Mirai Arandok 2009. urtean idatzitako kolaborazioa dakargu gaurkoan.

Izan daiteke noizbait zure seme-alabak zu galtzeko beldur handia duela adierazi, haurrak nondik datozen galdetu edo zu biluzik ikusteko eskatu izana. Horrelako egoerak edo antzerakoak, haurrek naturaltasunez eta beste edozein galdera lez burutzen dituzte. Helduok ordea, egoera hauen aurrean erantzuteko zailtasunak, urduritasuna eta gorri jartzea azaltzen diegu. Gure erreakzioaren eraginez, haurrak berehala ohartzen dira gaiak baduela misterio puntu bat eta honen ondorioz, beraiek ere sexualitateari tratu berezi bat ematen diote.

Sexualitatearen inguruan tabu, mito, uste eta gauza nahasi ugari daudela biztan da oraindik ere. Haur eta zaharren sexualitatearen  inguruan gainera uste hauek  ugariagoak dira. Urte askoan zehar sexualitaterik ez dutela pentsatu izan da.  Gaur egun ordea jakin badakigu amaren sabelean gauden momentutik heriotzeraino sexualitatea daukagula.

Gizartetik jasotzen dugun eredu sexuala genitalizatua izaten da, koitora eta ugalketara mugatua. Haurrentzat ordea, gorputzeko zonalde erotikoenak ez dira genitalak. Haurren sexualitatea ikuspegi genitalizatutik urrun dago eta beraien ikuspegia helduena baino zabalagoa dela esan daiteke,  sentsazioetan oinarritzen den sexualitatea bizi baitute eta.

Gizon edo emakume egiten gaituzten egitura biografikoei SEXUAZIOA deitzen zaio. Ondorengo lerroetan, gure seme-alabek sexualitatea nola bizi duten azalduko dugu labur-labur;

Haurdunaldian izandako hormona broteek eraginda, barrabil edo obarioa garatu eta sexu bakoitzeko nerbio sistema ezberdin bat osatzen da. Honen eraginez, jaiotzen garenean neska edo mutil jaiotzen gara. Momentu honetan, agente biologikoen eragina moteldu egiten da eta maila psikologiko eta soziologikoek indarra hartzen dute.  Haurren sexuaren arabera gurasoek jarrera eta jokaera ezberdinak izaten dituzte. Seme-alabek garai honetan bizitako harreman afektiboak garrantzitsuak dira,  gerora izango dituzten harremanetan eragina izango dute eta.

  • 2 eta 6 urte bitartean, figura afektiboen eta gorputzeko sentsazioen  harremanak aztertzen dituzte. Neska nahiz mutil direla ohartzen hasten dira eta sexu ezberdinen inguruko kuriositatea izaten dute(aita edo ama biluzik ikusteko nahia….). Tarte honi, identitate sexualaren hasiera deitzen zaio eta imitatzeko ereduak bilatzen eta hartzen dituzte.
  • 6 eta 11 urte bitartean, betirako neska edo mutil izango direla konturatzen dira. Helduen moral sexuala eta eredu sexuala barneratzen dituzte eta bi sexuek rol berberak bete ditzaketela konturatzen dira.
  • 12 eta 16 urte bitartean, nerabezaro garaia izaten da. Haurdunaldi garaian lez, hormona broteak jasan eta gorputzean aldaketak biziko dituzte; hilerokoa jaistea, lehenengo isurketak, bibotea, aldakak handitzea, gorputzean ilea eta  granoak irtetea…. eta aldi berean, pentsatzeko era bat garatuko dute. Identitate sexuala eraikitzean lagunak hartuko dituzte erreferentzia gisa eta gurasoak 2. mailan geratuko dira. Garai honetan, desio sexualaren orientazioa baieztatzen da normalean; gustu heterosexualak eta homosexualak adieraziko dituztelarik. Honekin batera, maitemintzeen eta desiren agerpena azaltzen da.

Sexu heziketa

Sexu heziketa atxikimendu harremana bizitzen dugun pertsonekin hasten da eta egunerokotasunean burutzen dugun heziketa horren barnean kokatzen da (ez da aparteko gai bat). Eskua ematen, kili-kiliak egiten, gauza politak  esaten,  besarkatzen, muxukatzen … familiakoekin ikasten dugu. Guzti hauek, gertukoek maite gaituztela adierazten digute eta  segurtasun eta babes sentimendu positibo bat eraikitzen laguntzen digute. Lotura afektibo hauek bizitzan zehar sexualitatearen bitartekari izaten jarraituko dute.

Pertsona bakoitza bakarra delako, honen helburua sentitzeko, bizitzeko eta adierazteko modu propioa eraikitzen laguntzea da. Horretarako sexu aniztasunean heztea beharrezkoa da.

Haurrak jasotzen duen informazioaz gain, ingurukoek sexualitatea nola bizi duten izugarrizko garrantzia duela kontutan izan behar da. Zoriontsu izaten bultzatzeko,  egiten dizkiguten galderak erantzuteaz gain,  beraien gorputza ezagutu, onartzen lagundu, komunikatu, hitz egin,  entzun,  izan ditzaketen iritziak errespetatu… behar ditugu.

Azkenik, gure akatsak edo mugak (lotsa, urduritasuna…)  onartzea eskatu nahi dizuet, haurrentzat oso aberasgarria izan daitekeelako. Perfektuak ez garela aitortuz, beraiek ere diren bezalakoak onartzen ikasiko dute eta.