik, merezi du zenbait aholku eskaintzea:

-Belarrak produktu naturalak izateak ez du edozein modutan eta kantitatetan kontsumitu daitezkeenik esan nahi. Izan ere, sendabelar batzuek sendagai konbentzional askok bezainbeste eragin sor dezakete.

-Sendabelarrak bestelako sendagaiekin uztartu daitezke, eta, kasu batzuetan, sendagaia beraren eraginkortasuna biderka dezakete.

-Sendagileari edo bestelako espezialistaren bati iritzia beti eskatu.

-Sendabelar asko prebentzio gisa erabili daitezke.

INFITO izeneko Fitoterapia Ikerketa Zentroak eginiko inkesta baten arabera, hiru pediatratik bik sendabelarren alde jotzen omen dute. Eta hori zergatik? Ondo erabiliz gero, sendabelarren eraginak gorputzean ez baitira batere bortitzak, oso albo ondorio gutxi baitute (eta dituenak arinak dira) eta haurraren defentsak errespetatzen baitituzte. 

ZELAKO GAITZA, HALAKO BELARRA

Gure seme-alabengan ohikoenak diren gaixotasunetako batzuk ekiditu, leundu edota senda daitezke gure inguruan aurki ditzakegun sendabelarrez lagundurik. Hona horietako gutxi batzuk:

Azalean sor daitezkeen erredurentzako ukendua:

Propietateak: lasaigarria, desinfektantea

Nola egin? Kalendula (Calendula officinalis) lore eskukada bat bildu, Aloe (Aloe vera) zati baten barruko gel guztia eta intsusa (Sambucus nigra) adar baten bigarren azala oliotan beratzen ipini, su txikian. Ordubete pasa ondoren, zapi edo kaferako filtro batzuk erabiliz filtratu. Filtratutakoan, argizaria bota, eta behin urtuta, tarro txikitan sartu. Ukendu horren iraungitze data belarrak jaso eta bi urte ingurukoa da.

Adin tartea: jaioberriekin erabili daiteke.

Beherakoetarako, azenarioen ura:

Azalpena: Umeak beherakoa izanez gero, gomendagarria da. Titia ematen zaion kasuetan, haurtxoari titia maiz emango zaio, baina inoiz titiak hustu gabe. Izan ere, bularretako azken esne horrek koipe kopuru handiena izaten du.

Propietateak: astringentea, deshidratazioaren aurkakoa

Nola prestatu? 200 gramo azenario eta itsas-gatz pixkat, litro ur batean ipini. Ur hori irekitzen jarri eta erdira jaisten denean itzali. Hasierako kantitate ur lortu arte, irekitzen dagoen ura gehitu (berriz ere, litro ur bat lortu arte). Ur hori iragazi eta hozkailuan gorde. Umeari ur horren tragotxoak eskainiko dizkiogu.

Adin tartea: Sei hilabetetik aurrera erabiltzen hasi daiteke.

Kolikoak:

Fitoterapiarekin (hau da, belarren bidezko tratamenduarekin) gehien  tratatzen den gaixotasunetako bat da. Ez hori bakarrik, Turingo unibertsitate batek eginiko azterketa baten arabera, arraizka (Melisa officinalis), mihilua (Foeniculum vulgare) eta kamamila (Matricaria camomila) nahasturik haurtxoen % 85,4ren negarrak gutxitu egin ziren. Belarrok infusio bidez hartzen dira. Belar horiek guztiak gure zelai eta mendietan aurki ditzakezue baina, bestela, farmazietan, egun, nahasketok prestatuta eros ditzakezue.

Gure farmazia

Ikusi berri duzuen moduan, hamaika erremedio aurki daitezke gure txikien ondoezak arintzeko. Nik hiru adibide besterik ez dizkizuet azaldu, baina sukarra, eztula, katarroak, dermatitisak… leuntzeko eta sendatzeko belarrak aurki ditzakegu gure mendi eta zelaietan. Hemendik, beraz, gonbidapen bat luzatzen dizuet, belarrak ezagutu, bildu, prestatu eta erabiltzen hasteko.