Berrikuntza pedagogikoari buruzko hausnarketa kritikoa Udako Ikastaroan hartu du parte Telmo Lazkanok. Jardunaldia Agora Filosofia Elkarteak, HezkuntArtea elkarteak eta UEUk antolatu dute. Honakoa dio Altxa Buruako kide Telmo Lazkanok UEUk egin dion elkarrizketan:

Nola eragiten du digitalizazioak hezkuntzan?

Hezkuntzaren digitalizazioaren inguruan hausnartzeko uste dut abiapuntu interesgarria dela desberdintzea oso ondo gauza bat dela digitalki irakastea eta beste gauza bat mundu digitala zer den ikastea. Lehendabiziko gauza datuek erakusten dutena da, agian, espero genituen onurak ez direla etorri kasurik onenean; eta kasurik okerrenean, kalteak eragin dituela. Hori ez da nahastu behar mundu digitala zer den ikastearekin, eta egin behar duguna da zentzuz eta osasun marko bat errespetatua eta pribatutasun markoa errespetatuta.

Nolakoa behar luke? Konpetentzia digitala nola landu?

Mundu digitala zer den ikasterako orduan, oso aproposa da ibilbidea marraztea, eta txikitik handira joatea zentzu horretan, eta jakitiea konpetentziak eta mundu digitala zer den ikaste horretan analogikoki egin daitekeela neurri handi batean. Gero, analogikotik pantailara salto egin dezakegu behin pantailaren atzean zer dagoen ondo ikasi ostean. Pantailatik gero, Internetera. Graduala eta kritikoa izan beharko luke. Begirada zabala izan beharko genuke. Horregatik, agian, konpetentzia digital terminoa erabili beharrean, ahalduntze digitalaz hitz egin beharko genuke. Jakitea ez bakarrik klik egiten, baizik eta jakiten zer dagoen klik horren atzean. Nola erabiltzen diren gure datuak, zer dagoen, ez dagoela ezer dohainik, eta abar luze bat mundu digitalaren itsaso zabalean.

Zeintzuk dira erronka nagusiak?

Ahalduntze digitalak erronka ezberdinak ditu. Pare bat aipatze arren, agian, izan daiteke interesgarria jakitea erabilera bera ez dela berez erdigunean jarri beharko litzatekeena. Hitz egiten ari gara logika ekonomiko zehatz batetaz, non produktua eguneratzen joan behar den merkatu logika bati erantzuteko; alegia, iraungitze data batez ari gara hizketan. Bestetik, gainera, interesgarria izateko izan behar du izugarri intuitiboa. Hortaz, ez du Nokia bat erabili behar izan smartphone bat erabiltzeko. Gaur egun dauden 40 urteko irakasle orok ez du behar izan bere Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntzan gaur egun erabiltzen diren pakete ofimatikoak, gaur egun, hori irakasteko; ez zirelako existitzen eta helduaroan ikasteko arazorik ez dugulako izan. Kontuan izan beharko genuke zer lehenesten dugun, eta leheneste horretan, egin beharko genuke ulertzea mundu digitala zer den; pantailaren atzean zer gertatzen den, pantailaren aurrean jarri aurretik. Behin hori mamituta, hasiko gara interesgarriak izan daitezkeen hainbat produktu erabiltzen, baina erdigunean, kontzientziaz klik egitea.

Ahalduntze digitalean zer da garrantzitsua?

Software librea erabiltzea eta burujabetza digitala sustatzea. Gure produktuak zeintzuk diren jakin behar dugu, zer duten barruan, saltseatu, aldatu eta ahalduntzeko. Horretarako kode irekia behar dugu, eta han sartu behar izatea, eta guztia aldatzea. Software librea eta burujabetza digitala izan beharko litzateke ahalduntze digital horien osagarri garrantzitsuetako bat. Batez ere, erabiltzaileak sortu nahi baditugu, eta ez erabiliak diren herritarrak.