Koronabirusak eragindako egoera ezegonkorraren testuinguruan eman daitezkeen zaintzen gabeziei aurre egiteko, hainbat herritarrek zaintza sareak osatzeari ekin diote. Komunitatearen elkarlanerako deia egiten dute, herritarren arteko zaintzaren bidez egoerari irtenbidea emateko. Hala, haurren zaintza sareak ere sortu dira hainbat herrietan, haurrei eskolako lanekin laguntzeko. 

Arrasateko Haurren Zaintza Sare Herritarrarekin izan gara, eta taldetik “horrelako ekimen komunitarioek eta herriz-herriko irakurketek garrantzia handia dutela” adierazi dute.

Zeintzuk dira gaztetxoek dituzten zailtasun nagusienak egoera honetan? 

Laguntza eske deitu diguten familiek oso perfil anitza dute eta ume bakoitzak ikaste prozesu oso ezberdina duenez, uste dugu ezin dela orokortu. Batzuei hizkuntza ulertzea kostatzen zaie eta beste batzuei, aldiz, ordenagailu aurrean hainbeste denbora pasatzea. 

Bakoitzaren egoera ez da berdina, eta ikasgaiaren zailtasunaren araberakoa izan ahal da batzuetan, baina, ulertzeko gaitasunarena besteetan.

Zer nolako profila dute laguntza behar duten familiek? 

Laguntza eske deitzen duten familia/tutore gehienek ez dute euskaraz hitz egiten eta horregatik ezin diete haien seme-alabei lagundu. Ahal duten guztia egiten dute, baina, zaila da hizkuntza menperatzen ez dutelako. Horregatik jotzen dute gugana. 

Ikasletxeetatik zelan ari dira egoera eramaten zuen ustez? 

Hainbat irakaslerekin hitz egiteko aukera izan dugu eta, kontatu digutenaren arabera, oso lanpeturik eta aurreikusita zuten guztia aldatuz ari dira lanean. Kasu askotan, gainera, ikasleei bidaltzen dizkieten lanak euskara eta gaztelaniazko azalpenekin bidaltzen saiatzen dira, guraso edo tutoreei lana erraztu asmoz. Horri lan orduetatik kanpo ere lan egiten ari direla gehitu behar diogu. 

Bestalde, hiruhilabete honetako ebaluazio irizpideak aldatu egin dituzte Arrasateko bi ikastetxeetan. Eta hori ere positiboki baloratzen dugu. Laburbilduz, hiruhilabete honetako lana nota igo edo jaisteko izango da. Hau da, aurreko bi hiruhilabeteetako notak borobiltzeko. Uste dugu hori dela bidea. Baina ez pandemia honek eranginda soilik. Izan ere, azterketa bakarrean kurtso osoko nota jokatzea ez da bidezkoa eta metodo hau askoz ere baliogarriagoa dela uste dugu. Beraz, espero dugu aurrerantzean ere horrelako ebaluazio irizpideak erabiltzen jarraitzea. 

Orokorrean behintzat, ikastetxeen aldetik eta irakasleen aldetik ezin gaitezke kexatu. Uste dugu ez-ohiko egoera honetara ahalik eta ondoen egokitzen ari direla guztiak. 

Neska-mutikoek lan karga handia dute? 

Guk Batxilergoko ikasleekin izan dugu harremana batez ere eta bai, oso lanpetuta ikusi ditugu. Goizean-goiz hasten dira klaseekin eta iluntzera arte egoten dira ondoren lanak egiten. Uste dugu gehiegizkoa dela. Izan ere, nerabeek haientzat denbora izatea ere funtsezkoa da eta nahi edo benetan behar duten horretan denbora igarotzea ere oso garrantzitsua dela uste dugu. Alegia, aisialdia funtsezkoa da haurtzaro zein nerabezaroan. 

Baina, hauek ere egoerara ahalik eta ondoen egokitzen ari direla esango genuke eta heldutasun handiz ari dira erantzuten. Guk, behintzat, hori ikusi dugu haiekin egon garenean eta hori poztekoa da. 

Noiz hasi zarete laguntza berezi hau behar dela detektatzen? 

Arrasateko Zaintza Sare Herritarrak sortu zenetik (martxoa erdialdea) eskaintzen du laguntza hau, beste bi zerbitzuekin batera. Izan ere, aurreikusi genuen arrazoi ezberdinak zirela medio, familia askok laguntza beharko zutela euren seme-alabei eskolako lanekin laguntzeko. 

Egia da hasieran ez genuela ia deirik jaso, baina, azkenengo asteetan laguntza eskaerak asko hazi dira eta horregatik deialdi berezi bat egin behar izan genuen. 

Zein laguntza mota behar dute gaztetxo horiek? 

Haurren kasuan, gehienetan, alboan haien galderak ulertu eta argitzen lagunduko dien pertsona bat egotea behar dute. Hau da, euskara ongi menperatzen duen pertsona bat. 

Nerabeen kasuan, aldiz, herriko bigarren batxilergoko ikasleekin egoteko aukera izan dugu. Izan ere, selektibitatea dela eta, uste dugu kolektibo honek arreta berezia behar duela momentu honetan. Gainera, argi dugu ezin garela denera heldu. Horregatik, kolektibo honekin batera bigarren mailarako galdetegi bat prestatu dugu eta aste honetan haien erantzunak jasotzea espero dugu. Horrela, batez ere selektibitatea prestatzeko zein behar dituzten argitzen saiatuko gara denon artean. 

Nola eskainiko duzue laguntza hori? 

Kasu gehienetan aurrez-aurreko saioak dira eta boluntarioa laguntza eskatu duen familiaren etxera joaten da. Baina, badaude bideo-konferentzia bidez ere aritzen direnak. Beraz, denetarik dugu. 

Hala ere, argi geratu da beste behin arrakala digitala deritzona; hau da, maila sozioekonomikoagatik teknologia berriak ezin eduki izatea, hain zuzen ere. Kasu hauetan, gainera, funtsezko eskubide bat urratua izan da: hezkuntzarena. Eta uste dugu gai oso larria dela eta adiministrazio publikoek erantzunkizun osoa dutela. Izan ere, badakigu Gipuzkoako beste herri batzuetan beharra zegoen etxe guztietara interneteko konexioa eta ordenagailua iritsi direla. Beraz, gainontzeko herri eta ikasle guztietara zabaldu beharko litzateke aukera hau.

Gurasoek zer nolako kezkak dituzte? 

Guregana jo duten gurasoek/tutoreek haien seme-alabek ahalik eta gehien eta ahalik eta kalitate onenean ikastea nahi dute; beste edozein gurasok/tutorek bezala. Honetaz gain, eskolako ikasgai desberdinen jarraikortasun bat edukitzea ere oso garrantzitsua da, eta horretarako familiek beharrezkoa dute baliabide zein aukera desberdinak eskura edukitzea. 

Beste zaintza taldeekin harremana baduzue? Egoera berdina da denetan? 

Gipuzkoa mailako koordinazio txiki bat badugu. Oso egoera ezberdinak ikusi ditugu herri batetik bestera: udaletxeekin harremana oso ezberdina da herri batetik bestera, kasu batzuetan haurren eskolako lanekin laguntzeko eskaririk ez dute, beste batzuk haurren aisialdiari lotutako eskaintza zabala egiten ari dira… Beraz, ezin esan guztiok egoera berdinean gaudenik. 

Horrenbestez, herriz-herri eta auzoz-auzo antolatzea egokiena dela ikusi dugu. Auto-antolatutako ekimen komunitarioek eta herriz-herriko irakurketek zer-nolako garrantzia duten ikusi dugu beste behin. Aurrerantzean ere, elkartasun eta zaintza eredu komunitarioa da erdigunean jarri beharko duguna. Hala ere, erakunde publikoek ardura berezia eta zuzena daukate krisialdi honen kudeaketan; eta gure nahia krisialdi honen ondorioak kolektibo zaurgarrienek ordaindu ez ditzatela da (gazteak, haurrak, nerabeak…). Horregatik ari gara lanean. 

Boluntarioa izan nahi duen norbaitek nora jo behar du? Gaitasun bereziren bat behar du? 

Boluntario izateko komunikabide desberdinetan zehar zabaldu genuen inkesta txiki bat bete behar da (https://labur.eus/EskolakoLanakArrasate), baina edozein zalantza eduki ezkero WhatsApp edo korreo bidez ere erantzuten dugu. Telefono zenbakia 602 64 19 90 da eta helbide elektronikoa haurrenzaintzaarrasate@gmail.com. 

Gure eskaera bakarra euskaraz hitz egiteko eta ikasgai desberdinak aurrera eramateko gaitasuna edukitzea da. Inkestan bertan, oharretan zenbat urteko ikasleei laguntzeko prest zauden ere idazteko aukera dago, eta guztia kontutan hartuta bideratzen ditugu boluntarioak. 

Argazkiaren iturria hemen.